1) Russische revolutie

• Oktoberrevolutie


  Een 'rode' revolutie
• Rusland in WO I: 1 700 000 doden (ongeveer), 9 miljoen slachtoffers (= doden, gewonden, gevangengenomen, zieken, etc.)
• Rusland in WO I

  • Het Russische leger was slecht voorbereid
  • Het Russische leger had onvoldoende basismaterialen
• Tsaar Nicolaas II


  • Heerste alleen
  • Slechte organisatie
  • Geen bureaucratie in Rusland
  • Leek ongeïnteresseerd in de levens van zijn soldaten
• De vrouwenmars


  1. 8 maart 1917

  2. Tienduizenden vrouwen betogen tegen de oorlog

  3. Kritiek op oorlogsbeleid van de Tsaar

  4. In Petrograd (= Sint-Petersburg)
• Kaart van landbouw in Rusland
• Aanleiding voor betogingen

  • Voedselschaarste
  • Het leger bleef verliezen
  • Stijgende inflatie
  • Miljoenen doden en gewonden
• Grigori Rasputin


  • Mensen dachten dat hij de Tsaar en zijn familie betoverd had
  • Hij was een priester/genezer
  • Hij leefde in het paleis van de Tsaar
  • De bevolking zag hem als een slechte invloed
• Revolutie!


  1. Het protest groeit

  2. Veel arbeiders leggen het werk neer

  3. Soldaten keren zich tegen de Tsaar

  4. Het proletariaat gaat zich verenigen

  5. De Tsaar moest uiteindelijk toegevingen doen
• Een voorlopige regering


  • Doelen: Vrijheid van meningsuiting/pers/vergadering
  • Afschaffen discriminatie o.w.v. religie, klassen en etniciteit
  • Algemeen stemrecht (mannen en vrouwen)
• Duitsers sturen Lenin terug
• Lenin leverde kritiek op de voorlopige regering
• Een communistische revolutie!


  • "Alle grond aan de boeren, alle macht aan de sovjets, alle fabrieken aan de arbeiders en vrede met Duitsland" - citaat van Lenin
  • Steun van de boeren, arbeiders en soldaten
  • Sovjets = Een raad waar mensen samenkomen om dingen te beslissen
  • Lenin radicaliseerde de opstand
• Lenin


  • Regering was te gematigd voor hem
  • Mensjewieken in de meerderheid
  • Lenin was een Bolsjewiek
  • Onder leiding van Lenin grepen de Bolsjewieken de macht
  • Een staatsgreep met 30 000 bolsjewieken
• Oktoberrevolutie


  1. In de nacht van 24 op 25 oktober volgens de Russische kalender

  2. Een 'rode' revolutie

  3. Lokte verzet uit van contrarevolutionaire tegenstanders

  4. De 'roden' tegen de 'witten'

  5. De 'roden' aan de macht
• Burgeroorlog


  • Trotski organiseerde het leger
  • Het Rode Leger
  • Hij versloeg de "witten"
• Terreur en tirannie


  • Lenin regeerde met terreur
  • Oorlogscommunisme
  • De dictatuur van het proletariaat
  • Machtsconcentratie noodzakelijk voor klasseloze maatschappij
• de dood van Lenin


  1924
• Stalin


  • Job: het uitdelen van posities aan partijgenoten
  • Trotski werd door Lenin aangeduid als opvolger
  • Stalin had zijn positie gebruikt om zelf de macht te grijpen
  • Stalin zal tot zijn dood in 1953 de leider van Rusland/de Sovjet Unie blijven
• Stalin werd de 'Rode Tsaar'


  • Leider van de Communistische Partij
  • Hij schakelde al zijn tegenstanders uit (waaronder Trotski)
  • Creëerde een éénmansregime
  • Bureaucratische politiestaat
  • Totalitaire samenleving
• Het bewind van Stalin


  • Zuiveringen
  • Schijnprocessen
  • Tegenstanders uit de weg ruimen
  • Stalincultus
  • Andersdenkenden
  • Naar de Goelag
• Communistische staat


  • Staat is eigenaar van de productiemiddelen
  • Collectivisme (belangrijk!)
  • Communistische Partij monopoliseerde het politieke leven
  • Stalin aan de top van de partij
  • De partij waakte over alle leden
  • Geen oppositie
• Vijfjarenplannen


  1. Collectivisering van de landbouw (1928-1932)

  2. Koelakken (= boeren)

  3. Werkloosheid was minimaal

  4. Sterk groeiende economie

  5. Collectieve scholen werden gebouwd voor de kinderen van arbeiders
• Stakhanovisme


  • Stachanov was een Russische arbeider
  • Hij "overtrof" zijn productiequotum
  • Hij werd genomen als voorbeeld voor de Russische arbeiders
• Jezjov werd uit de weg geruimd door Stalin
• Nep-processen in Moskou (1936-1938)


  • Voorbereid door Jezjov
  • Stalin zuiverde bijna de gehele Russische militaire top
  • 57 van de 85 korpskommandanten omgebracht
  • 3 van de 4 vlootkommandanten omgebracht
• Het doel van de Sovjet-Unie: Tegen elke prijs politieke en sociale gelijkheid
• In werkelijkheid: Vrijheden ontnomen, Individuen, nationaliteiten en minderheden verloren autonomie, Wel sociale ongelijkheid (bv: bevoorrechte partijleden), Veel mensen uit de weg geruimd door het regime