Zedenleer, kritisch nadenken over goede leven en juiste handelen
Drie klassieke subdisciplines van de filosofie
Metafysica / ontologie
Epistemologie
Ethiek
Êthos
Verschillende betekenissen: 1. Gewoonte, gebruik 2. Dispositie, karakter(trek)
Moraal
Geheel waarden en normen verbonden met goede leven en juiste handelen
Immoreel
Wat niet mag volgens zedelijke beoordeling
Amoreel
Wat niet in aanmerking komt voor zedelijke beoordeling
Oorsprong ethiek: Verandering Griekse samenleving (6e/5e eeuw v.Chr.), geboorte van filosofie en ontwikkeling van democratie
Gr. Phusis 'Natuur'
Gr. Nomos 'Conventie'
Contrast in klassieke Athene:
Sofisten (amoreel)
onderwijs in retoriek
zoeken naar overtuiging
Socrates (moreel vs. immoreel)
vragen stellen -> dialectiek
zoeken naar betekenis
Praktische filosofie
Moraalfilosofie, politieke filosofie, rechtsfilosofie
Theoretisch
Gr. theôrein 'beschouwen'
Praktisch
Gr. prattein 'handelen'
Drie onderscheidingen in ethiek
Gebeurtenissen vs. handelingen
Descriptief vs. prescriptief/normatief
Instrumentele vs. intrinsieke waarde
Ethische vragen
Goede leven? (Waardeleer)
Morele regels? (Normatieve ethiek)
Objectieve standaarden? (Meta-ethiek)
Morele problemen? (Toegepaste ethiek)
Economie kan niet helemaal zonder waardeoordelen en onderzoekt ook zaken die niet observeerbaar zijn
Psychologisch egoïsme
Descriptief: mensen kunnen niet handelen in belang van anderen
Ethisch egoïsme
Prescriptief: mensen moeten niet handelen in belang van anderen
psychologische egoïsme = de theorie die stelt dat elke menselijke handeling gericht is op het vermijden van een persoonlijk nadeel en het verkrijgen van een persoonlijk voordeel
psychologisch egoïsme:
2. argument van verwacht voordeel
als je iets doet, dan verwacht je dat je beter af zal zijn door het resultaat van je handeling
als je verwacht dat je beter af zal zijn door het resultaat van je handeling, dan streef je je eigenbelang na
dus: alsjeietsdoetstreefjejeeigenbelangna
problemen:
pessimisten
verwachting is niet gelijk aan doel
psychologisch egoïsme:
1 argument van sterkste verlangen
wanneer je iets doet, dan ben je gemotiveerd door je sterkste verlangen
wanneer je gemotiveerd bent door je sterkste verlangen, dan streef je je eigenbelang na