AP

• Pagkamamamayan


  Pagiging kasapi o miyembro ng isang bansa, ayon sa itinatakda ng batas
• Hindi lahat ng naninirahan sa bansa ay mamamayan nito dahil may mga dayuhang nakatira na hindi kasapi rito
• Pagkamamamayan


  Ugnayan ng isang indibiduwal sa isang estado, pagiging miyembro ng isang indibiduwal sa isang estado at kabilang siya bilang isang citizen, siya ay gumagawa ng karapatan at tungkulin
• Mamamayan ng Pilipinas


  • Mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagpapatibay ng Saligang Batas
  • Mga ama o ina ay mamamayan ng Pilipinas
  • Mga isinilang bago sumapit ang Enero 17, 1973 na ang ina ay Pilipino, na pumili ng pagkamamamayang Pilipino pagsapit ng karampatang gulang
  • Ang naging mamamayan ayon sa batas
• Ang katutubong inanak na mamamayan ay ang mamamayan ng Pilipinas mula pa sa pagkasilang na wala nang kinakailangang gampanan ano mang hakbangin upang matamo o malubos ang kanilang pagkamamayang Pilipino
• Ang pagkamamamayang Pilipino ay maaaring mawala o muling matamo sa paraang itinatadhana ng batas
• Mananatiling angkin ang pagkamamamayan ng mga mamamayan ng Pilipinas na mag-asawa ng mga dayuhan, matangi kung sa kanilang kagagawan o pagkukulang, sila ay ituturing sa ilalim ng batas na nagtakwil ito
• Ang dalawahang katapatan ng pagkamamamayan ay salungat sa kapakanang pambansa at dapat lapatan nang kaukulang batas
• Prinsipyo ng pagkamamamayan


  • Jus Sanguinis
  • Jus Soli
• Ang pagkamamamayan ng isang indibiduwal ay maaaring mawala ngunit ito ay maaaring maibalik
• Mga balidong sanhi ng pagkawala ng pagkamamamayan ng isang Pilipino

  • Naturalisasyon sa ibang bansa
  • Expatriation o kusang pagtalikod sa pagkamamamayan
  • Panunumpa ng katapatan ng Saligang Batas ng mga banyaga pagsapit ng 10-20 taon
  • Paglilingkod sa hukbong sandatahan ng ibang bansa
  • Pag-aasawa ng dayuhan at pagsunod sa pagkamamamayan nito
• Paraan ng pagbabalik ng nawalang pagkamamamayan

  • Naturalisasyon
  • Repatriation
  • Aksyon ng Kongreso
  • Pagpapatawad ng gobyerno sa isang tumakas sa Sandatahang Lakas ng bansa
• Sibika


  Pagiging mabuting mamamayan ng bansa
• Ang pag-unlad na hinahangad ng isang estado na matamo ay nakakamit nito kung ito'y pinahihintulutan ng pinakamahalaga nitong elemento - ang mamamayan
• Ang pagpupunyagi ng tao na makamit ang pag-unlad ay nakabatay sa pagprotekta at pagsulong ng karapatang pantao
• Ang pag-unlad ay nakadepende pa rin sa patuloy na magkatuwang na pagkilos ng mga mamamayan at pamahalaan
• Ang pag-unlad ng bansa ay nakasalalay sa kasanayan, katalinuhan, at paggawa na ipinapamalas ng mga mamamayan
• Gawaing pansibiko o civic engagement


