Geschiedenis

• Geschiedenis. Religieuze strijd (Europa ca. 1500-1650)
• Territoriale verandering van de Nederlanden na 1648
• Waarom ondergingen de Nederlanden in de 16de en 17de eeuw territoriale veranderingen?
• Op welke manier reageerden vorsten en de katholieke kerk op de reformatie?
• Contra-reformatie


  Tegen het ontstaan van protestanten
• Manieren waarop de Nederlanden territoriale veranderingen ondergingen


  • Huwelijk
  • Oorlog
  • Kopen
  • Erfenissen
• Nederland werd een onafhankelijk land, België werd niet onafhankelijk (hoorde bij het Spaanse rijk)
• De reactie van de katholieke kerk op de reformatie kwam traag en te laat
• De reactie van de katholieke kerk op de reformatie was om religieuze en politieke redenen
• Concilie


  Een kerkelijke vergadering
• Doelen van het Concilie van Trente

  • Een katholiek antwoord zoeken op wat de protestanten aanklaagden
  • Het terugwinnen van de verloren schapen (verloren Rooms-katholieke gelovigen)
  • De macht van de keizer die op het geloof is gebaseerd vasthouden/terugwinnen (legitimatie)
• Het Concilie van Trente werd georganiseerd door de kerk en de staat (pausen, keizer Karel V)
• Het Concilie van Trente vond plaats in Trente (een dorpje)
• Het Concilie van Trente was geen succes, het lukte niet om de ketterij uit te roeien, de kerkelijke discipline te herstellen en de vrede te stichten
• Geen enkele protestant werd toegelaten tot het Concilie van Trente, daarom wordt het ook wel 'het concilie van dove bisschoppen' genoemd
• Vernieuwingen voor priesters door het Concilie van Trente

  • Verbod op cumulatie (priester mogen geen 2 jobs hebben)
  • Residentieplicht (je woont waar je werkt, dus naast de kerk)
  • Celibaat (mogen geen relaties hebben)
  • Clerici met een hoge functie moeten gestudeerd hebben
• Gesloten conclaaf


  Verkiezen van nieuwe pausen in een gesloten ruimte, zodat ze niet meer beïnvloed of omgekocht kunnen worden
• Vernieuwingen voor gelovigen door het Concilie van Trente


  • Catechismus (gestructureerde samenvatting van de leer)
  • Index (lijst met verboden boeken)
• Beslissingen van het Concilie van Trente


  • Lijst van gewijde boeken
  • Openbaring = Bijbel + kerkelijke traditie
  • Alleen de Vulgaat is geldig (Latijnse bijbel)
  • Erfzonde blijft
  • Zaligmaking blijft
  • 7 sacramenten blijven
  • Aflaten blijven
  • Heiligenverering blijft
  • Vagevuur blijft
  • Latijn blijft de taal van de kerk
• Inquisitie


  Kerkelijke rechtbank, met als doel iedereen katholiek te maken, politieke tegenstand uit te schakelen en inkomsten voor de kerk te werven
• Kenmerken van barokke schilderkunst

  • Extreem realisme
  • Emotionele taferelen
  • Contrast tussen licht en donker
  • Veel bewegingen
• Kenmerken van barokke architectuur


  • Symmetrie
  • Veel versiering

  
• Karel V was de machtigste vorst van zijn tijd, 'in zijn rijk ging de zon niet onder'
• Karel V erfde een enorm rijk van zijn ouders
• Mythe van Johanna de Waanzinnige

  Reden waarom ze zo genoemd werd: liefdesverdriet, geestelijk ziek, slachtoffer van de politieke ambitie van de mannen in haar familie
• Karel V, geboren in Gent, groeide op in Mechelen
• Hoe Karel V zijn macht in de Nederlanden verstevigde


  • Centralisatiepolitiek van de Bourgondiërs voortgezet
  • Plaatste de gebieden onder het hoofd van een landvoogd(es)
  • Verdrag van Madrid: stopte belastingen/leenhulde betalen aan Frankrijk
  • Transactie van Augsburg: stopte belastingen/leenhulde betalen in Duitsland
  • Pragmatieke Sanctie: wet dat de Nederlanden voor altijd één gebied zouden zijn
• Karel V erfde de Bourgondische erflanden via zijn vader Filips de Schone en andere gebieden via zijn oma Isabella van Castilië
• repressie

  Onderdrukking van een volk of bevolkingsgroep, in dit geval de protestanten, door iemand die macht heeft
• Verband met de Nederlanden
• Wat Karel V doet

  1. Zette de centralisatiepolitiek van de Bourgondiërs voort

  2. Plaatste onze gebieden onder het hoofd van een landvoogd(es)

  3. Verdrag van Madrid: stopte belastingen/leenhulde betalen aan Frankrijk

  4. Transactie van Augsburg: stopte belastingen/leenhulde betalen in Duitsland

  5. Pragmatieke Sanctie: wet dat we voor altijd 1 gebied zijn de Nederlanden
• Gebieden die Karel V erfde

  • Bourgondisch erflanden (via moeder)
  • Kastilië (via andere oma)
  • Aragon (via opa)
  • Oostenrijk (via Maximiliaan)
• Tijdens zijn regeerperiode blijft het protestantisme groeien
• Karel V ervoer de vrede van Augsburg als een enorme nederlaag voor zijn politiek, want handhaving van de eenheid onder de christenen was een van zijn belangrijkste doelen
• Deze nederlaag had invloed op zijn besluit om in datzelfde jaar afstand te doen van de troon ten gunste van zijn zoon: Filips 2
• Wie krijgt wat na troonafstand Karel V


  • Ferdinand (broer): Heilig Roomse Rijk, Oostenrijk, Bohemen en Hongarije
  • Filips II (zoon): Rest van het rijk (ook onze gebieden)
• Overeenkomst tussen Ferdinand en Filips II


  Beide sterk katholiek gelovenig
• Redenen voor de opstand


  • Arme mensen kozen meer voor protestanten omdat ze dan geen dure aflaten moest kopen
  • Plakkaten: Aanplakbiljetten met regerings-voorschriften/wetten tegen de protestanten
  • Adel klaagt tegen Filips maar hij was er niet dus tegen landvoogdes (Margaretha van Parma)
  • Toegiften 'Ce ne sont que des gueux'
  • Filips woest en trekt toegiften terug
• Volk reageert met de Beeldenstorm in 1566
• Wat de Hertog van Alva doet

  1. Moest vernieuwingen komen uitbrengen van concilie van Trente

  2. Raad van beroerten, rechtbank voor mensen die hebben meegedaan met beeldenstorm direct heel streng de doodstraf te geven

  3. Voert de 10de penning in (belastingen)