osobowość czlowieka

• osobowość


  To zbiór względnie stałych, charakterystycznych dla danej jednostki cech psychofizycznych, które determinują jej zachowanie i pozwalają odróżnić ją od innych jednostek.
• temperament

  sposób zachowywania i wyrażania emocji, jest właściwością wrodzoną
• charakter

  zbiór cech ujawniających się w przekonaniach i postępowaniu
• typy temperamentu według Hipokratesa


  sangwinistyczny flegmatyczny melancholijny choleryczny
• typy osobowości według Franka Sullowaya

  dziecko pierworodne - dostosowujące się do zasady

  dziecko drugie - buntownik

  dziecko trzecie - eksperymentujące
• Model wielkiej piątki - cechy


  ekstrawersja, ugodowość, sumienność, neurotyczność, otwartość na doświadczenia
• ekstrawersja

  wysoka - osoba towarzyska, asertywna, energiczna

  niska - osoba nieśmiała, cicha
• ugodowość


  znaczna - osoba życzliwa, uprzejma

  nieznaczna - osoba zimna, kłótliwa
• sumienność


  duża - osoba odpowiedzialna, poważna

  mała - osoba nieodpowiedzialna, niedbała
• neurotyczność


  silna - osoba niezrównoważona, lękliwa

  słaba - osoba spokojna, zrównoważona
• otwartość na doświadczenia


  duża - osoba kreatywna, inteligentna, wolna od uprzedzeń

  mała - osoba wycofana, powielająca schematy
• typy temperamentu według Williama Sheldona

  na podstawie budowy ciała

  - typ endomorficzny - osoba niska, krępa, zrelaksowana, uczuciowa

  - typ mezomorficzny - osoba silna, dobrze zbudowana, pełna energii, odważna, asertywna

  - typ ektomorficzny - osoba wysoka, chuda, nieśmiała, z skłonnościami artystycznymi, cicha
• klasyczne teorie osobowości


  -psychodynamiczne

  -społeczno-poznawcze

  -humanistyczne
• Teoria psychodynamiczna

  Zygmunt Freud

  na osobowość składają się 3 elementy:

  - id - naturalne popędy

  -superego - wzory postępowania

  - ego - świadome decyzje
• kontynuatorzy Freuda

  Alfred Adler - element kształtujący osobowość to dążenie jednostki do przezwyciężenia poczucia niższości

  Karol Gustaw Jung - wprowadził pojęcie nieświadomości zbiorowej i twierdził że w jej obrębie działają archetypy
• archetyp


  wspólne dla członków społeczeństwa wyobrażenia o określonych elementach rzeczywistości
• archetyp kobiecości

  anima
• archetyp męskości

  animus
• teorie społeczno-poznawcze

  osobowość kształtuje się poprzez zdobywanie wiedzy o otaczającym nas świecie

  Albert Bandura - najwazniejsze jest uczenie się obserwacyjne
• Teorie humanistyczne

  Grupa teorii osobowości koncentrujących się bardziej na rozwoju i potencjale człowieka, dążenie do samorealizacji
• Carl Rogers głównie zakładał, że

  do samorealizacji niezbędna jest bezwarunkowa akceptacja
• Racjonalność

  kierowanie się rozumem
• emocje

  silne uczucia, którym towarzyszą stan pobudzenia oraz specyficzne reakcje i formy ekspresji
• efekt aureoli

  kiedy jedna pozytywna cecha osoby wpływa na upozytywnienie pozostałych jej cech
• inteligencja emocjonalna


  Kompetencje osobiste człowieka w rozumieniu zdolności rozpoznawania stanów emocjonalnych własnych oraz innych osób, jak też zdolności używania własnych emocji i radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi innych osób.
• postawa

  względnie stała skłonność człowieka do pozytywnego lub negatywnego wartościowania jakieś osoby, obiektu lub zdarzenia
• perswazja

  sztuka przekonywania kogoś do własnych racji
• konformizm


  polega na skłonności, by swoje postępowanie przystosować do tego, jak w danej sytuacji uważają za właściwe postępować ludzie z jakiejś grupy społecznej, z którą ktoś chce się identyfikować. Konformizm może więc dotyczyć zarówno przestrzegania, jak i przekraczania prawa.