2

• Als je kijkt naar de welvaart, kun je de landen in het Midden-Oosten indelen in verschillende categorieën. Dit zijn gemiddelden: er komen ook grote verschillen in welvaart voor binnen de landen in het Midden-Oosten.

  Aan de Perzische Golf liggen de zeer rijke oliestaten Koeweit, Saudi-Arabië, Bahrein, Oman, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Vanwege de enorme olie-inkomsten behoort het bnp per inwoner van deze landen tot de hoogste ter wereld.
• In Turkije, Iran, Irak, Libanon, Israël en Egypte ligt het bnp per inwoner lager, maar zijn de meeste inwoners welvarend genoeg om luxeproducten als een auto te kunnen kopen.
• De gemiddelde Jordaniër heeft het geld om een scooter of motor aan te schaffen en hoeft zich niet druk te maken over het hebben van een huis met elektriciteit en stromend water of het kopen van schoenen. Geld voor luxe is er echter niet.
• De meeste inwoners van Syrië en Jemen moeten rondkomen van $ 2 tot $ 8 per dag. Aan voedsel en water komen ze normaal gesproken wel, maar de kinderen lang naar school sturen of een arts of medicijnen betalen, is lang niet altijd mogelijk. Welvaart bepaalt dus voor een groot deel ook het welzijn.
•  Hoewel de inkomsten in alle landen in het Midden-Oosten gemiddeld boven de $ 2 per persoon per dag zitten, leven er ook miljoenen mensen onder die grens. Zij kunnen niet goed voorzien in hun basisbehoeften. Zij wonen vooral in het door oorlog getroffen Syrië en Jemen, maar ook in de meer welvarende landen. Er is daar sprake van veel sociale ongelijkheid.
• Dubai is een rijke stad in de VAE. Na de ontdekking van olie in 1966 is Dubai uitgegroeid van een vissersdorp aan de rand van de woestijn tot een wereldstad.
• De sjeik die Dubai bestuurt, zag al vroeg in dat de olievoorraad snel zou opraken. Het emiraat Dubai bezit namelijk maar 4% van de olie in de VAE. Daarom bedacht de sjeik een nieuw toekomstideaal voor Dubai. De stad moest uitgroeien tot het handels- en toeristencentrum van het Midden-Oosten. En dat is gelukt: Dubai is een belangrijk knooppunt (mainport) geworden in de wereld. Niet in de laatste plaats door de gunstige ligging ten opzichte van Europa, Azië en Australië.
• et motto van Dubai was: ‘Wat goed is voor zakenlieden, is goed voor Dubai.’ Bedrijven hebben weinig last van regels en betalen bijna geen belasting. De infrastructuur is goed en ook de godsdienst is vrij. ‘Het kan me niet schelen wie soenniet is of sjiiet,’ zei de sjeik, ‘als je hard werkt en je buurman niet lastigvalt, dan is er plek voor je in Dubai.’ Ook lukte het om miljoenen toeristen naar Dubai te lokken. Ze komen af op de mooie zandstranden, de exclusieve hotels, de futuristische bouwwerken (figuur 11) en de belastingvrije winkelcentra.
• Tegenwoordig verdient Dubai nog maar 6% van het bruto nationaal product (bnp) met olie. De economie is dus niet meer eenzijdig gericht op olie, maar is veelzijdiger geworden. Dat noem je diversificatie.
• Om de positie van Dubai als belangrijke wereldstad te behouden en versterken, richt de stad zich niet alleen op economische ontwikkeling, maar ook op leefbaarheid en duurzaamheid.
• Vrijheid voor bedrijven om zich in Dubai te vestigen blijft belangrijk. Maar de sjeik wil dat bij die bedrijven straks ook de meest getalenteerde mensen ter wereld werken. Daarom is het talentvisum geïntroduceerd, waarmee behalve succesvolle ondernemers ook de beste docenten, artsen, kunstkenners en wetenschappers ter wereld naar Dubai worden gelokt. Zij zijn eigenlijk net als de Aziatische arbeiders uit figuur 10 arbeidsmigranten, maar ze komen vaak uit rijke, westerse landen zoals Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. In plaats van gastarbeiders worden ze meestal expats genoemd.
• Voor toeristen en voor bewoners werkt de stad hard aan de leefbaarheid door culturele evenementen te organiseren, zoals de wereldkunsttentoonstelling Expo in 2020. Ook worden tal van hypermoderne voorzieningen gebouwd, zoals de grootste bibliotheek van het Midden-Oosten en een indoor skipiste.
• De sjeik ziet Dubai graag duurzamer worden. Het doel is om voor 2050 75% van de energie uit duurzame energiebronnen te halen, voornamelijk uit zonne-energie. En net buiten de stad Dubai is het eerste deel van Sustainable City inmiddels klaar, een compleet nieuwe energieneutrale stad zonder verkeer.