H14: hormoonstelsel Martini & Bartholomew

• Wat doet het hormoonstelsel? noem twee zaken op (zonder vb)

  1. reguleert stofwisseling op langer termijn

  
  

  
  

  2. geeft hormonen af uit endocriene cellen
• Wat reguleert het hormoonstelsel op lange termijn?

  --> groei en ontwikkeling

  --> water- en elktrohuishouding

  --> suiker-, vet-, en eiwithuishouding

  -->metabolisme

  --> voortplanting

  -->lichaamsverdediging
• Hoe wordt de afgifte van hormonen gereguleerd?

  via negatieve feedback
• Welke structuren van hormonen zijn er? geef een voorbeeld bij elks

  1. aminozuurderivaten (adrenaline, schildklierhormonen)

  2. peptide en eiwitten (ketens AZ, insuline, ADH)

  3. vetderivaten (steroiden, eicosanoiden)
• Waarin worden hormonen afgegeven?

  rechtstreeks in bloedvaatjes
• Hoe transporteren hormonen zich en waar?

  in het bloedbaan gebonden aan bloedeiwitten
• Hoe gebeurd de inactivatie bij hormonen?

  door aan celreceptoren te binden

  door verwijdering van lever en of nieren

  afbreken van extracellulair enzymen
• Som drie vormen op waarop hormoonafgifte wordt gereguleerd. (geen voorbeelden)


  1. humorale (vloeibare) prikkels

  2. hormonale prikkels

  3. neurale prikkels
• Geef een voorbeeld van humorale (vloeibare) prikkels.

  concentratie Ca in het bloed dat rechtsreeks de afgifte van parathyroidate hormonen (calcitonine) regelt

  
• Geef een voorbeeld van hormonale prikkels.

  thyroidstimulerend hormoon die de afgifte van schildklierhormonen veroorzaakt

  
• Geef een voorbeeld van neurale prikkels.

  de afgifte van adrenaline door de bijnieren

  
• Welke centrale orgaan regelt de werking van hormonen?

  hypothalamus
• Geef een ander woord voor hypofysevoorkwab.

  adenohypofyse
• Geef een andere woord voor hypofyseachterkwab.

  neurohypofyse
• Welke hormonen worden afgegeven door de adenohypofyse? Geef een voorbeeld bij elks.

  1. thyroidstimulerend hormoon (TSH): veroorzaakt afgifte van schildklierhormonen (=thyreotroop hormoon)

  2. adrenocorticotroop hormoon (ACTH): stimuleert afgifte van glucocorticoide door bijnier
• Welke hormonen worden afgegeven door de neurohypofyse? Geef een voorbeeld bij elks.

  1. antidieuretisch hormoon (ADH): vermindert waterverlies via urine + vergroot dorst

  2. oxytocine: stimuleert: contracties in baarmoeder + afgifte melk + gladde spieren van prostaat
• Wat zijn de oorzaken en gevolgen van diabetes insidipus?

  oorzaak:

  ADH productie te kort thv neurohypofyse / nieren reageren niet op ADH

  
  

  gevolg: uitdroging
• Is er een verschil met diabetes en diabetes insidipus?

  verschil: diabetes insidipus zelfde kenmerken als diabetes, maar geen glucosurie
• Hoe is de schildklier opgebouwd en wat doen ze? tip: twee zaken

  1. schildklierfollikels: productie, opslag en afgifte van schildklierhormonen in colloïde (vloeibaar) in follikels Liv TSH

  2. tussenin: C-cellen= parafolliculaire cellen die calcitonine produceren

  
• Som de 3 schildklier hormonen op:

  1. T3 = tri-joodthyronine

  2. T4 = thyroxine

  3. calcitonine
• Wat is het gevolg van een jodium te kort op de schildklierhormonen & welke schildklierhormonen?

  gevolg= Struma

  
  

  
  

  T3 en T4 worden door jodium te kort minder geproduceerd terwijl TSH verder blijft stimuleren

  
  

  hierdoor zwellen de follikels op met niet functionele hormonen
• Deeg een ander woord voor struma.

  goiter/ kropgezwel

  
• Wat doen T3 en T4?

  (trijoodthyronine en thyroxine)

  versnellen de stofwisseling en warmteproductie (calorieën effect)
• Door wat wordt calcitonine gestimuleerd?

  calcitonine wordt gestimuleerd door Ca in het bloed
• Wat is het hypocalcemisch effect?

  concentratie aan Ca in het bloed is laag door oa calcium verlies via urine + dit remt de botafbraak af

  
  

  Het is belangrijk bij:

  jeugd (groei en ontwikkeling)

  starvation (beschermd tegen verlies van botmassa)

  zwangerschap (beschermd het verlies van botmassa vooraal tegen het einde van de zwangerschap)

  
• Door wie & waar wordt het hormoon "patathormoon (PTH)" geproduceerd en afgegeven?

  geproduceerd door: chiefcellen van de bijschildklier

  afgegeven door: bijschildklier

  
• Hoe wordt PTH gestimuleerd?

  door een lage concentratie aan calcium in het bloed
• Wat wordt er gestimuleerd bij PTH in het bloed?

  aanmaak van actief vitamine D

  
• Waar worden corticoiden geproduceerd?

  In de cortex (buitenste laag ) van de bijnier
• Welke corticoiden zijn er?

  •Mineralocorticoïden

  •Sexcorticoïden

  •Glucocorticoïden
• Waar zijn corticoiden een afgeleide van?

  allemaal afgeleid van cholesterol
• Waar worden mineralocorticoiden geproduceerd en wat doen ze?

  in zona glomelurosa

  
  

  regelen waterhuishouding bv aldosteron (en afgeleiden): gestimuleerd door angiotensie II + beperken verlies van water en. natrium via urine, zweten, speeksel, spijsvertering
• Waar worden glucocorticoiden geproduceerd en wat doen ze?


  in zona fasciculata:

  
  

  bv cortisol (= stresshormoon) (en afgeleide) gestimuleerd door ACTH

  --> stimuleren metabolisme, remt immuunsysteem af en remt ontstekingen
• Waar worden sexcorticoiden geproduceerd en geef een voorbeeld.


  in zona recticularis

  
  

  bv: vnl androgenen
• Wat wordt er naast de corticoiden nog geproduceerd in de bijnier (hormonen)?

  catecholamines
• Welke cellen kan je vinden in de pancreas?

  zowel endocriene als exocriene cellen
• Waar bevindt de pancreas zich?

  achter de maag onder de lever

  
• Welke secundaire endocriene weefsels zijn er?

  1.Darmen (spijsverteringsstelsel)

  2.Nieren (urinair stelsel)

  3.Hart (cardiovasculair stelsel)

  4.Thymus (lymfestelsel)

  5.Voortplantingsorganen (voortplantingsstelsel)

  6.Vetweefsel
• Som de endocriene hormonen op die in de maag/ darm voorkomen.

  - gastrine

  - secretine

  - cholecystokinine (CCK)

  - glucagon like peptide (GLP 1)

  - gastric inhibitor peptide (GIP)
• Som de endocriene hormonen op die in de maag/ darm voorkomen en een connectie hebben met vetweefsel.

  - gherline

  - lepten