Ito ang tawag sa mga taong kritiko, taksil, lumaban o tumuligsa sa mga prayle at simbahang katolika
1885
Binalangkas ni Rizal ang El Filibusterismo habang sinusulat ang Noli Me Tangere
1890
simulan ni Rizal ang El Fili sa London
ValentinVentura
tumulong kay Rizal na maipalimbag ang El Filibusterismo, siya rin ang unang may hawak ng orihinal na manuskrito ng El Filibusterismo.
TatlongParingMartyr
MarianoGomez
Jose Burgos
JacintoZamora
Hongkong
kung saan pinadala ang kopya ng el fili, nasamsam ng mga kastila doon
Simoun
Ang mayamang magaalahas na nakasalaming may kulay na umano’y tagapayo ng Kapitan General ngunit siya ay si Juan Crisostomo Ibarra na nag balik upang maghiganti sa kanyang mga kaaway.
BenZayb
Ang mamamahayag na nagsusulat para sa pahayagan
PadreIrene
Ang kaanib ng mga kabataan sa pagtatatag ng Akademya ng Wikang Kastila. Siya rin ay isang ningning ng mga kaparian.
Padre Salvi
Ang paring Franciscanong dating kura ng bayan ng San Diego.
DonyaVictorina
Tiyahin ni Paulita Gomez na mapagpanggap na isang Europea ngunit isa namang Pilipina. Siya rin ay nag-iisang pakialamerang babae
DonCustodio
Kilala rin sa tawag na “Buena Tinta”. Sa kanyang mga kamay nakasalalay kung pahihintulutan ang Akademya ng Wikang Kastila sa Pilipinas.