esp

• Sekswalidad


  Isang banal na bahagi ng ating pagkatao at hindi ito laruan. Dito nakaugat ang ating pagkatao
• Mga isyung kaugnayan sa kawalan ng paggalang sa dignidad at sekswalidad

  • Pagtatalik Bago ang Kasal (Pre-Marital Sex)
  • Pornograpiya
  • Pang-aabusong Sekswal
  • Protitusyon
• Pagtatalik Bago ang Kasal (Pre-Marital Sex)


  Gawaing pagtatalik ng isang babae at lalaki na wala pa sa tamang edad o nasa edad man ngunit hindi pa kasal
• Mga pananaw na siyang dahilan kung bakit ang tao lalo na ang kabataan ay pumapasok sa maagang pagtatalik

  • Ang pagkikipagtalik ay ekspresyon o pagpapahayag ng pagmamahal
  • Ito raw ay isang normal o likas na gampanin ng katawan ng tao upang maging malusog
  • Ang mga gumagawa ng pre-marital sex ay naniniwalang may karapatan silang makaranas ng kasiyahan
  • Maituturing na tama ang pagkikipagtalik kung parehong ang gumagawa nito ay may pagsang-ayon
• Ang Pakikipagtalik nang hindi pa kasal ay nagpapahayag ng kawalan ng paggalang, kommitment at dedikasyon sa katapat na kasarian
• Pornograpiya


  Mga mahahalay na paglalarawan (babasahin, larawan o palabas) na may layuning pukawin ang sekswal na pagnanasa ng nanonood o nagbabasa
• Epekto ng pornograpiya sa isang tao

  • Ang maagang pagkahumaling sa pornograpiya ay nagkakarooon ng kaugnayan sa pakikibahagi ng tao o paggawa ng ga abnormal na gawain seksuwal, lalong-lalo na ang panghahalay
  • Ang pagkakalantad sa pornograpiya ay maaaring humantong sa maagang karanasang sekswal sa mga kabataan, pagkakaroon ng permissive sexual attitude, sexual preoccupation, at pag-uugali na sexist
  • May mga kalalakihan at kababaihan ding dahil sa pagkasugapa sa pornograpiya ay nahihirapang magkaroon ng malusog na pakikipag- ugnayan sa kanilang asawa
  • Dahil dito, ang asal ng tao ay maaaring magbago. Ang mga kaloob ng Diyos na sekswal na damdamin na maganda at mabuti ay nagiging makamundo at mapagnasa
• Pang-aabusong Sekswal


  Anyo ng karahasan kung saan ang hindi ginusto o hindi inanyayahang sekswal na kilos o Gawain ay pinilit ng isang salarin sa isang tao nang walang pahintulot nila, gamit ang pagbabanta, panankot o panloloko at sanhi ng pagkabalisa at takot sa personal na kaligtasan ng nabiktima, anuman ang kasarian at edad nito
• Uri ng pang-aabusong sekswal (ayon sa kasalukuyang batas ng Pilipinas)

  • Sexual harassment
  • Lascivious conduct
  • Molestation Rape (attempted, marital rape, gang rape, incest)
  • Pedophilia
  • Seduction and corruption of minors
  • Sexual objectification
  • Sexual coercion
  • Commercial sexual exploitation of children
• Protitusyon

  Pangangalakal ng serbisyo ng pakikipagtalik kapalit ng pera o personal na pakinabang
• Nagsisilbing ilaw ng tao sa paghahanap ng kaalaman at layunin sa buhay
• Katotohanan


  Kalagayan o kondisyon ng pagiging totoo
• Ang pagsasabi ng totoo ay mahalaga sa paninindigan ng katotohanan
• Pagsisinungaling


  Hindi pagpili o pagkiling o pagsang-ayon sa katotohanan. Ito ay paghadlang sa bukas at kaliwanagan ng bagay o sitwasyon na nararapat na mangibabaw sa pagitan ng mga ito
• Uri ng kasinungalingan


  • JOCOSE LIE - pagsisinungaling na ang nais ihatid ay kasiyahan lamang
  • OFFICIOUS LIE - pagsisinungaling na nais ay ipagtanggol ang sarili o di kaya ay lumikha ng eskandalo upang doon mabaling ang usapin
  • PERNICIOUS LIE - pagsisinungaling na sumisira sa reputasyon ng isang tao na pumapabor sa interes o kapakanan ng iba
• Lihim


  Pagtatago ng mga impormasyon na hindi pa naibubunyag o naisisiwalat
• Mga lihim na hindi basta basta maaring ihayag


  • NATURAL SECRETS - ang mga katotohanan na nakasulat dito ay magdudulot sa tao ng matinding hinagpis at sakit
• JOCOSE LIE


