Genetika

• Wat is Genetika?


  Dit is die studie van die oorerwing en variasie
• Wie is die vader van genetika?


  Gregor Mendel
• Mendel se wet van Segregasie is?


  Vir elke eienskap besit n organisme 2 eienskappe wat skei sodat elke gameet slegs een van die kenmerke besit
• Wat is Mendel se beginsel van dominansie?


  Indien 2 individue met suiwertelende kontrasterende eienskappe gekruis word sal die individue van die F1-generasie altyd die dominante einskape toon
• Wat is n geen?


  dit is n gedeelte van die DNS in die chromosoom wat die inligting oor n bepaalde eienskap van die liggaam bevat
• Wat is n lokus?


  Dit is die posisie van n geen op n chromosoom
• Wat is n alleel?


  n Bepaalde vorm van n geen wat in pare voorkom, een op elke homoloe chromosoom in n diploiede selkern
• As 2 allele dieselfde is dan...


  is die organisme homosigoties
• As 2 allele verskil is dan...


  is die organisme hetrosigoties
• Wat doen die dominante alleel?


  dit onderdruk die werking van die resessiewe alleel sodat net die eienskap wat deur die dominante alleel gekodeer word in die fenotipe uitgedruk word
• Wat is die resissiewe alleel


  Dit is die alleel wat deur die dominante alleel oorskadu word en slegs tot uiting kom as die alleel homosigoties is
• Wat is genotipe?


  Dit is die genetiese samestelling van n organisme
• Wat is Fenotipe?


  Dit is die sigbare kenmerke van n organisme wat spruit uit die genoptipe
• Wat is die definisie van Monohibriede kruisings?

  dit is n genetiese kruising waar slegs een paar gene in ag geneem word om een eienskap te verduidelik
• Wat is die 3 Monohibriede kruisings?


  <Volledige dominansie

  <Onvolledige dominansie

  <Kodominansie
• Wat is volledige dominansie?


  Slegs 1 alleel is dominant in die hitrosigoot en verskyn in die fenotipe
• Wat is onvolledige dominansie?


  Wanneer 2 homosigotiese ouers kruis is daar geen dominansie en die nasate toon n tussen toestand
• Wat is ko-dominansie?


  Beide allele is ewe dominant en die efek van beide kan in die fenotipe van die hetrosigotiese nageslag gesien word
• Wat is n stamboomdiagram?


  dit is n rekord van n organisme se voorouers
• Waarvoor word Stambome gebruik?


  Word deur die wetenskap gebruik om te bepaal hoe verskillende kenmerke oorgeerf word van ouers na nageslag
• Wat is Dihibriede kruising?


  Dit is genetiese kruising met twee kenmerke wat verskil
• Mendel se beginsel van onafhanklike sortering?


  Gene vir verskillende kenmerke is onafhanklik van mekaar
• Wat is gekoppelde allele?


  As daar allele van die twee gene op dieselfde chromosoom is
• Wat is onafhangklike rangskikking van allele?


  As allele van 2 gene op verskillende chromosome is dan rangskik hulle onafhangklik van mekaar wanneer die gamete gevorm word

  4 moontlike kombinasies van allele kan in die gamete gevorm word
• Poligeniese oorerwing is wanneer...


  Een kenmerk na die nageslag oorgedra word maar dit word deur meer as een geen beheer
• Hoeveel gene bevat die X-chromosoom


  meer as 1000 gene
• Hoeveel gene bevat die Y-chromosome?


  78
• Wat veroorsaak Geslagsgekoppelde siektes?


  dit word veroorsaak deur genetiese mutasies en chromosoom verskil op die geslagschromosoom
• 5 voorbeelde van geslagsgekoppelde siektes:

  <Hemofilie

  <Kleurblindheid

  <Gesplete verhemelte

  <Diabetes instipudes

  <Spierdistrofie
• Watse kleure kan keurblindheid mense nie onderskei nie?

  rooi, organje, geel, groen
• Waar kom kleurblindheid voor?


  die gene wat dit moontlik maak om kleure te onderskei is teenwoordig op die X-chromosoom
• Wat is Hemofilie?


  dit is n bloedkwaal waar die persoon se bloed nie behoorlik stol nie bloed nie
• Wat is die simptome van Hemofilie?


  <indien daar n sny in die vel is sal blooding aanhou langer as normaalweg

  <Kneusings van die vel

  <Swelling in gewrigte

  <bloeding kan teenwoordig wees in urine en feses
• Wat is die oorsake van Hemofilie?


  <Word veroorsaak deur geslagsgekoppelde gene

  <Die Y-chromosoom is korter as die X-chromosoom

  <slegs die X-chromosoom dra die gene vir hierdie siekte

  <indien n man die ressesiwe alleel op die X-Chromosoom van sy ma af erf sal hy Hemofilie he

  <Indien n vrou die ressesiewe alleel erf sal sy nie die siekte he nie solank haar ander X-chromosoom die normale dominate alleel van die geen dra
• Simptome van Albinisme


  <persoon het min tot geen pigment in hulle oe, vel, hare

  <gewoonlik is die vel en hare n room kleur en oe is blou

  <Baie kan nie goed sien nie a.g.v abnormale ontwikkeling van retina en seunewees tussen die oog en brein

  <Agv geen pigment in di vel is hulle vel baie vatbaar vir kanker {moet sonstralings vermy}
• Oorsake van Albinisme


  Albinisme word veroorsaak deur n ressesiewe alleel wat nie die kode vir die vervaardiging van pigment melanien in n mense se vel bevat nie
• Simptome van Downsindroom:


  <Gesig is plat

  <Skuins oe

  <Vingers en tone is kort en stomp

  <Verstandelike gestremdheid

  <Afwyking van hart en ander organe kan plaasvind

  {kinders lewe slegs tot ongeveer 30 jaar}
• Oorsake van Downsindroom


  <Persson het 47 chromosome in plaavan 46

  <Dit het tydens oogenese plaasgevind

  <Een paar chromosome het nie geskei tydens Anafase 1 van meisose nie e die nomer 21- chromosome het albei na een chromosoom beweeg

  <Die ovum ontvang dan 2 nommer 21-chromosome in plaasvan 1

  <Wanneer eiersel en ovum saamsmelt is daar 3 nr 21-chromosome

  <soos die sigoot ontwikkel het, het die nuwe selle een ekstra chromosoom