AP 4TH QUARTER

• Pakikilahok na Pampolitika


  Mga gawaing pampolitika na maaaring pakilahukan ng mga mamamayan
• Mga halimbawa ng pakikilahok na pampolitika


  • Pagboto sa eleksyon
  • Pagtakbo sa pampublikong puwesto
  • Pagsali sa mga partido politikal
  • Pagsali sa mga kampanya
  • Pagsali sa mga protesta
  • Pagsali sa mga konsultasyon ng pamahalaan
• Ang eleksyon ay isang proseso ng pagpili ng mga mamamayan ng mga opisyal na sa tingin nila ay may kakayahan na mamuno at mapagkakatiwalaan
• Pakikilahok na Pansibiko


  Mga kolektibong gawain tungo sa paglutas ng mga isyung pampubliko
• Mga halimbawa ng pakikilahok na pansibiko


  • Pagsali sa mga non-governmental organizations (NGO)
  • Pagsali sa mga community-based organizations
  • Pagsali sa mga civic organizations
  • Pagsali sa mga volunteer groups
  • Pagsali sa mga advocacy groups
• Who can vote


  • Filipino citizens
  • At least 18 years old on election day
  • Resident of the Philippines for at least 1 year
  • Resident of the voting place for at least 6 months
• Mga kinabibilangan ng party list

  • Mga manggagawa
  • Mga magsasaka
  • Mga maralitang taga-lungsod
  • Mga katutubo
  • Mga kababaihan
  • Mga kabataan
  • Iba pang sektor
• Layunin ng mga party list

  Makagawa ng mga batas na tutugon sa mga pangangailangan nila o para sa kanilang kabutihan
• Civil Society


  Isang patunay na ang mga mamamayan ay malaya at may karapatan na makilahok sa iba't ibang samahan na maaring magpaunlad sa kanyang lipunang kinabibilangan
• Mga kinabibilangan ng civil society

  • Mga grupo ng non-governmental organizations at mga institusyon na nagsusulong ng interes ng mga mamamayan
  • Mga organisasyon at indibidwal na hindi konektado sa pamahalaan
  • Mga non-profit organization
• Layunin ng civil society


  Magkaroon ng pagbabago sa lipunan sa pamamagitan ng pagbabago sa mga polisiya at paigtingin sa accountability at transparency sa pamahalaan
• Mga halimbawa ng civil society

  • Non-governmental organizations
  • People's organizations
• Non-Governmental Organization (NGO)


  • Grupo ng mga mamamayan na kung saan ang layunin nila ay makatulong sa mga tao
  • Nagbibigay ng libreng serbisyo at tulong sa mga tao upang maiparating sa pamahalaan ang mga hinaing nila
  • Nagsisilbing tulay ng mga mamamayan sa pamahalaan upang malaman ng pamahalaan kung ano ang mga ninanais at mga suliraning kinahaharap ng mga tao
  • Nagsisilbing boses at mata ng mga mamamayan upang mabigyan ng aksyon ang kanilang mga pangangailangan
  • Mga pribadong samahan na may sariling pondo para sa kanilang mga proyekto at programang pangkabuhayan, pangkalusugan, pangkalinisan, pangangalaga ng kapaligiran at pang edukasyon at iba pang gawain na naglalayong mapabuti at mapaunlad ang lipunan
• People's Organization (PO)


  Uri ng mga organisasyong kabilang sa civil society ngunit kinabibilangan ng mga mamamayang direktang naapektuhan ng mga problema o krisis at may partikular na layunin at ipinaglalaban
• Mga uri ng People's Organization

  • Traditional Organizations (TANGOs)
  • Funding Angency NGOs (FUDANGOs)
  • Development, Justice, and Advocacy NGOs (DJANGOs)
  • Professional, Academic, and Civic Organizations (PACOs)
  • Government-run and Initiated Peoples' Organization (GRIPO)
  • Genuine, Autonomous POs (GAPO)
• Mga Pribadong Samahan na tumutulong sa mga Mamamayan

  • Gawad Kalinga
  • Philippine Red Cross
  • Philippine Animal Welfare Society
  • Bantay Bata
• Ang PAWS ay pursigido na mabigyan ng kaparuhasan ang sino mang lalabag sa mga karapatan ng hayop
• Layunin ng Bantay Bata


  • Mapagsilbihan at mabigyan ng proteksyon ang mga batang walang kakayahan upang alagaan ang kanilang sarili
  • Tinutulungan ang mga batang may sakit sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga medical assistance
  • Nagsasagawa ng mga feeding at nagbibigay ng scholarship program upang makapag-aral ang mga bata nang maayos at matupad ang kanilang mga pangarap
• Mga pagkilos at paglilingkod sa iba na kusang inihahandog ng isang indibidwal


  Gawaing pansibiko
• Pansibikong Pakikilahok


  Pakikilahok sa mga gawaing nagpapakita ng pagmamalasakit sa kapwa sa pamamagitan ng kusang loob na pagtulong na walang hinihintay na kapalit
• Uri ng pagboto


  • Plebesito
  • Referendum
  • Initiative
  • Eleksyon
• Partido Politikal


  Ninanais nila na makuha ang kontrol ng kapangyarihan sa pamahalaan, may mga sumusuporta itong miyembro, mayroon silang mga nagkakaisang mga ideyolohiya sa pagpapatakbo ng pamahalaan, kumakatawan sila sa iba't ibang sektor ng ating lipunan
• Party List


  Pansektor na Kinatawan
• Halimbawa ng gawaing pansibiko


  • Pagpapakain sa mga batang lansangan
  • Paglalaan ng oras sa bahay ampunan
  • Pamimigay ng mga relief goods sa mga kapuspalad
• eleksyon - pormal na pagboto
• plebesito - pagsang-ayon o pagtutol sa isang panukala
• recall- ang nanalong kandidato ay maaaring matanggal sa pwesto bago pa man matapos ang termino
• initiative - mamamayan na nabigyang karapatan na magmungkahi ng batas
• referendum - pagboto ng tao laban o pabor sa isang panlipunang isyu
• traditional organizations - tumutulong sa mahihirap
• funding agency NGO's (FUNDANGO'S) - nagbibigay ng tulong pinansyal
• development, justice, and advocacy NGO's (DJANGO'S) - nagbibigay ng serbisyong legal at medikal
• professional, academic, and civic organizations (PACO's) - propesyonal at edukasyonal
• government-run and initiated people's organization (GRIPO) - nabuo sa pamamagitan ng pamahalaan
• genuine, autonomous , PO's (GAPO) - mula sa inisiyatibo ng mamamayan
• partido politikal - samahang pampolitikal na nagnanais na manatili ang kanilang kapangyarihan sa pamahalaan