Hoeveel parasieten vinden we wekelijks in het laboratorium van UZ Leuven?
Aantal parasieten per week
0-1
3-5
5-10
>10
Parasiet
Eukaryoten die zich in stand houden en vermenigvuldigen ten koste van een ander organisme waarmee wordt samengeleefd (de gastheer)
Parasiet
Parasiet profiteert ten koste van de ander, de gastheer
Geschiedenis van parasitologie
3000 tot 400 BC, eerste geschriften over parasieten uit het oude Egypte. rondwormen en lintwormen
800 tot 300 BC, onder andere Hippocrates, beschrijft wormen in dieren
3000 tot 300 BC, geschriften uit China
2500 tot 200 BC, geschriften uit India
700 tot 400 AD, geschriften uit Rome
Avicenna (980 tot 1037 AD) beschrijft ziektebeelden veroorzaakt door parasieten Ascaris, Enterobius en lintwormen
Mummie gevonden met Strongyloides
Langste parasiet
Diphyllobothrium latum, >10 meter lang
WHO: In 2015: 214 miljoen nieuwe gevallen à 438 000 doden door malaria, voornamelijk Afrikaanse kinderen. In 2022: 249 miljoen nieuwe gevallen à 608 000 doden door malaria
Symbiose
Onafhankelijk, geen biologische interactie
Commensalisme
Zonder schade
Parasitisme
Voordeel voor 1 species
Mutualisme
Alle species hebben voordeel
Route van infectie
Direct (lucht, fysiek contact)
Indirect (vector: ongewervelde organismen die nodig zijn voor transmissie van een parasiet van de ene gewervelde gastheer naar de volgende gewervelde gastheer vb Anopheles mug)
Ectoparasieten
Parasieten die enkel voorkomen op de buitenkant van de gastheer vb: luizen
Endoparasieten
Parasieten die voorkomen in het maagdarmkanaal, de bloedbaan of de weefsels van organen
Vrijlevende organismen, die zich als parasiet kunnen gedragen vb: larven van de groene bromvlieg, Strongyloides stercoralis
Tussengastheer
Larven of de asexuele fase van de parasiet
Eindgastheer
De volwassen parasiet of de sexuele fase van de parasiet
Niet altijd duidelijk voor elke parasiet waar de sexuele en asexuele cyclus plaatsvindt, hierbij wordt de term tussengastheer en eindgastheer niet gebruikt
Diagnostiek
Microscopie
Serologie
Antigen detectie
Moleculaire detectie (PCR)
Ideale diagnostiek
Sensitief/specifiek
Weinig arbeidsintensief
Kosten-efficiënt
Microscopie is minder sensitief dan PCR voor detectie van Giardia lamblia, Cryptosporidium en Strongyloides stercoralis
Nematoden of rondwormen
Niet-gesegmenteerd
Mond-slokdarm, maagdarmkanaal dat uitmondt in de anus
Belangrijkste nematoden
Ascaris lumbricoides
Hookworm
Trichuris trichiura (zweepworm)
Strongyloides stercoralis
Enterobius vermicularis
Ascaris lumbricoides/trichuris trichiura: tropen door slechte hygiëne. Hookworm: tropen door klimaat
Trichuris trichiura (= zweepworm)
Vaak asymptomatisch of milde symptomen
Rectale prolaps bij kinderen
Bij een anale prolaps betekent dit dat een gedeelte van de endeldarm door de anus naar buiten is uitgezakt. De dikke darm gaat over in de endeldarm (rectum)
Behandeling: mebendazole 3 dagen (100 mg/12u)
Ascaris lumbricoides (= spoelworm)
200.000 eieren per dag
Migratie van de larven naar de long-> ophoesten-> GI opgenomen-> volwassen worm