Ekologia i różnorodność biologiczna

• Czym zajmuje się ekologia?

  Ekologia to nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, badająca interakcje między organizmami oraz między organizmami a środowiskiem ich życia.
• Jakie są poziomy organizacji biologicznej badane przez ekologię?

  • Osobnik
  • Populacja
  • Biocenoza
  • Ekosystem
  • Biom
  • Biosfera
• Co to jest osobnik w kontekście ekologii?

  Osobnik to pojedynczy organizm, który jest przedstawicielem danego gatunku.
• Jak definiuje się populację w ekologii?

  Populacja to grupa osobników tego samego gatunku, która żyje na określonym obszarze w tym samym czasie.
• Co to jest biocenoza?

  Biocenoza to zbiór populacji wszystkich gatunków żyjących na danym obszarze w tym samym czasie i powiązanych wzajemnymi zależnościami.
• Jakie elementy składają się na ekosystem?

  Ekosystem składa się z biocenozy oraz biotopu, czyli nieożywionych elementów środowiska.
• Co to jest biom?

  Biom to obszar kuli ziemskiej odznaczający się dominującym typem roślinności oraz charakterystycznym składem gatunkowym, zależnym od lokalnych warunków klimatycznych.
• Jak definiuje się biosferę?

  Biosfera to obszar Ziemi, który jest zasiedlony przez organizmy, obejmujący dolną część atmosfery, zewnętrzną warstwę skorupy ziemskiej oraz niemal całą hydrosferę.
• Co to jest środowisko w kontekście ekologii?

  Środowisko to ogół czynników, które wpływają na procesy życiowe danego organizmu.
• Jakie są czynniki środowiska?

  • Czynniki abiotyczne: elementy środowiska nieożywionego (np. temperatura powietrza)
  • Czynniki biotyczne: zależności między organizmami żyjącymi na wspólnym terenie (np. drapieżnictwo)
• Jakie są różnice między niszą ekologiczną a siedliskiem?

  Nisza ekologiczna:

  • Zakres zmienności warunków, w jakich dany organizm może przeżyć, rozwijać się i rozmnażać
  • Obejmuje warunki środowiska i zależności międzygatunkowe

  
  

  Siedlisko:

  • Przestrzeń fizyczna, w której występuje dany organizm
  • Może być obszarem lądowym lub wodnym, wyodrębnionym na podstawie cech geograficznych, klimatycznych i glebowych
• Co to jest tolerancja ekologiczna organizmów?

  Tolerancja ekologiczna to zdolność przystosowania się organizmu do zmian czynników środowiska.
• Co to jest eurybiont?

  Eurybiont to gatunek o szerokim zakresie tolerancji ekologicznej.
• Co to jest stenobiont?

  Stenobiont to gatunek o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej.
• Co to jest gatunek wskaźnikowy (bioindykator)?

  Gatunek wskaźnikowy to gatunek o dobrze znanych wymaganiach ekologicznych, którego obecność lub brak wskazuje na dane warunki środowiska.
• Jakie są cechy populacji?

  • Liczebność: liczba osobników tworzących populację
  • Zagęszczenie: liczba osobników przypadających na określoną jednostkę powierzchni lub objętości
  • Struktura przestrzenna: przestrzenny układ osobników w obrębie zasięgu występowania populacji
  • Struktura wiekowa: udział w populacji różnych klas wieku
  • Struktura płciowa: udział samców i samic w populacji
• Co to jest metapopulacja?

  Metapopulacja to zbiór subpopulacji (populacji lokalnych), między którymi dochodzi do przemieszczania się osobników.
• Jakie czynniki wpływają na zmiany liczebności w obrębie metapopulacji?

  Zmiany liczebności w obrębie metapopulacji zależą od migracji, kolonizacji, ekstynkcji i rekolonizacji.
• Jakie są rodzaje zależności międzygatunkowych?

