deel 3

• Autismespectrumstoornis (ASS)


  Een pervasieve ontwikkelingsstoornis: iemand die tot in het diepst van zijn persoonlijkheid geraakt is, waardoor de stoornis op verschillende domeinen tot uiting komt. Er is ook een vertraagde/ gebrekkige ontwikkeling binnen een bepaald vaardigheidsgebied
• Eerste wetenschappelijke artikel over autisme gepubliceerd door Leo Kanner


  1943
• Eerste publicatie in verband met autisme door Hans Asperger


  1944
• Frith zegt dat autisme altijd heeft bestaan
• Ondanks de accurate beschrijving van "vreemde" kinderen en volwassenen zag niemand voordien een verband tussen deze individuen
• Childhood psychosis


  Een voorloper van de volwassen psychose
• Duizenden artikels, boeken en manuscripten over autismespectrumstoornis (ASS)
• Wetenschappelijke interesse is groot en de belangstelling neemt enkel maar toe
• Termen voor ASS


  • Autisme
  • Autismespectrumstoornis
  • Autistisch
• Autistische stoornis (triade)


  • Kwalitatieve beperking in de sociale interactie
  • Kwalitatieve beperking in communicatie
  • Beperkt repertoire van activiteiten en interesses
• Syndroom van Asperger


  • Uitgangspunt: dit syndroom kon onderscheiden worden van autisme zonder beperking, hoogfunctionerend autisme
  • Deze personen hebben relatief betere sociale en taalcapaciteiten en meer ongewone preoccupaties/ interesses
  • Zouden minder stereotiep gedrag vertonen en een hoger IQ hebben
  • Hebben relatief gezien meer motorische coördinatieproblemen
• PDDNOS


  • Pervasieve ontwikkelingsstoornis niet anders omschreven
  • Het gaat over kinderen die niet volledig aan de traide voor autisme beantwoorden, maar vertonen wel vergelijkbare problemen
  • Hier altijd sprake zijn van een pervasieve beperking in de sociale interactie
  • Vervolgens diende het samen voor te komen met 1 van de 2 andere kenmerken
• Desintegratiestoornis van de kindertijd


  • Zeldzame stoornis die vaker voorkomt bij jongens dan bij meisjes
  • Diagnose gesteld vanaf minstens 2 jaar wanner er een normale ontwikkeling is
  • Daarna treedt er een regressie op binnen verschillende domeinen waarbij naast een VB ook kenmerken van autisme verschenen
• Syndroom van Rett


  • Stoornis gekenmerkt door een normale ontwikkeling van minstens 5 maanden
  • Tussen de 5 en 48 maanden vertraagde de groei van de hoofdomtrek
  • Verlies van eerder verworven fijnmotorische vaardigheden kwam op de voorgrond en er verschenen handwringbewegingen
  • Verlies van taalvaardigheden, interesse voor de omgeving en sociale interacties (link autisme)
  • De aspecten kunnen verbeteren, maar de motorische degeneratie gaat verder
• Syndroom van Rett zit niet meer in de DSM-5
• Autismespectrumstoornis in de DSM-5


  • Term pervasieve ontwikkelingsstoornis is verdwenen
  • Onderscheid tussen autisme, syndroom van Asperger en PDDNOS is vervallen
  • Subclassificaties verdwijnen en er wordt plaats gemaakt voor een dimensionale benadering, passende bij het idee van het spectrum
  • 3 graden van ernst onderscheiden o.b.v. ondersteuning die nodig is
  • Geen sprake meer van een triade, maar een dyade van symptoomgebieden
• Criterium A: aanhoudende beperkingen in de sociale communicatie en sociale interactie


  • Sociaal emotionele wederkerigheid
  • Non-verbaal communicatief gedrag
  • Ontwikkelen, onderhouden en begrijpen van relaties
• Criterium B: beperkte repetitieve patronen van gedrag


  • Stereotiepe gedragingen, bewegingen, gebruik van voorwerpen/ gesproken taal
  • Hardnekkig vasthouden aan routines en vaste patronen van gedrag
  • Uitzonderlijk intense of beperkte interesses
  • Hyper- of hyporeactiviteit op sensorische prikkels of ongewone belangstelling voor sensorische aspecten van de omgeving
• Criterium B: beperkte repetitieve patronen van gedrag


  Voldoende dat er minstens 2 van de 4 volgende kenmerken aanwezig zijn (op dit moment/ in het verleden)
• Kenmerken van beperkte repetitieve patronen van gedrag

