biologie SE 2

• Organisatieniveaus met oplopende schaal

  • organel
  • cel
  • weefsel
  • Orgaan
  • orgaanstelsel
  • organisme
  • populatie
  • Leefgemeenschap
  • ecosystemen
  • biosfeer
• Orgaanstelsel


  Een groep organen met een gezamenlijke taak
• Weefsel


  Een groep cellen met dezelfde vorm en functie
• Tussencelstof


  Bepalend voor de eigenschappen van het weefsel
• Vorm


  Functie hangen met elkaar samen
• Plantaardige en dierlijke cellen

  • Plantaardige cellen hebben chloroplasten waar fotosynthese plaatsvindt
• Celmembraan


  Het hoesje om de cel heen, bestaat uit fosfolipiden. Functie is de binnenkant van de cel afscheiden van de buitenkant en bepalen welke stoffen wel en niet de cel in en uit mogen

  
• Cytoplasma


  De stroperige vloeistof waarin alle organellen drijven
• Celkern


  Hierin zitten de chromosomen en deze regelt wat er in de cel gebeurt
• Endoplasmatisch reticulum (ER)


  Een netwerk van dubbele membranen dat aangesloten is op het kernmembraan
• Ribosoom


  Die zitten op het ER maar drijven ook los in het cytoplasma. Ze lezen RNA af en produceren eiwitten
• Golgi-apparaat


  Hier krijgen eiwitten hun definitieve vorm en worden ze naar de juiste plek verstuurd
• Mitochondrium


  In de mitochondriën wordt ATP gemaakt
• Chloroplasten


  In plantaardige cellen en zorgen voor fotosynthese
• Lysosomen


  Ruimen met behulp van enzymen eiwitten en oude organellen op
• Eiwittransport in de cel


  1. DNA & RNA in de celkern

  2. RNA komt in het ER terecht

  3. Ribosomen op het ER maken eiwitten van RNA

  4. Eiwit wordt in de juiste vorm gevouwen in het golgi-apparaat

  5. Eiwit kan in de cel zelf gebruikt worden of in een blaasje verpakt naar het celmembraan gaan en naar buiten worden getransporteerd
• Permeable wand


  Doorlaatbaar voor grote en kleinere moleculen, voorbeeld: de celwand
• Semipermeable wand


  Laat alleen water door, voorbeeld: de celmembraan
• Oplossing


  Bestaat uit een oplosmiddel en een of meerdere opgeloste stoffen. De concentratie geeft de hoeveelheid opgeloste stof aan
• Diffusie


  Opgeloste stoffen verplaatsen zich van een gebied met hoge concentratie naar een gebied met lage concentratie
• Osmose


  Water verplaatst zich langs een semipermeable wand om een gelijke verdeling van stoffen te krijgen
• Osmotische waarde


  De hoeveelheid opgeloste stof in een oplossing
• Soorten toniciteit


  • Hypertoon
  • Isotoon
  • Hypotoon
• Turgor


  De plantencel bevindt zich in een hypotone omgeving waardoor de cel water opzuigt, dit duwt het celmembraan tegen de celwand aan wat zorgt voor de stevigheid van de plant
• Plasmolyse


  De plantencel bevindt zich in een hypertone omgeving en er wordt water uit de cel getrokken, het celmembraan komt los van de celwand en de plant wordt slap
• Manieren waarop stoffen de cel in en uit kunnen

  • Door het celmembraan, met name water
  • Door een membraaneiwit
  • Afsnoeren van het celmembraan

  
• Passief transport


  Gebeurt automatisch, bijvoorbeeld diffusie
• Actief transport


  Er is energie nodig en stoffen gaan van lage naar hoge concentratie, tegen de gradiënt in
• Transport door afsnoeren van blaasjes

  Bij endocytose worden stoffen opgenomen, bij exocytose worden stoffen uitgescheiden
• Fasen van natuurwetenschappelijk onderzoek

  • Observatie
  • Onderzoeksvraag
  • Hypothese en verwachting
  • Experiment
  • Resultaten
  • Conclusie
• Soorten natuurwetenschappelijk onderzoek


  • Beschrijvend of ontdekkend onderzoek
  • Hypothesetoetsend onderzoek
• Testgroep en controlegroep bij natuurwetenschappelijk onderzoek

  • Testgroep wordt gemanipuleerd, controlegroep niet
  • Alle andere factoren blijven gelijk
  • Voldoende aantal onderzochten
  • Representatieve groep bij een steekproef
  • Onderzoek is betrouwbaar: komen bij herhaling dezelfde resultaten?
  • Onderzoek is valide: wordt er gemeten wat de bedoeling is?