  • Zależności nieantagonistyczne
  • Zależności antagonistyczne
• Jakie są rodzaje zależności nieantagonistycznych?

  • Mutualizm obligatoryjny
  • Mutualizm fakultatywny
  • Komensalizm
• Co to jest mutualizm obligatoryjny?

  Mutualizm obligatoryjny to zależność, w której obie strony odnoszą korzyści i są od siebie tak uzależnione, że nie mogą prowadzić samodzielnego życia.
• Co to jest mutualizm fakultatywny?

  Mutualizm fakultatywny to zależność, w której obie strony odnoszą korzyści, ale nie jest ona konieczna do ich przeżycia.
• Co to jest komensalizm?

  Komensalizm to zależność, w której jedna ze stron czerpie korzyści, a druga strona niczego nie zyskuje, ale też nie ponosi żadnych strat.
• Jakie są rodzaje zależności antagonistycznych?

  • Konkurencja
  • Roślinożerność, drapieżnictwo
  • Pasożytnictwo
• Co to jest konkurencja w kontekście zależności antagonistycznych?

  Konkurencja to sytuacja, w której obie strony ponoszą straty, rywalizując o te same ograniczone zasoby środowiska.
• Jakie są rodzaje konkurencji?

  Wyróżnia się konkurencję wewnątrzgatunkową i konkurencję międzygatunkową.
• Co to jest roślinożerność i drapieżnictwo?

  Roślinożerność i drapieżnictwo to zależności, w których jedna ze stron (zjadający) czerpie korzyści, a druga strona (zjadany) ponosi straty.
• Co to jest pasożytnictwo?


  Pasożytnictwo to sytuacja, w której jeden organizm (pasożyt) żyje kosztem drugiego organizmu (żywiciela).
• Co to jest sukcesja ekologiczna?

  Sukcesja ekologiczna to proces ciągłych kierunkowych zmian, które prowadzą do przekształcania się ekosystemów.
• Co to są gatunki pionierskie?

  Gatunki pionierskie to organizmy, które jako pierwsze zasiedlają nowe środowiska we wczesnych stadiach sukcesji ekologicznej.
• Co to jest klimaks w kontekście sukcesji ekologicznej?

  Klimaks to stan, w którym ekosystem osiąga względnie stały skład gatunkowy.
• Jakie są rodzaje sukcesji ekologicznej?

  • Sukcesja pierwotna: zachodzi na obszarach, na których wcześniej nie było biocenozy
  • Sukcesja wtórna: zachodzi w miejscach zajmowanych wcześniej przez biocenozę, która uległa zniszczeniu
• Jakie są elementy struktury troficznej ekosystemu?

  • Producenci: organizmy samożywne
  • Konsumenci: organizmy cudzożywne
  • Destruenci: grupa konsumentów, którzy odżywiają się szczątkami organizmów
• Co to jest łańcuch pokarmowy (troficzny)?


  Łańcuch pokarmowy to uporządkowany ciąg organizmów, w którym każdy organizm jest zjadany przez następny.
• Jakie są rodzaje łańcuchów pokarmowych?

  • Łańcuchy spasania
  • Łańcuchy detrytusowe
• Jakie są poziomy łańcucha spasania?

  1. Producenci
  2. Konsumenci I rzędu
  3. Konsumenci II rzędu
  4. Konsumenci III rzędu
• Jakie są poziomy łańcucha detrytusowego?

  1. Szczątki organiczne
  2. Konsumenci I rzędu
  3. Konsumenci II rzędu
  4. Konsumenci III rzędu
• Jakie są poziomy różnorodności biologicznej?

  • Różnorodność genetyczna
  • Różnorodność gatunkowa
  • Różnorodność ekosystemowa
• Jakie podrażnienia powodują zanieczyszczenia wtórne, takie jak ozon, u ludzi?

  Podrażnienie błon śluzowych
• Co oznacza termin "introdukcja gatunku"?


  Wprowadzenie na dany teren obcego gatunku, który wcześniej tam nie występował