акцент

• Акцент

  Нагласено, посилно, продолжено изговарање на еден слог во зборот
• Акцентирање

  Нагласувањето на определен слог во зборот
• Акцентиран слог


  Слогот врз којшто паѓа акцентот
• Акцентен знак


  Знакот ( ' ) пред самогласката врз која паѓа акцентот во зборот
• Зборовен акцент


  Акцент со кој се изделува еден слог од зборот
• Акцентогени зборови


  Зборовите што се акцентираат
• Неакцентогени зборови


  Зборови што не се акцентираат, клитики
• Проклитики

  Клитики што стојат пред акцентогениот збор
• Енклитики

  Клитики што стојат зад акцентогениот збор
• Реченичен акцент


  Акцент со кој се истакнува еден збор во реченицата за да се даде некаква нијанса во значењето
• Динамичен акцент


  Акцент што се карактеризира со зголемен интензитет на издишната (експираторна) воздушна струја
• Мелодичен акцент


  Акцент што се карактеризира со промена на височината на тонот при изговорот на акцентираниот слог
• Определен акцент


  Акцент што има точно определено место во зборот, при промена на формата на зборот акцентот останува на определениот слог
• Слободен акцент


  Акцент што не е врзан за определен слог, може да се најде на првиот, вториот, третиот или четвртиот слог во зборот
• Акцентот во македонскиот стандарден јазик

  • Динамичен акцент
  • Определен акцент, се наоѓа на третиот слог од крајот на зборот кај трисложните и повеќесложните зборови
• Акцентот на сложените зборови (сложенките) во македонскиот јазик

  • Главно се акцентираат исто како и сите други зборови, со акцент на третиот слог од крајот на зборот
  • Постојат отстапувања од третосложното акцентирање кај некои типови сложенки
• Примери на сложени зборови

  • к, остр'оумен
  • градон'ачалник
  • грозј'ебрање
  • казненоп'оправен
  • земј'оделец
  • знам'еносец
  • оч'евидец
  • лек'омислен
  • с'ончоглед
• Сложени броеви за означување лица

  Со наставката -мина: дев'етмина, деветт'емина; дес'етмина, десетт'емина
• Примери на сложени прилози

  • пр'етпладне
  • едноп'одруго
  • дв'ократно
  • дв'апати
• Примери на сложени состави од заменски зборови

  • к'ој-годе
  • шт'о-годе
  • как'ов-годе
• Примери на броеви што означуваат приближна бројност

  • два-трин'аесет
  • три-четир'иесет
• Примери на сложенки составени од две заповедни форми

  • лапн'иголтни
  • молч'итолчи
  • падн'истани
  • тур'ипечи
• Примери на имиња на празниците

  • В'елигден
  • М'итровден
  • П'етровден
  • Сп'асовден
• Примери на сложени зборови од типот

  • југоз'апад
  • југо'исток
  • североз'апад
  • северо'исток
• Примери на сложенки со прв елемент полу- и двосложни зборови

  • полул'ево
  • полу'остров
  • полуп'ијан
  • полуп'исмен
  • полус'енка
  • полус'естра
  • полут'емен
  • полут'опка
• Примери на сложени зборови кај кои секој составен дел го чува својот акцент


  • амер'иканско-мак'едонски
  • 'англиско-мак'едонски
  • в'оспитно-обр'азовен
  • к'ултурно-пр'осветен
  • л'ека-п'олека
  • 'одвреме-н'авреме
  • 'увозно-'извозен
• Примери на исклучоци од третосложното акцентирање кај зборови од домашно (словенско) потекло


  • вик'ајќи
  • бид'ејќи
  • организир'ајќи
  • пишув'ајќи
  • раскажув'ајќи
  • сак'ајќи
  • годин'ава
  • зим'ава
  • лет'ово
  • малк'уцка
  • олк'уцка
  • толк'уцка
• Примери на зборови од туѓо потекло со отстапување од третосложното акцентирање


  • апс'ана
  • барут'ана
  • тарап'ана
• Примери на сложени лични имиња со акцент на првиот слог од двете компоненти


  • Бр'анисл'ава
  • М'иросл'ава
  • Ст'анисл'ава
• Примери на лични имиња и презимиња со акцент на вториот слог од крајот на зборот


  • Абдул'аќим
  • Афрод'ита
  • Габри'ела
  • Диј'ана
  • Ире'на
  • Исид'ора
  • Јулиј'ана
  • Адриј'ана
  • Кали'опи
  • Красим'ира
  • Линд'ита
  • Мер'ита
  • Сан'ела
  • Славом'ира
  • Те'ута
  • Теод'ора
  • Ад'еми
  • Бес'ими
  • Зек'оли
  • Јаш'ари
  • Пољ'оска
  • Рамад'ани
  • Стар'ова
• Примери на македонски презимиња со акцент на вториот слог од крајот на зборот, образувани со суфиксите -ев(-а)/-ов(-а)

  • Аксент'иев
  • Алекс'андров
  • Дрвош'анов
  • Магл'ешев
• Примери на македонски презимиња со акцент на вториот слог од крајот на зборот, образувани со суфиксите -ски(-а)/-цки(-а)/-чки(-а)/-шки(-а)


  • Ажд'ерски/Ажд'ерска
  • Ајд'арски/Ајд'арска
  • Џамб'аски/Џамб'аска
  • Карав'ецки/Карав'ецки
  • Пат'ацки/Пат'ацка
  • Тро'ицки/Тро'ицка
  • Ал'ачки/Ал'ачка
  • Парм'ачки/Парм'ачка
  • Ра'ички/Ра'ичка
  • Коч'ишки/Коч'ишка
  • Мрен'ошки/Мрен'ошка
• Примери на странски лични имиња и презимиња со акцент на првиот слог од крајот на зборот


  • Андр'е Вај'ан
  • Верл'ен (Пол)
  • Диоклециј'ан
  • Дон Жу'ан
  • Наполе'он
  • Одис'еј
  • Октавиј'ан
  • Паст'ер
  • Промет'еј
  • Сен-Сим'он
  • Фердин'анд де Сос'ир
• Примери на странски лични имиња и презимиња со акцент на вториот слог од крајот на зборот


  • Алиги'ери
  • Артем'ида
  • Верг'илиј
  • Вас'илиј
  • Досто'евски
  • Макијав'ели
  • Нострад'амус
  • Тутатанк'амон
  • Џуз'епе
• Примери на македонски топоними со акцент на вториот слог од крајот на зборот


  • Добр'ејци
  • Прд'ејци
  • Рад'ожда
  • Трп'ејца
• Примери на географски имиња со акцент на вториот слог од крајот на зборот


  • Апен'ини(те)
  • Ард'ени(те)
  • Кар'иби(те)
  • Карп'ати(те)
  • Пирин'еи(те)
  • Хав'аи(те)
• Примери на имиња на држави, региони, градови и нивни жители со акцент на првиот слог од крајот на зборот


  • Азербејџ'ан (Азербејџ'анец, Азербејџ'анка)
  • Таџикист'ан (Таџикист'анец, Таџикист'анка)
  • Борд'о (бордо'анец, бордо'анка)
  • Диж'он (диж'онец, диж'онка)
  • Стразб'ур (стр'азбурец, стр'азбурка)
• Примери на имиња на држави, региони, градови и нивни жители со акцент на вториот слог од крајот на зборот


  • Аргент'ина
  • Гвин'еја
  • Грен'ада
  • Екв'адор
  • Мал'аја
  • Мар'око
  • Најр'оби
  • Бол'оња
  • Ел'ада
  • Сан Ди'его
  • Сан Франц'иско
  • Хирош'има