apeh1

• Presyo- Tumutukoy sa katumbas na halaga ng

  produkto na binabayaran ng mga konsyumer sa

  pamilihan tuwing namimili.

  ● Ang presyo -ay ginagamit na basehan sa pagsukat

  ng pambansang produksiyon (Wonnacott).
• Pambansang Produkto (National Product)

  • Halaga ng kalakal at serbisyo na naiprodyus ng

  ekonomiya sa loob ng takdang panahon.
• PANGUNAHING PARAAN NG PAGSUKAT SA PAGLAGO NG PAMBANSANG EKONOMIYA

  1. Pagsukat sa Pambansang Produkto (National Product Approach)

  b. Pagsukat ng Pambansang Kita (National Income Approach)
• 1. Gross Domestic Expenditures (GDE)

  Kabuoang halaga ng lahat ng pinal na produkto sa pamilihan

  na binili ng sektor ng consumer, pamahalaan, at negosyo sa

  loob ng isang taon.

  Pormula: GDE=C+G+I

  C- personal consumption expenditure

  G -government consumption expenditure; at

  I- capital formation expenditure)
• 2. Gross Domestic Product (GDP)

  -Halaga sa pamilihan ng mga pinal na produkto na gawa

  sa loob ng teritoryo ng isang bansa kasama na ang neto

  ng eksport.

  Pormula: GDP= C+G+I (X-M)

  Positibo ang net export kapag mas malaki ang GDP

  kaysa GDE at kung magkasinlaki ang dalawa, ang net

  export ay zero.
• 3. Gross National Product

  Kabuoang kita ng mga Pilipino sa loob ng isang taon na

  ginamit sa produksiyong ng kalakal at serbisyo. Pinakamalaking

  national income account.

  1. Remittances- tawag sa bahagi ng kita na ipinapadala ng

  mga OFW sa Pilipinas.

  b. Net Factor Income from Abroad (NFIA)- tawag sa

  pagkompyut sa pagitan ng remittances ng mga Pilipinong

  kumikita sa ibang bansa at mga dayuhang kumikita sa Pilipinas.

  Pormula:

  GNP= GDP+NFIA o GNP= C+G+I+ (X-M)+NFIA
• Kapag ang net income from abroad ay positibo,

  GNP ay mas malaki kaysa GDP na madalas mangyari

  sa Pilipinas. Magkasinlaki ang GNP at GDP kapag ang net

  factor from abroad ay zero.
• 1. Net National Product (NNP)

  Totoong halaga ng mga puhunang kapital sa loob ng isang taon.Upang

  makuha natin ang NNP kailangan natin ang Depreciation

  Allowance .

  Depreciation Allowance

  kabayaran sa paggamit ng mga pinuhunang kapital (maaaring gamitin

  sa pagmamantene ng mga planta, gusali, makinarya at iba pang

  kapital).

  Pormula: NNP= GNP - Depreciation Allowance
• 1. Gross Domestic Investment (GDI),

  Kabuoang halaga ng puhunan sa bansa

  sa loob ng takdang taon ng accounting,

  ngunit hindi aktuwal na halaga ng puhunan

  sapagkat may depresasyon sa capital

  Pormula : NDI= GDI- Depreciation

  Allowance
• Ayon sa mga ekonomista mas makatotohanang sukat ng

  pamumuhunan ang NDI kaysa sa GDI, kapag tama ang

  kalkulasyon ng depresasyon ng mga kapital. Mahirap at hindi

  sigurado ang datos kung kaya bihira gamitin ang NNP bilang estadistika ng paglago ng ekonomiya.
• 5. National Income (NI)

  Tumutukoy sa kita ng bansa ngunit binabawas sa net

  national product ang indirect taxes (di tuwirang

  buwis).

  Pormula : Net National Product - Indirect Taxes

  Halimbawa ng indirect taxes: Pagpapakarga ng 1000

  pesos na gasolina kung saan may 12% value-added-tax.

