MODULE 10 PANITIKAN

• Makaraan ang sampung taong pagkakasailalim ng Pilipinas sa Batas Militar, ang bansa ay inalis mula sa ilalim ng nasabing batas noong ika-2 ng Enero, 1981
• Nang panahong ito, di-mapapasubaliang maraming mamamayan ang tumututol at nagpupuyos ang kalooban dahil sa patuloy na paghihirap ng bansa at di-pagdama sa tunay na kalayaan
• Lalo pang nag-alab ang ganitong damdamin nang patayin noong Agosto 21, 1983 ang dating senador ng bansa na si Benigno Aquino, Jr.
• Maraming mga manunulat ang nangagsisulat ng mga paksang nadarama sa buhay tulad ng pakikisama, paggawa, pagdadalamhati, kahirapan, politika at imperyalismo
• Masasabing maningning pa rin ang panitikang Filipino sa panahong ito
• Panulaang Tagalog sa Panahon ng Ikatlong Republika


  • May pagkaromantiko at rebolusyonaryo
  • Lantaran kung ito ay tumuligsa sa mga nagaganap noon sa ating pamahalaan
  • Ang hinaing ng mga mamamayan ay nakatambad sa wikang maapoy, marahas, makulay at tila mapagtungayaw
• Francisco 'Soc' Rodrigo: 'Pilipinas, sawi kong Bayan<|>Ngunit ngayon, O Bayan kong kulang palad, Anak mong sarili ang sa iyo'y bumihag; Ginapos ka, tinakot ka at hinamak, Sa lupa mong sarili, dangal mo't laya ay umiiyak.<|>Bayan, kumilos ka! Ang kalayaan ay ipaglaban! O Pilipinas, dahil sa iyo, kami'y laban hanggang kamatayan.'
• Awiting Filipino sa Panahon ng Ikatlong Republika


  • Mga paksang madarama sa buhay ang nilalaman
  • Kalungkutan o pagdadalamhati, kahirapan, paghahangad ng tunay na kalayaan, pag-ibig sa Diyos, sa bayan at sa kapwa ang mga damdamin
• Maraming kompositor ang nalungkot nang paslangin si Ninoy Aquino Jr.
• Sina Coritha at Eric ay bumuo ng isang awiting pinamagatang "Laban Na" at unang inawit ito ni Coritha sa isinagawang Unification Conference ng oposisyon noong Marso 1985
• Muling binuhay naman ni Freddie Aguilar ang awiting "Bayan Ko" na sinulat naman nina Jose Corazon de Jesus at C. de Guzman noong panahon ng Amerikano
• Lumikha rin si Freddie Aguilar ng awiting pinamagatan niyang "Pilipino"
• Nagpatuloy pa rin ang pagdiriwang ng taunang Pista ng mga Pelikulang Filipino sa panahong ito
• Lalong hindi napigil ang pagkagiliw ng mga tao sa mga pelikulang nahihinggil sa seks
• Tila pulitikang biglang nahati sa dalawang Partido ang mga pahayagan sa panahong ito
• Mga pahayagang binansagang "crony newspapers"


  • Bulletin Today
  • Peoples Journal
  • Peoples Tonight
• Mga pahayagang tinangkilik at pinaniniwalaang nagpapahayag ng mga totoong pangyayari


  • Forum
  • Daily Inquirer
  • Manila Times
  • Malaya
• Patuloy pa ring tinangkilik ng maraming kabataang Pilipino ang mga komiks at magasin
• Mga komiks at magasin


  • Kislap
  • Modern Magasin
  • Bulaklak
  • Liwayway
  • Extra Hot
  • Jingle Sensation
  • Lovelife
  • Extra
  • Aliwan
  • Hiwaga
  • Holiday
• Ang Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature, pinakaprestihiyosong gawad pampanitikan ng bansa ay nagpatuloy pa rin sa pagbibigay-gantimpala taon-taon
• Mga nagkamit ng unang gantimpala sa Tula


  • 1981 - "Taga Sa Bato" - Romulo A. Sandoval
  • 1982 - "Odyssey Ng Siglo" - Cresenciano C. Marquez Jr.
  • 1983 - "Sa Panahon ng Ligalig" - Jose F. Lacaba
  • 1984 - "Bakasyunista" - Tomas F. Agulto
  • 1985 - "Punta Blangko" - Mike L. Bigornia
• Mga nagkamit ng unang gantimpala sa Maikling Kuwento


  • 1981 - "Di Mo Masilip Ang Langit" - Benjamin P. Pascual
  • 1982 - "Tatlong Kuwento Ng Buhay Ni Julian Candelabra" - Lualhati Bautista de la Cruz
  • 1983 - "Pinagdugtung-dugtong Na Hininga Mula Sa Iskinitang Pinagpiyestahan Ng Mga Bangaw" - Agapito M. Lugay
  • 1984 - "Sa Kaduwagan ng Pilikmata" - Fidel D. Rillo Jr.
  • 1985 - "Unang Binyag" - Ernie Yang
• Mga nagkamit ng unang gantimpala sa Sanaysay


  • 1981 - "Sa Sariling Panunuring Pampanitikan; mga hamon at pananagutan" - Pedro L. Ricarte
  • 1982 - "Isang Liham sa Baul ng Manunulat" - Fanny A. Garcia
  • 1983 - "Ang Kontemporaryong Nobelang Tagalog" - Rosario Torres Yu
  • 1984 - "Mga Tinik Sa Dambuhalang Bato" - Lilia Q. Santiago
  • 1985 - Walang nagkamit ng unang gantimpala, subalit isang espesyal na gantimpala ang natanggap ni Fidel Rillo Jr. sa kaniyang sanaysay na "Now For The Fun Of The Flowering Gutter"
• Sa panahong ito, masasabing nangunguna sa sangay ng panitikan Filipino ay ang mga tula, mga awit, mga maikling kuwento at mga sanaysay