Bab 2: Zaman Air Batu

• Perubahan bumi

  Perubahan bumi telah memberikan kesan terhadap rupa bentuk fizikal, iklim, cuaca, hidupan yang ada dan kedalaman lautan.
• Perubahan bumi

  Ahli sains menjangkakan bahawa usia bumi melebihi 4.6 bilion tahun. Bumi telah mengalami perubahan dari segi iklim dan fizikal semenjak bumi mula terbentuk,.
• Binatang dalam zaman air batu

  Terdapat binatang yang berbulu tebal seperti mamot, harimau bertaring panjang dan bison occidentalis.
• Pembentukan fizikal bumi

  Bumi 650 juta tahun - Tiada hidupan

  Bumi 390 juta tahun - Air laut masih tawar. Wujud hidupan seperti ikan dan amfibia.

  Bumi 195 juta tahun - Zaman jurasik dan hidupan utama ialah dinosaur.
• Pembentukan fizikal bumi

  Bumi 94 juta tahun - dinosaur mengalami kepupusan. Rupa bentuk benua mula kelihatan.

  Bumi 18,000 tahun - kebanyakan binatang telah wujud seperti kuda, badak sumbu, anjing dan kucing. Paras air laut meningkat.
• Perubahan bentuk fizikal bumi

  • Telah mempengaruhi perubahan bentuk fizikal bumi menjadi daratan dan lautan.

  • Daratan terdiri daripada gunung, banjaran dan bukit, tanah pamah, lembah dan sungai. Lautan terdiri daripada laut, selat dan teluk.
• Lautan


  Merupakan kawasan air masin yang meliputi 71 peratus bentuk muka bumi.
• Terdapat lima lautan di dunia:

  • Lautan Pasifik

  • Lautan Atlantik

  • Lautan Hindi

  • Lautan Selatan

  • Lautan Artik
• Selat


  Kawasan perairan sempit yang memisahkan dua kawasan daratan.
• Teluk 


  Merupakan bahagian perairan laut yang menghala ke daratan dan kawasannya dibatasi oleh daratan.
• Tahap zaman air batu

  • Zaman Miosen - 23 - 5 juta tahun

  • Zaman Pliosen - 5.3 - 2.6 juta tahun

  • Zaman Pleistosen - 2.5 juta - 10, 000 tahun

  • Zaman Holosen - 10, 000 - kini
• Zaman Miosen 


  • Gunung-ganang telah terbentuk secara fizikal

  • Mamalia telah wujud dan berkembang di bumi, juga dengan hidupan di laut dan di air.

  • Suhu dunia panas dan kering.
• Zaman Pliosen 


  • Penyejukan global Zaman Miosen yang lebih panas

  • Penyejukan dan pengeringan alam sekitar global menyumbang kepada penyebaran besar pandang rumput dan savana pada masa itu.

  • Jambatan darat Panama antara Amerika Selatan dan Amerika Utara terbentuk dan mendorong penghijrahan tumbuhan dan haiwan ke habitat baharu.
• Zaman Pleistosen


  • Glasier utama berlaku sebanyak 11 kali.

  • Manusia telah mengetahui cara membuat api.

  • Kebanyakan binatang yang wujud pada ketika itu masih kekal hingga kini.

  • Manusia dipercayai telah sampai ke Australia melalui jalan darat dari Asia Tenggara (Pentas Sunda) sekitar 50,000 tahun.
• Zaman Holosen


  • Berlaku kemajuan dalam kehidupan manusia

  • Manusia telah mengetahui cara mendapatkan makanan melalui aktiviti pertanian.

  • Roda dan tulisan kuneiform dicipta kira-kira 5,500 tahun.

  • Tamadun manusia terus berkembang dalam bidang keagamaan, pendidikan, pentadbiran dan undang-undang.
• Garis masa zaman air batu

  • Ahli paleontologi yang mengkaji sejarah bumi berpendapat bahawa hidupan di bumi bermula semenjak 545 juta tahun dahulu.
• Binatang mengikut perkembangan masa

  500 juta tahun - Trilobite / Eurypterids / Crinoid stone-lily

  25 juta tahun - Dipterus

  5.2 juta tahun - Coiled Cephalopod

  2 juta tahun - Stegosaurus / Diatryma

  12,000 tahun - Hyracotherium / Deinotherium
• Ciri-ciri zaman air batu akhir

  Bumi mengalami cuaca panas bermula 8,500 tahun dahulu. Suhu dunia meningkat dan menyebabkan berlaku kecairan air batu. Proses ini dinamakan pengglasieran yang memberikan kesan besar terhadap rupa bentuk fizikal bumi.
• Ciri-ciri zaman air batu akhir