  • Stereotiepe gedragingen, bewegingen, gebruik van voorwerpen/ gesproken taal
  • Hardnekkig vasthouden aan routines en vaste patronen van gedrag
  • Beperkte interesses/ fixaties, waarop men zeer intens gefocust is
  • Hyper- of hypoactiviteit op zintuigelijke prikkels/ een ongewone interesse in zintuigelijke aspecten van de omgeving
• Criteria C, D en E: Symptomen moeten vervolgens aanwezig zijn in de vroege kindertijd (C), Symptomen moeten leiden tot klinisch significante beperkingen op meerdere domeinen (D), Symptomen worden niet beter verklaard door een VB/ een algemene ontwikkelingsvertraging (E)
• Epidemiologie


  Recente studies nemen hoge prevalentiecijfers aan, 1 kind op 166 heeft ASS, Wijzen de richting van 1% uit, Stijging t.o.v. oudere onderzoekers en hun cijfers, Gevolg van de betere onderkenning van deze problematiek die zorgt voor een snellere en nauwkeurige diagnosestelling, Heeft ook gezorgd voor een daling van de gemiddelde diagnoseleeftijd, De definities en criteria zijn de laatste jaren verruimd
• Factoren die onderzocht worden als mogelijke oorzaken


  • Voedselallergieën
  • Virale infecties
  • Antibiotica
  • Inentingen
• Andere factoren die een rol spelen

  De leeftijd van de ouders, Het aantal prematuur geboren kinderen, Sociaalecologische factoren, We moeten meer informatie verwerken dan vroeger en dat doet wat met onze hersenen, Steeds hogere eisen gesteld aan de sociaal-emotionele intelligentie van kinderen in het onderwijs
• ASS komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes
• Verhouding jongens-meisjes


  • Personen met een MVB – EVB: ca. 2-1
  • Personen met een normale begaafdheid: 5 -1 tot 10-1
• Mogelijke verklaringen voor hogere prevalentie bij jongens

  Persoonlijke en sociale factoren kunnen bijdragen tot meisjes de kenmerken beter maskeren/ compenseren dan jongens, Bepaalde autisme gerelateerde psychologische mechanismen ontwikkelen bij vrouwen minder snel door protectieve factoren
• ASS bij personen zonder VB is groter dan men dacht
• Verhouding tussen mensen met beperking met ASS en mensen met normale begaafdheid met ASS is eerder 50-50
• Etiologie


  Kanner: Concludeerde dat ASS vooral voorkwam bij witte ouders uit de midden- of hogere sociale klasse, met een hoog opleidingsniveau, Legt nadruk op koelkastmoeders = de koude intellectuele aard van de ouders, ASS zou samenhangen met een duidelijk gebrek aan moederlijke warmte, baders die nooit met hun kind spelen, ouderlijke kilheid, etc., Verwarde echter oorzaak en gevolg

  Rimland: Viel de hypothese van de koelkastmoeders aan, Bestempelde autisme als een biologische aandoening, Onderzoek 1971: De persoonlijkheid van ouders van een kind met autisme verschilde in geen geval van deze van ouders zonder kind met autisme

  Nu: Uitgangspunt: ASS heeft een biologische oorzaak, Kan beschreven worden en verklaard worden op 4 niveaus: Gedragsmatige/ fenotype dimensie, Cognitief-psychologisch dimensie, Neurobiologische dimensie, Genetische dimensie
• ASS heeft een lichamelijke oorzaak, Kan het gevolg zijn van een stoornis in de hersenen en dus een neurobiologische ontwikkelingsstoornis zijn met een heterogene etiologie, Men kan dit echter onvoldoende verklaren en lokaliseren, Er komen geen biologische afwijkingen voor beschreven in onderzoeken bij alle personen met ASS
• De tot nu toe gevonden biologische en cognitieve aspecten hebben een beperktere specificiteit en universaliteit: Beperkte specificiteit = komt voor bij andere klinische groepen, Beperkte universaliteit: is niet bij alle personen met ASS aanwezig
• Genotype


  Laatste jaren: multiple deficit model waarbij oorzaken gelokaliseerd worden op verschillende niveaus
• De etiologie van ASS is complex en multifactorieel
• Het gaat om een interactie van diverse risico- en protectieve factoren, zowel genetische als omgevingsfactoren
• Deze factoren wijzigen de ontwikkeling van de hersenen
• Ook de cognitieve functies (noodzakelijk voor normale ontwikkeling)
• Autisme kent verschillende oorzaken
• Meestal erfelijke basis
• Het exacte overervingspatroon is nog NIET gekend