Ang pambansang kaunlaran

• Ang bawat bansa ay naglalayon na matamo ang kaunlaran.
• Ano ang 2 terminolohiya na madalas napagpapalit ang kahulugan tuwing pinag-uusapan ang kaunlaran?

  1. Economic growth
  2. Economic development
• Economic growth - mas madaling makita sa isang lipunan; pisikal at positibong pagbabago na ating nakikita sa lipunan.
• Economic development - mas malawak na ideyang tumutukoy sa isang progresibo at aktibong proseso na kinabibilangan ng partisipasyon ng lipunan.
• May dalawang uri ang economic development ayon kina:

  1. Michael P. Todaro
  2. Stephen C. Smith
• Tradisyonal - sa pananaw na ito, binibigyang-diin ang pag-unlad bilang pagtatamo ng patuloy na pagtaas ng income per capita
• Moderno - sa pananaw na ito, ang pag-unlad ay kumakatawan sa malawakang pagbabago sa buong sistemang panlipunan.
• Pambansang kaunlaran - hinahangad ng bawat pamahalaan at bawat makabayang mamamayan
• Pambansa - mula sa salitang bansa na tumutukoy sa kabuuang nasasakupan ng buong teritoryo.
• Kaunlaran - nagmula sa salitang unlad na isang estado o kalagayan kung saan nakamit ang malaking pagbabago
• Ano ang 2 pananaw sa kaunlaran?

  1. Growth-oriented development
  2. Sustainable development model
• Growth-oriented development - ang pag-unlad ay sinasabing isang proseso ng paglaki ng ekonomiya; masusukat gamit ang GNI at GDP.
• Epekto ng growth-oriented development:

  1. Paghikayat ng dayuhang capital
  2. Pagbibigay ng insentibo sa mga mangangalakal upang lalong mamuhunan
  3. Pagpapalakas sa export
  4. Paghikayat sa mamamayan na mangibang-bansa para magkaroon ng trabaho
  5. Pagtanggal ng mga sagabal sa pakikipagkalakalan
• Sustainable development model - ang pag-unlad ay isang proseso ng pagpapalawak sa oportunidad ng mga tao; wellbeing.
• Kaunlarang espiritwal - pagkakaroon ng maayos, payapa, at makabuluhang buhay.
• Kaunlarang pantao - pagtataguyod at pagbabantay sa dignidad at karapatan at potensiyal ng tao.
• Kaunlarang panlipunan - may katarungan at pagkakapantay-pantay sa oportunidad ng bawat kasapi ng lipunan
• Kaunlarang pampolitika - demokratikong pamamahala; walang korupsiyon
• Kaunlarang pangkultura - may paggalang sa ibang kultura
• Kaunlarang pang-ekonomiya - may pagkakataon na ang bawat mamamayan na makalahok at makinabang sa mga gawaing pangkabuhayan.
• Kaunlurang pang-ekolohiya - may pakundangan o paggalang sa kalikasan
• Sa tradisyonal na paraan at pananaw, tanging ang pagsukat sa antas ng ekonomiya ang ginagawang batayan ng pag-unlad ng bansa.
• Madalas sinusukat ang GNI at GDP upang masabi kung umuunlad ba ang bansa.
• Mataas na Gross national income - ang palatandaan na ito ay itinataguyod ng mga ekonomista. Nakabatay ito sa ekonomiya, lalo na sa pagsukat ng paglago nito.
• Mataas na Human development index - ang palatandaan na ito ay itnaguyod ng UN; sumusukat sa haba at tagal ng buhay.
• Mahbub Ul Haq - ekonomistang pakistani na nanguna sa pagsulong ng HDI
• Mataas na gender development index - sumusukat sa laki o liit ng pagitan ng pag-unlad ng mga babae at lalaki
• Mababang multidimensional poverty index - sumusukat sa pagkukulang sa tahanan at indibidwal na kalusugan, edukasyon, etc.
• Mataas na quality of life index - sumusukat sa pagiging kontento ng tao sa kaniyang kalusugan, edukasyon, etc.