  Pagsisinungaling na ang nais ihatid ay kasiyahan lamang
• JOCOSE LIE

  • Pagkukwento ng nanay tungkol sa Santa Kalus na nagbigay ng regalo sa batang marunong sumunod sa bilin ng nakatatanda
• OFFICIOUS LIE

  Pagsisinungaling na nais ay ipagtanggol ang sarili o di kaya ay lumikha ng eskandalo upang doon mabaling ang usapin
• OFFICIOUS LIE


  • Pagtanggi ng isang kaibigan na inubos nya ang kanilang baon na fried chicken na ang totoo ay kinain naman nya
• PERNICIOUS LIE


  Pagsisinungaling na sumisira sa reputasyon ng isang tao na pumapabor sa interes o kapakanan ng iba
• Prinsipyo ng Confidentiality


  Pag-angkin ng tao sa tunay na pangyayari o kwentong kaniyang nalalaman at hindi kailanman maaaring ihayag sa maraming pagkakataon nang walang pahintulot ng taong may alam nito
• Mga lihim na hindi basta basta maaring ihayag


  • NATURAL SECRETS
  • PROMISED SECRETS
  • COMMITTED OR ENTRUSTED SECRETS
• NATURAL SECRETS


  Mga katotohanan na nakasulat dito ay magdudulot sa tao ng matinding hinagpis at sakit sa isa't isa
• PROMISED SECRETS


  Mga lihim na ipingako ng taong pinagkatiwalaan nito
• COMMITTED OR ENTRUSTED SECRETS


  Nagging lihim bago ang mga impormasyon at kaalaman sa isang bagay ay nabunyag
• Mga kasunduan upang lihim ay mailihim

  • Hayag
  • Di-Hayag
• Hayag


  Kung ang lihim ay ipinangako o kaya ay sinabi ng pasalita o kahit pasulat
• Di-Hayag


  Ito ay nangyayari kapag walang tiyak na pangakonh sinabi ngunit inililihim ng taong may alam dahil sa kanyang posisyon sa isang kumpanya o institusyon
• Apat na pamamaraan ng pagtatago ng katotohanan


  • SILENCE (Pananahimik)
  • EVASION (Pag-iwas)
  • EQUIVOCATION (Pagbibigay ng salitang may dalawang ibig sabihin o kahulugan)
  • MENTAL RESERVATION (Pagtitimping Pandiwa)
• SILENCE (Pananahimik)


  Pagtanggi sa pagsagot sa katanungan na maaring magtulak sa isang tao na sambitin ang katotohanan
• EVASION (Pag-iwas)


  Pagliligaw sa isang taong nangangailangan ng impormasyon sa pamamagitan ng hindi pagsagot sa kanyang katanungan
• EQUIVOCATION (Pagbibigay ng salitang may dalawang ibig sabihin o kahulugan)


  Pagsasabi ng totoo ngunit ang katotohanan ay maaaring mayroong dalawang kahulugan o interpretasyon
• MENTAL RESERVATION (Pagtitimping Pandiwa)


  Paggamit ng mga salita na hindi nagbibigay ng tiyak na impormasyon sa nakikinig kung ito ba ay may katotohanan o wala
• Prinsipyo ng Confidentiality


  Ang pagsasabi ng totoo ay hindi lamang pagpapahayag nang ayon sa nasa isip, ito rin ay maipahayag sa mas malalim na pag-iisip, pananalita, at pagkilos bilang isang taong nagpapahalaga sa katotohanan
• Plagiarism


  Isang paglabag sa Intellectual Honesty. Ito ay isyu na may kaugnayan sa pananagutan sa pagpahayag ng katotohanan at katapatan sa mga datos, mga ideya, mga pangungusap, buod at balangkas ng isang akda, programa, himig at iba pa ngunit hindi kinilala ang pinagmulan bagkus nabuo lamang dahil sa illegal na pangongopya
• Mga paraan upang maiwasan ang plagiarism

  • Magpahayag sa sariling paraan
  • Magkaroon ng kakayahan na makapagbigay ng sariling posisyon sa anumang argumento o pagtatalo
  • Ang tamang pagsusuri sa gawa ng iba, pagtimbang sa bawat argumento at pagbuo ng sariling konklusyon o pagbubuod
• Intellectual Piracy


  Ang paglabag sa karapatang- ari (copyright infringement) ay naipakikita sa paggamit nang walang pahintulot ss mga orihinal na gawa ng isang taong pinoprotektahan ng Law on Copyright mula sa Intellectual Property Code of the Philippines
• Copyright Holder


  Tawag sa taong may orihinal na gawa o ang may ambag sa anumang bahagi at iba pang mga komersyo