  Kecairan air batu menyebabkan paras air laut meningkat. Kesannya bukit-bukau dan kawasan tanah tinggi mulai terbentuk seperti tasik dan pulau. Pembentukan tasik dan pulau telah memisahkan haiwan dan tumbuhan di kawasa yang berbeza.
• Perubahan cuaca

  Telah memberikan kesan terhadap aktiviti manusia. Manusia mula menjalankan aktiviti pertanian dan pengeluaran bahan makanan. Perkembangan perindustrian, aktiviti pembakaran terbuka, penebangan pokok dan pembakaran minyak daripada enjin kenderaan telah meningkat suhu dunia.
• Ciri fizikal bumi

  Permukaan air laut yang membeku menyebabkan sebahagian besar bumi dilitupi salji.
• Binatang

  Binatang seperti mamot berbulu, badak, kuda dan singa tinggal di kawasan tanah pamah yang sejuk.
• Tumbuhan

  Tumbuhan utama ialah rumput dan tumbuhan renek yang menjalar.
• Suhu

  Suhu dunia terlalu sejuk. Dunia dipenuhi oleh salji terutamanya di kawasan kutub dan benua Eropah.
• Kehidupan manusia

  Terdapat manusia yang tinggal di kawasan tanah pamah yang sejuk. Mereka hidup secara nomad dan memburu binatang.
• Aras laut

  Permukaan air laut membeku. Paras air laut rendah. Pulau-pulau bersambung dengan tanah besar dan memudahkan manusia serta binatang bermigrasi.
• Langkah-langkah menjaga alam sekitar

  ☆ Tidak membuang sampah merata-rata agar persekitaran tidak kotor

  ☆ Mengurangkan penggunaan bahan kimia serta plastik

  ☆ Mengadakan kempen kesedaran alam sekitar

  ☆ Menanam pokok

  ☆ Mengamalkan kitar semula.
• 2.5 𝐏𝐄𝐑𝐔𝐁𝐀𝐇𝐀𝐍 𝐙𝐀𝐌𝐀𝐍 𝐀𝐈𝐑 𝐁𝐀𝐓𝐔 𝐀𝐊𝐇𝐈𝐑

  ★ Pengglasieran

  • menukarkan wajah dan bentuk fizikal bumi
  • air batu yang cair membawa bersama-sama batu dan tanah semasa menuruni tanah tinggi
• 𝐏𝐄𝐑𝐔𝐁𝐀𝐇𝐀𝐍 𝐙𝐀𝐌𝐀𝐍 𝐀𝐈𝐑 𝐁𝐀𝐓𝐔 𝐀𝐊𝐇𝐈𝐑

  ★ Kenaikan aras laut

  • Peningkatan aras laut kedalaman 100 meter

  ★ Pembentukan tasik-tasik air tawar

  • EX: Great Lakes di Kanada & Tasik Dayang Bunting di Malaysia
• 𝐏𝐄𝐑𝐔𝐁𝐀𝐇𝐀𝐍 𝐙𝐀𝐌𝐀𝐍 𝐀𝐈𝐑 𝐁𝐀𝐓𝐔 𝐀𝐊𝐇𝐈𝐑

  ★ Kepupusan binatang

  • Binatang seperti mamot, sloth dan harimau bertaring mengalami kepupusan

  ★ Perubahan iklim

  • manusia - bergerak dari Benua Afrika dan mendiami di Benua Eropah dan Benua Asia
  • suhu - tidak lagi terlalu sejuk dan radiasi bumi adalah faktor utama yang mengakibatkan peningkatan suhu bumi.
• 2.6 𝐊𝐄𝐒𝐀𝐍 𝐏𝐄𝐑𝐔𝐁𝐀𝐇𝐀𝐍 𝐙𝐀𝐌𝐀𝐍 𝐀𝐈𝐑 𝐁𝐀𝐓𝐔 𝐀𝐊𝐇𝐈𝐑 𝐃𝐈 𝐏𝐄𝐍𝐓𝐀𝐒 𝐒𝐔𝐍𝐃𝐀

