AP 4TH QUARTER

• Legal na Pananaw ng pagkamaimamayan -Ang kosepto ng citizenship ng isang tao bilang miyembro ng isang pamayanan o estado ay maaaring mgat sa kasaysayan ng daigdig.
• Ayon kay Heywood (1999) - ang pagkamamamayan ay tumutukoy sa ugnayan sa pagitan ng mga indibidwal at ng estado
• kabihasnang Griyego -umusbong ang konsepto ng citizen, binubuo ng inga lungsud-estado na tinatawag na polis
• Polis -binubuo ng mga citizen na timitado lamang sa kalalakihan
• Pagiging citizen ng Greece -isang pribelehiyo kung saan may kalakip na mga karapatan tungkulin.
• Ayon sa orador ni Pericles -hindi lamang sarili ang inisip ng mga citizen kundi maging ang kalayaan ng estado
• Ayon kay Murray clark Havens (1981) -ito ay ugnayan ng isang indibidwal at ing estado
• Citizenship tumutukoy sa pagiging miyembro ng isang indibidwal sa isang estado kung Jaan bilang isang citizen
• Pagkamamamayan -nangangahulugan ng pagiging kasapi u miyembro ng isang bansa ayon sa itinakda ng batas
• Saligang Batas 1987 o the 1987 constitution -Pinakamataas na batas ng isang bansa at nakasulat dito ang mahalialagang batas na dapat sundin ng bawat mamamayan.
• Republic Act 9225 o citizenship Retention and Reacquisition Act of 2003 - ang dating mamamayang Pilipino no naging mamamayan ng ibang bansa sa pamamagitan ng naturalisasyon ay maaaring muling maging mamamayang Pilipino muli, dual citizenship
• Likas o katutubo -anak ng Pilipino, parehong mga magulang o isa lana
• Naturalisado -dating dayuhan na naging mamamayang Pilipino dahil sa proseso ng naturalisado
• Jus Sanguinis -naayon sa dugo o pagkamamamayon ng mga magulang o isa man sa kanila. Ito ang prinsip yung sinusunod sa Pilipinas.
• Jus soli -naaayon sa lugar ng kaniyang kapanganakan anuman ang paghanmaianiay an ng kaniyang mga magulang. sinusunod ng Amerika.
• Karapatang Pantao -prisipyong gumagabay sa pananaw ng tao tungkul sa pagtrato ng kaniyang Aapwa at dignidad niya bilang tao.
• Natural Rights -mga karapatang taglay ng bawat tao kahit hindi ipagkatuub ng Estado
• Constitutional Rights -harapatang pinagkaloob at pinangangalagaan ng bawat estado.
• karapatang Politikal -kapangyarihan ng mamamayan ng mahilahuk, tuwiran man o hindi, sa pagtatatag at pangangasiwa ng pamahalaarl.
• Karapatang sibil -karapatan na titiyak sa mga pribadong indibidwal na maging kasiya-siya ang c kanilang pamumuhay sa paraang nais nang hindi tumabag sa batas.
• Karapatang sosyo-ekonomiko - karapatan na sisigaro sa katiwasayan ng buhay pang-ekonomikong Kalagayan ng mga indibidwal.
• Karapatan ng Akusado -karapatan na magbigay proteksiyon sa mga indibidwal na inaakusahan. sa anstinang krimen
• Statuatory Rights -karapatang kaloob ng binuung batas at maaaring alisin sa pamamagitan ing panibagong batas
• Universal Declaration of Human Rights o UOHR o Ang pandaigdigang deklarasyon ng karapatang pantao -nagtanda ang UN ng isang pangratahatong pamantayan ng karapatang pantau Dota sa lahat ng bansa noong 1948
• nang itatag ang un nung oktubre 24, 1945, binigyang dining mya bansang kasapi nito
• Disyembre 10, 1948 International magna Carta for All Mankind
• Sibil -Mga karapatan ng tao upang mabuhay na malaya at mapayapa
• Politikal -Mga karapatang tao na makisali sa mga proseso ng pagdedesisyon ng pamayanan
• Ekonomiko o Pangkabuhayan karapatan ukol sa pagsusulong ng Kabuhayan al disenteng pamumuhay
• Sosyal o Panlipunan -karapatan upang mabuhay ang tou sa isang lipunang isulung ang kamyung Kapakωπση
• kultural -karapatan ng taong lumahok sa buhay kultural ng pamayanan at magtamasa ing siyentipikung pagunlad ng pamayanan
• BILL OF RIGHTS, 1987 constitution o katipunan ng mga karapatan -listahan ng mga pinagsama saning karapatan ng bawat tau mula sa dating. kunstitusyon at karagdagang karapatan ng mga indibidwal
• Rights Holders - lahat ng mamamayan, anuman ang edad, lahi, kasarinlan, at relihiyon
• Duty Bearers -taong may responsibilidad at pananagutang ipagtanggul, isulung at isakatuparan ang karapatang pantao ng mga mamamayan.
• Commission on Human Rights CHR -may pangunahing tungkulin na pangalagaan ang mga karapatang pantao. - nilikha to ng saligang Batas ng 1987 alinsunod sa seksiyon 17 ng Artikulo XIII -Hinatag bilang tugun sa panahon ng Martial Law
• National Human Rights Institution NHRI -may tungkulin na tiyakin na itinataguyod at hindi nilalabag ng pamahalaan ang karapatan ng bawat indibidwal
• Amnesty International -Isang pandaigdigang hilusan na may kasapi or tagasuportaling inakut sa 7 m "It is better to light a candle than to curse the darkness
• Human Rights Action Center HRAC -tinatag ni Jack Healy, isang Kilalang human rights activist, nakikipag-ugnayan sa mga pandaigdigang sining.
• Politika -sulitang griyego na "polis" na nangangahulugang mga gawain sa isang lungsod estado, habang ang pakikilahok ay galing sa salitang latin na "participatio" na ang ibig sabihin ay makisali o makibahagi
• Politikal na Pakikilahok -tumutukoy su mga gawan ng mga tao na may kinalaman sa pamamahala ng mga lungsod estado at sa kasalukuyan