επιδημιολογία

• η επιδημιολογία δίνει έμφαση στον άνθρωπο και έχει ως στόχο την πρόληψη της ασθένειας
• επιδημιολογία είναι η επιστήμη που μελετά την κατανομή και την εξέλιξη διάφορων νοσημάτων στον πληθυσμό και των παραγόντων που τα επηρεάζουν
• οι περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες είναι ποσοτικές και παρατήρησης
• περιγραφική επιδημιολογία: εξετάζει την συχνότητα και την κατανομή της νόσου στον πληθυσμό
• αναλυτική επισημιολογία: εξετάζει την σχέση αιτίας και αποτελέσματος με χρήση cohort ή case-control
• αιτία είναι το γεγονός ή η κατάσταση που προηγείται της νόσου, χωρίς την οποία η νόσος δεν θα είχε συμβεί
• συσχέτιση είναι η παρατήρηση οτι ένα νόσημα σχετίζεται στατιστικά με ύποπτο παράγοντα
• χαρακτηριστικά αιτίας:

  • πρεπει να προηγείται του αποτελέσματος
  • μ.ν.ε. ξενιστής ή περιβαλλοντικός παράγοντας
  • μπορεί η έκθεση στον αιτιολογικό παράγοντα να μην καταλήγει πάντα σε νόσο
  • σχετίζεται στατιστικά με το αποτέλεσμα
• επαρκής είναι η αιτία όταν αναπόφευκτα προκαλεί μία νόσο
• αναγκαία είναι η αιτία χωρίς την οποία η νόσος δεν μπορεί να εκδηλωθεί
• συγχυτικός παράγοντας είναι ο παράγοντας που σχετίζεται με την έκθεση και το αποτέλεσμα
• παράγοντες κινδύνου είναι οι παράγοντες που σχετίζονται με μία συγκεκριμένη νόσο
• οι παράγοντες κινδύνου μπορεί να είναι τυχαίοι ή να αλληλεπιδρούν με την νόσο και επηρεάζουν την έκβαση της νόσου
• όλοι οι αιτιολογικοί παράγοντες είναι παράγοντες κινδύνου, αλλα ΟΧΙ το αντίθετο
• επίπτωση - ποσοστό ονομάζεται το ποσοστό των προσωποστιγμών στην αρχή της παρακολούθησης που εμφάνισε περιπτώσεις πάθησης κατα την διάρκεια μίας περιόδου
• προσωποστιγμή ονομάζεται ενα συγκεκριμένο πρόσωπο, σε συγκεκριμένη στιγμή και τόπο
• επίπτωση - ποσοστό: νέοι πάσχοντες / προσωποστιγμές υγιείς αλλα υποψήφιες
• επίπτωση - ποσοστό είναι καθαρός αριθμός και γίνεται μόνο σε κλειστούς πληθυσμούς
• επίπτωση - ποσοστό αναφέρεται στο ποσοστό του κλειστού πληθυσμού που νοσεί σε καθορισμένη χρονική περίοδο
• θνησιμότητα μελετάται σε:

  • ατομα που ηταν υγιή στην αρχή της παρακολούθησης
  • μελετώμενος πληθυσμός: κλειστός
  • μελετώμενη έκβαση: θάνατος
• θνησιμότητα: θανατοι / υγιή ατομα
• θνητότητα μελετάται:

  • σε πάσχοντες με την ασθένεια
  • μελετώμενος πληθυσμός: κλειστός
  • μελετώμενη έκβαση: θάνατος
• θνητότητα: θανατοι / πάσχοντες
• επίπτωση - πυκνότητα: νέα συμβάντα / πληθυσμο-χρόνος
• πληθυσμοχρόνος έιναι το άρθροισμα των χρονικών περιόδων παρακολούθησης όλων των μελών του πληθυσμού της μελέτης
• επιπολεασμός: νοσούντες σε καποια στιγμή / συνολικός πληθυσμός την ίδια στιγμή
• ο επιπολεασμός δεν εχει χρονική διάσταση
• σημειακός επιπολασμός: νοσούντες καποια στιγμή / μελετούμενος πληθυσμός
• επιπολεασμός περιόδου: νοσούντες οποιαδήποτε στιγμή / μελετούμενος πληθυσμός σε μία περίοδο
• τα θεωρητικά μέτρα συχνότητας αφορούν ενα αφηρημένο και μη παρατηρήσιμο πληθυσμό χωρίς τοπο-χρονικούς περιορισμούς
• τα μέτρα συχνότητας χωρίζονται σε θεωρητικά και εμπειρικά
• τα εμπειρικά μετρα συχνότητας χωρίζονται σε:

  • μετρα επίπτωσης
  • μέτρα επιπολεασμού
• μελέτες παρατήρησης:

  • δεν υπάρχει παρέμβαση στον υπο-εξέταση πληθυσμό
  • παρατήρηση φαινομένων υπο την φυσική τους κατάσταση
  • πολλές επιδράσεις και σφάλματα
• οι μελέτες παρατήρησης χωρίζονται σε περιγραφικές μελέτες και αναλυτικές μελέτες
• τα τυχαία σφάλματα σχετίζονται με την ακρίβεια μίας μέτρησης και δίχνουν τις διακυμάνσεις που έχουν οι μετρήσεις ενός επαναλαμβανόμενου πειράματος
• τα τυχαία σφάλματα επηρεάζουν την κατανομή των αποτελεσμάτων γύρω απο την μέση τιμή
• αίτια τυχαίων σφαλμάτων:

  • έλλειψη ευαισθησίας οργάνων
  • σταστιστικές διαδικασίες
  • περιβαλλοντικές ενοχλήσεις
  • ανθρώπινα σφάλματα
• τα τυχαία σφάλματα είναι αναπόφευκτα ενώ τα συστηματικά μπορούν να αποφευχθούν
• ιεράρχιση βαρύτητας μελετών (φθήνουσα):

  1. τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες
  2. μελέτες κοορτής
  3. μελέτες ασθενών μαρτύρων
  4. συγχρονικές μελέτες
  5. οικολογικές μελέτες
  6. περιγραφικές μελέτες
  7. σποραδικές παρατηρήσεις