Module 5 - 8

• Gawaing Pansibiko


  mga gawain na nakatutulong sa pagpapaunlad ng mamamayan at bansa
• Pangunahing Layunin ng Gawaing Pansibiko 


  makamit ang pangkalahatang kabutihan ng mga mamamayan
• Ginagawa ang Gawaing Pansibiko nang...


  may pagkukusa at katapatan na walang hinihintay na kapalit
• Katangiang Taglay ng Mamamayang nakikilahok sa Gawaing Pansibiko


  makabayan, makatao, produktibo, matibay ang loob, may tiwala sa sarili, matulungin, at makasandaigdigan
• Civil Society


  isang sektor ng lipunan na hiwalay sa pamahalaan na nakikiisa upang  makatulong sa pagkamit ng mga adhikain at layunin tungo sa kabutihang panlahat
• Mga Kasapi ng Civil Society


  mga mamamayan na hindi umaasa sa pamahalaan
• Tatlong Isyu na Pinagtutuunan ng Pansin ng Civil Society


  katiwalian o kurapsyon, pagbabawas ng kahirapan, at  pangangalaga sa kapaligiran
• Grassroots Organization (People’s Organization)


  bigyang-proteksyon ang interes ng mga kasapi nito
• Non-Governmental Organization


  suportahan ang mga programa ng mga People’s Organization
• Mga Paglahok sa Gawaing Pansibiko ng Civil Society

  • Clean and Green Campaign
  • Feeding Program
  • Relief Goods Repacking at Distribution
  • Reforestation Program
  • pagboboluntaryo sa mga Day-Care Center at Health Center
• Maliban sa pakikilahok sa Civil Society

  •  ang pagtulong sa pagpaparating sa kinauukulan o pamahalaan ng mga kinakailangang gawin o mga isyu na dapat tugunan
  • pagkilos upang maiangat ang kalagayan ng kapwa Pilipino
  • Ang pangangalaga ng ating kapaligiran at paglinang ng ating mga pinagkukunang yaman
• Paano ipaparating sa pamahalaan ang mga isyu na dapat tugunan

  • direktang idulog ito sa pamahalaan sa pamamagitan ng sulat na naglalaman ng nais iparating o paglapit sa mga organisasyon na naglalayong tulungan ang mga nangangailangan
• Ano pinapakita ng pagkilos upang maingat ang kalagayan ng kapwa Pilipino?

  pagdadamayan at pagtutulungan sa panahon ng krisis
• Artikulo II, Seksiyon 1 ng Saligang Batas


  ”Ang Pilipinas ay isang estadong republikano at demokratiko. Ang ganap na kapangyarihan ay angkin ng sambayanan at nagmumula sa kanila ang lahat ng mga awtoridad na pampamahalaan”.
• Paraan ng Pakikilahok sa Gawaing Politikal

  1. Pakikilahok sa eleksyon sa pamamagitan ng pagboto. 
  2. Masidhing mga aksyon para igiit ang pagkakaroon ng isang mabuting pamahalaan. 
  3. Pagtulong sa pagtigil ng katiwalian at maling gawain sa pamahalaan. 
  4. Pagsunod sa batas
• Epekto ng Politikal na Pakikilahok

  1.Sa pamamagitan ng pagboto, mamamayan mismo ang nakakapagtakda ng kinabukasan ng ating bayan.

  2. Nakakapaglunsad ng mga samahan ng mga mamamayang nakikilahok sa mga kilos protesta, lipunang pagkilos na tinatawag na civil society.

  3. Nakapipili ang mamamayan ng mga opisyal ng pamahalaan na sa tingin nila ay makapaglilingkod nang maayos at marangal sa bayan.

  4. Malayang naipapahayag ang saloobin
• Paraan ng Pakikilahok sa Gawaing Pansibiko ng Kabuhayan

  1.Kailangan maging produktibo upang makatulong sa pag-unlad at pagsulong ng ating bansa.

  2. Maging isang aktibong mamamayan

  • nagtatrabaho ng maayos at sa tamang paraan
  • pinagbubuti ang anumang gawain sa abot ng kanyang makakaya at may pagkukusa

  3. Natatapos nang maayos ang mga gawain sa tamang oras sa kapaki-pakinabang na gawain.

  4. Paglinang ng sariling katalinuhan at kakayahan.

  5. Pagmamahal sa bansa at kapwa Pilipino
• Epekto ng Pakikilahok sa Pansibikong Gawain sa Kabuhayan

  1. Madaling maisasagawa ang mga gawain at proyekto kung lahat ng mga mamamayan ay nakikilahok sa mga gawaing pansibiko at nagtutulungan.