  Responsibilidad at obligasyon ng bawat tao sa komunidad
• Ang mga mamamayan ay may tungkulin sa kapwa, sa komunidad, at sa kanyang estado
• Ang mga bansang demokratikong republikano tulad ng Pilipinas ay inaasahang mabigyan ng kaganapan ang pagsasabuhay ng mga prinsipyo at mga gawaing nagsusulong ng demokrasya
• Ang mga tao ay may karapatan na sila'y patalsikin at isulong ang mga pagbabago na kanilang hinahangad tungo sa kaunlaran
• Ang bansang demokratiko tulad ng Pilipinas ay nagsusulong ng layunin na makapagsagawa ng isang malaya, malinis, at patas na eleksiyon
• Ang boses ng mga mamamayan na dapat sanang pinapakinggan ay naipagwawalang bahala o naikokompromiso dahil sa kultura ng pagdomina ng mga elitista
• Tungkulin din ng mamamayan na kilalanin at kilatisin nang mabuti ang mga kandidato na kanyang iboboto kung ang mga ito ba ay nararapat na maluklok sa pwesto o hindi
• Ang karapatan na makilahok sa halalan ang nagbibigay sa bawat tao ng karapatan at pagkakataon na panagutin ang sinumang nahalal sa posisyon sa anumang katiwaliang nagawa nito lalo na kung ito'y nakaaapekto sa kapakanang panlahat
• Mahalaga ang mga mamamayan na magsagawa ng aktibong pakikilahok politikal katulad ng pagboto at pagsali sa civil society para magkaroon ng kapanagutan ang mga namamahala sa kanilang tungkulin nang sa gayon ay mabawasan ang katiwalian kung hindi man tuluyang mawala ito
• Ang pamumuno ay hindi nasusukat sa kanyang kasikatan kundi sa kanyang kakayahan na mamahala at mamuno
• Maraming bansa sa mundo ang humaharap sa suliraning may kaugnayan sa katiwalian
• Hindi magiging posible ang isang mabuting pamamahala kung walang katapatan sa panig ng pamahalaan at mamamayang mulat sa mga gawain ng pamahalaan
• Aktibong pakikilahok politikal


  Pagboto at pagsali sa civil society
• Ang pakikilahok na politikal katulad ng eleksyon ay ginagamit din ng iba't ibang organisasyon para bigyang-diin ang isyung kinakaharap ng mga tao gayundin ang mga programa at polisiya na epektibong naipatutupad sa bansa
• Ang balanse at maayos o mabuting relasyon sa pagitan ng mga tao at pamahalaan ay susi sa pagsulong at pag-unlad ng bansa
• Ang bawat isa ay kumikilos at tinutupad ang kanyang tungkulin upang masigurado na tinatahak nito ang tamang landas ng pagpapaunlad sa bansa
• Ang aktibong pakikilahok ay hindi nangangahulugan na dapat na palaging magkaroon ng kilos-protesta sa araw araw
• Organisasyon o samahang pansibiko

  • National Citizens' Movement for Free Elections (NAMFREL)
  • Parish Pastoral Council for Responsible Voting (PPCRV)
• Ang pagbubulontaryo ng mga mamamayan na sumali sa mga gawaing pansibiko ay nangangahulugan ng pagkilos kung saan ay nakatutulong sila nang malaki sa mga namamahala ng bansa upang malunasan ang ilang mga suliranin na kinakaharap ng bawat komunidad
• Ang aktibong pagkilos ng bawat mamamayan ay napakahalaga para mapanatili ang organisadong anyo ng pagkilos para sa kapakapan ng nakararami na isinusulong ng mga namumuno sa ating bansa
• Ang pakikilahok na pansibiko ay lalong nagiging epektibo kung ito'y naisasagawa ng mga mamamayan na may pakikiisa sa mga sektor ng lipunan
• Mga Katangian na Dapat Taglayin ng Isang Aktibong Mamamayang Nakilalahok sa Gawaing Pansibiko


  • Makabansa
  • Makatao
  • Produktibo
  • May Lakas ng Loob
• Makabansa


  Pagiging tapat sa bansa, handang ipagtanggol ang estado, sinusunod ang Saligang Batas at iba pang mga batas, nakikipagtulungan sa gobyerno, pagtangkilik sa sariling produkto, pagbabayanihan sa panahon ng kalamidad at mga suliranin