  Ang kita ng namumuhunan ay 880 pesos lamang at

  ang 120 pesos ay mapupunta sa pamahalaan bilang buwis
• 6. PERSONAL INCOME (PI)

  Ito ay ang pansariling kita na nagmula sa

  pribadong pagkonsumo . Ito ay bahagi ng National

  Income (NI).

  Pormula :

  Personal Income (PI)= National Income (NI) –

  (Corporate or business Income Taxes

  Retained Corporate Profits Social Security

  Payments) Transfer Payments
• Corporate or business Income Taxes- Ang buwis sa kita

  ng mga Korporasyon.
• Retained Corporate Profits- Ang kita ng mga kompanya

  na hindi ipinamamahagi sa mga stockholder.
• Social Security Payments- Kita na binabayad sa Social

  Security System(SSS) , Government Service Insurance

  System ( GSIS) at iba pang panlipunang paniguro.
• Transfer Payments- Ito ay ang mga

  tulong pinansyal na natatanggap ng mga

  tao mula sa pamahalaan ( Pensyon at

  Pagpapagamot).
• DISPOSABLE PERSONAL INCOME

  -Ito ay ang kita ng mga tao na naiuuwi. Ito ang balanse matapos

  ibawas sa personal income ang personal taxes.
• Personal Taxes- Ang mga buwis na binabayaran ng mga tao

  mula sa kanilang kita. ( Personal Income Tax at Buwis sa mga ari-

  arian( Real Property Tax).
• Personal Outlay

  Ito ang bahagi ng kita ng tao na kanilang

  ginugugol sa pangangailangan ng kanilang

  tahanan o pamilya.
• Nominal GNP- Ay nakabatay sa umiiral na presyo ng

  mga produkto sa pamilihan sa panahon ng GNP

  accounting kaya tinawag din itong current price

  GNP. Sinusukat din nito ang takbo ng ekonomiya sa

  panahon ng produksiyon.
• Real GNP- Isang paraan para malaman ang

  kapanipaniwalang paglago ng ekonomiya dahil

  sinusukat nito ang paglago ng ekonomiya sa loob ng

  takdang panahon , gamit ang presyo sa batayang

  taon ( Base year ) tinatawag din itong constant price

  GNP.
• PRICE INDEXES

  Ito ay ang estadistikang pagpapakita kung gaano kalaki ang pagbabago sa presyo sa loob ng takdang panahon. Kinakailangan ang

  batayang taon sa pagkuwenta ng price index.
• Batayang taon – Ang ginagamit ng mga ekonomista na batayan sa

  paghahambing ng mga presyo, at ang halaga nito ay 100.
• GNP Price Deflator – Ito ay ginagamit na

  panukat sa pagbabago ng presyo ( on the

  average ) ng mga bilihin sa loob ng isang taon.
• Ang equation ay maaaring baguhin upang

  makuwenta ng real GNP . Ito ay tinatawag na

  deflating.
• Consumer Price Index (CPI) – sinusukat nito

  ang pagbabago (on average ) sa presyo ng

  market basket .
• Market Basket – Ang mga pangkaraniwang

  produktong binibili ng pamilyang Pilipino sa loob

  ng takdang panahon ( Sa loob ng isang linggo).
• Weighted Price – Tumutukoy sa dami ng

  produktong binili.
• Total Weighted Price

  Ito ay ang kabuoang weighted prices ng mga produkto sa

  loob ng takdang taon matapos itong makuwenta pwede nang

  ma kuwenta ang Consumer Price Index.
• Price Level Change – Ito ay ang antas ng

  implasyon sa kasalukuyang taon.
• Real Consumption - ay ang tunay na halaga ng

  pagkonsumo
• Real Wage - ang tunay na halaga ng kita.
• Real GNP- Panukat sa panandaliang paglago ng ekonomiya.
• Real GNP per Capita- bilang panukat sa pag-unlad ng ekonomiya sa

  loob ng magabang panahon.