Cognitie

• Cognitie


  Verwijst meestal naar alles wat gerelateerd is aan kennis, de opeenstapeling van informatie die we door leren of ervaring hebben opgedaan
• Cognitieve psychologie

  Kijkt naar hoe het verwerken van informatie gedrag beïnvloedt en welke relatie de verschillende mentale processen hebben tot het verwerven van kennis

  
• Piaget


  • Zwitserse psycholoog
  • Bestudeerde denkontwikkeling van kinderen
  • Beschreef algemene groeilijn voor de cognitieve ontwikkeling
• Assimilatie


  Mentaal proces dat nieuwe info in bestaande schema's opneemt

  
• Accommodatie


  Mentaal proces dat bestaande schema's aanpast om nieuwe info beter te kunnen opnemen

  
• Ideeën(schema's)

  Mentale structuur die (of mentaal programma dat) de ontwikkeling van het denken van het kind aanstuurt

  
• Fasen van cognitieve ontwikkeling

  • Sensomotorische fase (0-2 jaar)
  • Preoperationele fase (2-6 jaar)
  • Concreet-operationele fase (6-11 jaar)
  • Formele operationele fase (11+ jaar)

  
• Theory of mind


  Besef dat anderen opvattingen, verlangens en emoties kunnen hebben die verschillen van jezelf
• Zone van naaste ontwikkeling


  Het verschil tussen wat een leerling zonder hulp kan doen en wat hij of zij met hulp kan doen
• Taalontwikkeling


  • Vermogen tot gesproken/geschreven taal
  • Complexe manier van communiceren die de mens onderscheidt van dier
• Fases van taalontwikkeling


  • Brabbelen
  • Één-woord-fase
  • Meer-woord-fase
  • Gebruik morfemen
  • Sociale communicatie
• Cognitieve veranderingen late volwassenheid

  • Biologisch perspectief: Ouder worden = achteruitgang
  • Integriteit: Toenemend bewustzijn van eigen sterfelijkheid, terugblikken op leven
  • Fysieke veranderingen: Meer rimpels, dun en grijs haar, lengte neemt af, hart en longen werken minder efficiënt, fysiek uithoudingsvermogen vermindert, achteruitgang zintuigen
• Lichamelijke inspanning, beweging = veranderingen vertragen
• Ouderdom en seks bevordert gezond ouder worden
• Ouder worden


  • Cellen functioneren minder efficiënt
• Cognitieve ouder worden


  Vooruitgang, opbouw ervaring zorgt voor wijsheid
• Integriteit


  Toenemend bewustzijn van eigen sterfelijkheid, terugblikken op leven
• Fysieke veranderingen bij ouder worden

  • Meer rimpels
  • Dun en grijs haar
  • Lengte neemt centimeters af
  • Hart en longen werken minder efficiënt
  • Fysiek uithoudingsvermogen vermindert
  • Achteruitgang zintuigen
• Lichamelijke inspanning, beweging


  Veranderingen vertragen
• Lichamelijke inspanning, beweging

  • Verbetering hart en bloedvaten
  • Verbetering spiermassa en doorbloeding
  • Fysieke, emotionele, cognitieve voordelen; verbetering zuurstoftoevoer hersenen = minder hersencellen sterven af
  • Mindere kans op Alzheimer
• Ouderdom en seks


  Bevordert gezond ouder worden, opwinding, lichaamsbeweging, levendige fantasie, sociale interactie
• Cognitieve veranderingen bij ouder worden

  • Sommige hersendelen worden kleiner, geen bewijs dat we daardoor achteruitgaan
  • Fantasie wordt moeilijker (verbindingen tussen nieuwe en oude info) + minder snel nieuwe info opnemen
  • Achteruitgang brein wordt gecompenseerd door de info anders te verwerken + meer hersengebieden te gebruiken
  • Woordenschat + beheersing van sociale vaardigheden neemt toe
  • Lichamelijke oefening verbetert leervermogen, geheugen, andere cognitieve functies
  • Geheugenproblemen
• Alzheimer


  Neurodegeneratieve hersenaandoening of vorm van dementie waarbij geheugen en denkvermogen achteruitgaan, leidt tot grote hulpeloosheid en later de dood, vaakst voorkomend, vrouwen meer kans dan mannen
• Sociale en emotionele veranderingen bij ouder worden


  • Selectiever in keuze van relaties
  • Meer positieve en minder negatieve emoties
  • Breder perspectief door levenservaring
  • Depressies en zelfmoord door onderliggende problemen
• Succesvol ouder worden


  • Fysiek actief blijven
  • Sociale contacten onderhouden
  • Beweging en geheugentraining = verkleinen kans dementie
• Aandacht


  Vermogen om relevante stimuli te kiezen + hierop te concentreren
• Soorten aandacht


  • Gerichte aandacht
  • Volgehouden aandacht
  • Selectieve aandacht
  • Wisselende aandacht
  • Verdeelde aandacht
• Aandachtssystemen


  • Reticulair activeringssysteem (RAS) / alert systeem
  • Achterste aandachtssysteem (PAS) / oriëntatiesysteem
  • Voorste aandachtssysteem (VAS) / uitvoerende systeem
• Bij geboorte functioneert alleen de selectieve visuele aandachtsfunctie, posterieure systeem ontwikkelt in eerste 3 maanden, anterieure systeem functioneert na ongeveer een jaar

  
• Geheugen


  Systeem om informatie te coderen, opslaan en terug te halen

  
• Drie essentiële functies van geheugen

  • Coderen
  • Opslaan
  • Terughalen

  
• Sensorisch geheugen


  Sensorische indrukken van stimulus worden kort bewaard, kan meer info vasthouden dan er in het bewustzijn terechtkomt, pas na het sensorische geheugen wordt informatie opgevangen in werkgeheugen, elk zintuig bevat aparte sensorische opslagruimte

  
• Werkgeheugen


  Verwerking van bewuste ervaringen, tijdig opslaan (20-30 seconden), beperkte capaciteit en tijd van beschikbare info, repeteren en actief herhalen, elaboratie: actief herhalen door verbanden te leggen

  
• Structuur en functie van werkgeheugen

  • Centrale bestuurder
  • Fonologische lus
  • Het schetsboek
  • Episodische buffer
  • Semantische buffer

  
• Verwerkingsniveaus


  Diepere verwerking (maken van meer verbinding met langetermijngeheugen) à nieuwe info wint aan betekenis + nieuwe kennis wordt makkelijker herinnert

  
• Langetermijngeheugen (LTG)

  Ontvangen informatie vanuit werkgeheugen opslaan voor lange termijn, wanneer het nodig is wordt informatie weer opgehaald

  
• Structuur van langetermijngeheugen

  • Procedureel geheugen
  • Declaratief geheugen

  
• Procedureel geheugen


  Archief voor procedures van handelingen over hoe dingen gedaan moeten worden, "motorisch geheugen", weten HOE, opslaan van procedures voor goed geoefende vaardigheden

  
• Declaratief geheugen


  Opslag voor info over feiten/ervaring die we kennen en ons herinneren, "feitengeheugen", weten DAT, opslaan van feiten, indrukken, herinnering

  
• Onderdelen declaratief geheugen


  • Episodisch geheugen
  • Semantisch geheugen