Ouderschap

• Ouderschap als cirsis en zware opdracht

  Jaren 70 visie op ouderschap
• Positief ouderschap


  - Ouders verdienden medeleven

  - Onvolmaaktheid is normaal

  - Authenticiteit

  - Verschillende manieren van ouderschap

  - Meer vertrouwen
• Triple P

  Positive Parenting Program
• Krampachtig ouderschap


  Extreem ouderschap

  Meer verantwoordelijkheid bij ouders & sociale omgeving minder beschikbaar als steun

  Ouders monitoren hun kinderen continue
• Krachtig ouderschap


  • Minder afhankelijk van zorg

  • Vaker en eerder gebruikmaken van eigen mogelijkheden

  • Sociaal netwerk uitbreiden, versterken en gebruiken = beschermende factor

  • Minder doorverwijzingen naar specifieke zorg

  • Zelfredzaam en samen redzaam
• Mild ouderschap


  = attachment parenting = onvoorwaardelijk ouderschap

  Verbinding en luisteren naar behoeftes

  Mild zijn voor kinderen, omgeving en jezelf
• Ouderschap


  Deel van je identiteit dat aangeeft dat je kinderen hebt

  o Formeel op aanspreekbaar

  o Levenslang

  o Leidt tot gevoelens van kwetsbaarheid

  o Zich verantwoordelijk willen voelen voor kinderen – opvoeding en welbevinden kinderen

  o Taak: zoveel mogelijk tradities, wijsheden en inzichten overbrengen op kind -->meer dan dat
• Goede ouderervaringen 


  Momenten dat ouders gevoel hebben dat ze goed doen als ouder, trots zijn op hun kind en gevoelens van geluk en intimiteit met hun kind delen
• Zes ouderschapsfasen van Galinsky

  1. Voorstellingsfase (zwangerschap - geboorte)

  2. Voedingsfase (geboorte – 1,5 jaar)

  3. Autoriteitsfase (1,5 – 4 jaar)

  4. Interpretatiefase (4 – 12 jaar)

  5. Interafhankelijkheidsfase (12 – 18 jaar)

  6. Vertrekfase (vertrekken uit ouderlijk huis)
• Voedingsfase 


  - Beeldkind voorgestelde in overeenstemming brengen met geboren kind

  - Baby leren kennen, hechten

  - Ouderrol accepteren en zichzelf leren kennen als ouder  leren reageren op de baby

  - Balans tussen loslaten en vasthouden --> evenwicht vinden tussen eigen identiteit en zichzelf als ouder

  - Bestaande relaties worden geherdefinieerd
• Autoriteitsfase


  - Eigen autoriteit over kind accepteren

  Wordt duidelijk dat kind en ouder aparte individuen zijn  ouders beseffen dat gedrag van kind emotionele reacties bij hen teweegbrengen

  - Ouders verwachtingen van kind hebben  belangrijk: realistische verwachtingen

  - Tijd en aandacht voor hun kind en voor zichzelf te verdelen --> ervaren gevoelens van trekken en duwen
• Interpretatiefase 


  - Nadenken over hoe betrokken ouder willen zijn in leven van hun kind --> belangrijke: balans tussen gescheidenheid en verbondenheid

  - Kinderen leren over wereld en anderen en helpen om gedrag van anderen te interpreteren

  - Relatie met hun kind opnieuw vormgeven en nadenken over welke ouder ze willen zijn als hun kind in prepuberteit komt
• Interafhankelijkheidsfase 


  - Gedrag aan te sluiten bij ontwikkeling van hun kind

  - Open staan voor meningen en eigen identiteit van hun kind

  Afhankelijk van mate waarin identiteit van kind verschilt van dat van oudertaak

  - Zich voorbereiden op vertrek van kind

  Moeilijker

  - Eigen beelden in overeenstemming brengen met werkelijkheid
• Vertrekfase 


  - Voorbereiden op vertrek van kind

  - Eigen beelden in overeenstemming brengen met werkelijkheid

  --> Vertrek moeilijker als niet overeenkomt met die eigen beelden – veel vroeger dan verwacht
• 3 aspecten van ouderschap

  • Wat doen ouders
  • Hoe beslissen ouders
  • Wat voelen ouders
• Wat doen ouders

  Vaardigheden – schijf van vijf
• Hoe beslissen ouders

  Afwegingen – timen & doseren
• Wat voelen ouders

  Emoties – emotieregulatie
• Schijf van vijf: 5 basisvaardigheden

  - Veiligheid bieden

  - Verzorgen

  - Zicht houden op kind

  - Verwachtingen overbrengen

  - Grenzen stellen
• Mentale portret van kind 


  Kind zoals het was, zoals het is, zoals het zou moeten zijn en zoals hoopt dat het wordt
• Interpersoonlijke nieuwsgierigheid 


  Vermogen van ouders om geïnteresseerd te zijn in anders-zijn van kind, om verrast te willen worden
• Previewing 


  Verwachtingen over volgende ontwikkelingsfase gaan voorbereiden om daarop in te spelen
• Ongehoorzaamheidsdialoog 


  Kind leert onderhandelen, redeneren, formuleren wat wil en waarom, constructief voor zichzelf opkomen, eventueel ongelijk toegeven & ouder leert hetzelfde
• Pre-emptive strike 


  Meer en minder subtiele techniek om kind over gewenste streep te krijgen zonder dat het tot conflict komt
• Timing 


  Niet te vroeg en niet te laat met oog op hoever kind is in zijn ontwikkeling
• Doseren


  Niet te veel en niet te weinig op dit moment
• Schema van Furman

  1) Doing for – fase

  2) Doing with – fase

  3) Standing by to admire – fase

  4) Doing for oneself – fase
• Affect attunement 


  Ouder zich verdiept in eigen mentaal-affectieve toestand en in omgaan met kind

  Onderscheidt imiteren en affectief invoegen
• Imitatie


  Gedrag van ouder gelijkenis met dat van kind
• Affectief invoegen 


  Imiteert ouder niet, ouder beantwoord kind met gebaar, mimiek, geluid, woorden, en combinatie ervan
• Zone van naaste ontwikkeling 


  Verschil tussen feitelijke ontwikkelingsniveau van kind en prestatieniveau dat kind bereikt in samenwerking met volwassene
• Technieken van timen en doseren

  - Schema van Furman

  - Trad: previewing

  - Stern: affect attunement

  - Vygotsky: zone van naaste ontwikkeling
• Ouderschapsgroei 


  Proces, kent geen eindpunt, in elke fase/moment evenwicht/overgang tussen alles zelf doen of alles overlaten steeds opnieuw
• 5 bronnen van onaangename emoties

  • Ouderschap biedt weinig satisfactie
  • Kind als niet-empathische partner vol impulsen
  • Ontwikkelingsfasen van kind
  • Ouderlijke werkvloer
  • Onopgeloste innerlijke conflict in eigen ontwikkeling van ouder
  • 6de bron: onaangenaamheid van onaangename emoties
• Hete cognitie 


  Allereerste respons op prikkel
• Koude cognitie 


  Interpretatie van prikkel of reflectie op respons
• 2 kernelementen van motivationele analyse van ouderschap

  o Energetische basis van gedrag

  o Richting van gedrag
• Behoeftesatisfactie


  Grotere levenstevredenheid en meer vitaliteit & minder gevoelens van uitputting en meer energie
• Behoeftefrustratie 


  Minder levenstevredenheid en meer depressieve symptomen & meer gevoelens van uitputting en minder energie
• Behoeftesatisfactie: 3 vervulde behoefte

  Autonomie, verbondenheid, competentie