  2. Ang pagtutulungan ay nakakapagbuklod sa atin. Nagiging daan ito upang tayo ay magkaisa. Sa ganitong paraan, mas madaling makamit ang mithiing umunlad ang pamumuhay sa bansa.
• Epekto ng Pakikilahok ng Mamamayan

  a.Nabibigyan ng agarang lunas ang mga isyu sa lipunan.

  b. Pangmatagalang epekto ng mga gawain at proyekto
• Pamahalaan


  isang institusyon na tumutugon sa mga pangangailangan ng mga mamamayan
• gubernare


  salitang Latin na pinagmulan ng “pamahalaan” na may kahulugan na to steer, to pilot, to rule, to direct o to guide
• Pangunahing Gampanin ng Pamahalaan

  • pagbibigay ng edukasyon para sa lahat
  • pagkakaroon ng programang pangkalusugan
  • paggawa ng paraan sa kaayusan, katahimikan at ligtas na pamumuhay para sa lahat
  • pagtakda ng mga batas
  • ipinatutupad para sa kabutihang panlahat
• Artikulo II, Seksiyon 1 ng 1987 Konstitusyon

  “Ang Pilipinas ay isang demokratiko at republikanong estado. Nasa mga mamamayan ang kapangyarihan nito at nagmumula sa kanila ang buong pamunuan ng pamahalaan.”
• ang mga mamamayan ay may karapatang pumili o bumoto ng malaya sa nais niyang kandidato na sa kanyang palagay ay kwalipikado sa posisyon
• SANGAY EHEKUTIBO (TAGAPAGPAGANAP) 

  • binubuo ng Pangulo at Pangalawang Pangulo na inihalal ng nakararami 
  • magsisilbi sa loob ng 6 na taon
  • katuwang ang Kalihim ng mga Kagawaran o Cabinet Secretaries
  • bumubuo sa malaking bahagi ng burukrasya ng bansa
  • siyang nagpapatupad ng batas
• SANGAY NG LEHISLATURA (TAGAPAGBATAS)

  • pangunahing layunin ay gumawa, mag-amyenda, at magsawalang-bisa ng mga batas
  • kapangyarihang gamit ng Kongreso ng Pilipinas
• Senado/Senate (Upper House o Mataas na Kapulungan) 


  binubuo ng 24 senador at maaaring manungkulan ng 6 na taon
• Kapulungan ng mga Kinatawan/House of Representatives (Lower House o Mababang Kapulungan) 


  binubuo ng higit 250 na Kinatawan o Congressman, na galing sa lungsod, bayan, lalawigan at distrito
• SANGAY NG HUDIKATURA (PANGHUKUMAN) 

  • may kapangyarihang lutasin ang mga sigalot sa pagpapatupad ng mga karapatang nakasaad sa batas 
  • hinahatulan kung nagkaroon o hindi ng matinding pang-aabuso sa pagpapasya, na katumbas ng kakulangan o kalabisan ng kapangyarihan, sa panig ng pamahalaan
  • binubuo ito ng Korte Suprema at mga nakabababang hukuman. 
  • nagpapaliwanag sa pagpapatupad ng batas
  • tungkulin na mabigyan ng proteksyon ang mga mamamayan laban sa pang-aapi at kawalan ng katarungan. 
• Pamamahala o Governance

  • isang paraan o proseso ng pamumuno, pagpaplano, pagpapasya at pagpapatupad ng mga desisyong pampolitika, pang-ekonomiya at pang-administribo
  • isang istraktura ng awtoridad, responsibilidad at pananagutan sa isang samahan
• Dalawang Proseso ng Pamamahala


  Paggawa ng desisyon at Pagpapatupad ng desisyon
• Aktor (kasangkot) 


  isang sektor, grupo o institusyon na lumahok sa proseso ng paggawa at pagpapatupad ng desisyon
• Istraktura 


  mekanismo o sistema na gumagabay sa proseso ng paggawa at pagpapatupad ng desisyon
• Mamamayan o citizen

  • isang tao na kabilang sa isang bansa. 
  • isinasaad sa Saligang Batas 1987 Artikulo IV, Sek. I
• Pamamahala

  • tumutukoy sa gobyerno o pamahalaan na mayroong pinakamahalagang papel o may kapangyarihang gampanin sa lipunan
• • 1980 – pinalawak pa ito ng mga eksperto, hindi lamang partisipasyon ng pamahalaan ang tumutukoy sa pamamahala
• Gobyerno


  isang instrumento lamang para sa hangarin ng pamamahala. 
• TATLONG SEKTOR NA KASAMA NG PAMAMAHALA

  1. Sektor ng publiko (institusyon ng estado)
  2. Pribadong sektor (mga sambahayan at kumpanya)
  3. Lipunang sibil (mga hindi samahang pang-gobyerno)
• Participatory Governance

  • tumutukoy sa aktibong pakikilahok ng mamamayan
• Sa Participatory Governance...

  • nabibigyan ng pagkakataon ang bawat isa na maging konektado
  • makipagkapwa-tao
  • makialam sa isyu ng bansa
  • maibahagi ang kasanayan
  • magkaroon ng panlipunang responsibilidad.