  𝗣𝗲𝗻𝘁𝗮𝘀 𝗦𝘂𝗻𝗱𝗮

  • daratan yang meliputi kawasan tanah rendah di antara pulau-pulau yang wujud

  𝗘𝗫: Pulau Borneo / Sumatera / Jawa

  𝗞𝗲𝘀𝗮𝗻 𝗣𝗲𝗿𝘂𝗯𝗮𝗵𝗮𝗻𝗻𝘆𝗮: a) pergerakan manusia

  b) kenaikan paras air laut
• 𝐊𝐄𝐒𝐀𝐍 𝐏𝐄𝐑𝐔𝐁𝐀𝐇𝐀𝐍 ( 𝐏𝐄𝐍𝐓𝐀𝐒 𝐒𝐔𝐍𝐃𝐀 )

  𝗣𝗲𝗿𝗴𝗲𝗿𝗮𝗸𝗮𝗻 𝗺𝗮𝗻𝘂𝘀𝗶𝗮 𝗱𝗮𝗻 𝗸𝗲𝗻𝗮𝗶𝗸𝗮𝗻 𝗽𝗮𝗿𝗮𝘀 𝗹𝗮𝘂𝘁

  • berlaku 17,000 hingga 20,000 tahun dahulu
  • telah naik 100 hingga 120 meter
• 𝐊𝐄𝐒𝐀𝐍 𝐏𝐄𝐑𝐔𝐁𝐀𝐇𝐀𝐍 ( 𝐏𝐄𝐍𝐓𝐀𝐒 𝐒𝐔𝐍𝐃𝐀 )

  𝗖𝗶𝗿𝗶 𝗙𝗶𝘇𝗶𝗸𝗮𝗹 𝗱𝗮𝗻 𝗛𝗶𝗱𝘂𝗽𝗮𝗻

  ★ penduduk berkongsi tamadun seperti: a) kepercayaan

  b) asal-usul keturunan

  c) bahasa

  d) budaya dan masyarakat
• 𝐊𝐄𝐒𝐀𝐍 𝐏𝐄𝐑𝐔𝐁𝐀𝐇𝐀𝐍 ( 𝐏𝐄𝐍𝐓𝐀𝐒 𝐒𝐔𝐍𝐃𝐀 )

  𝗖𝗶𝗿𝗶 𝗙𝗶𝘇𝗶𝗸𝗮𝗹 𝗱𝗮𝗻 𝗛𝗶𝗱𝘂𝗽𝗮𝗻

  ★ Sungai dan tasik - terbentuk akibat kecairan air batu pada akhir Zaman Holosen

  - mengalirkan air ke dalam tasik dan ke laut

  - mempengaruhi pembentukan Selat Melaka, Teluk Siam dan Laut Jawa

  𝗘𝗫: 𝗦𝘂𝗻𝗴𝗮𝗶 𝗦𝘂𝗻𝗱𝗮 𝗨𝘁𝗮𝗿𝗮 [ 𝗦𝘂𝗻𝗴𝗮𝗶 𝘁𝗲𝗿𝗯𝗲𝘀𝗮𝗿 ]
• 𝐊𝐄𝐒𝐀𝐍 𝐏𝐄𝐑𝐔𝐁𝐀𝐇𝐀𝐍 ( 𝐏𝐄𝐍𝐓𝐀𝐒 𝐒𝐔𝐍𝐃𝐀 )

  𝗣𝗲𝗿𝘂𝗯𝗮𝗵𝗮𝗻 𝗳𝗶𝘇𝗶𝗸𝗮𝗹 𝗱𝗮𝗻 𝗵𝗶𝗱𝘂𝗽𝗮𝗻 𝗱𝗶 𝗸𝗮𝘄𝗮𝘀𝗮𝗻 𝗔𝘀𝗶𝗮 𝗧𝗲𝗻𝗴𝗴𝗮𝗿𝗮 (𝗽𝗮𝗱𝗮 𝗽𝗲𝗿𝗶𝗻𝗴𝗸𝗮𝘁 𝗭𝗮𝗺𝗮𝗻 𝗛𝗼𝗹𝗼𝘀𝗲𝗻)

  ★ telah didiami oleh kumpulan mamalia bersaiz sederhana dan besar

  ★ stegodon (gajah) dan pachycrocuta (hyena atau dubuk) telah pupus.