7.1 Het gevangenendilemma

• Het komt vaak voor dat het eigenbelang conflicteert met het collectief belang. Zo’n belangentegenstelling kan worden geanalyseerd met behulp van de ‘speltheorie’. Een hulpmiddel bij de analyse is een beslisboom of een pay-offmatrix.
• Wanneer iedere ‘beslisser’ een dominante strategie voert, leidt dat voor de individuele beslisser tot het beste resultaat (Nash-evenwicht). In deze situatie kan er een conflict zijn tussen eigenbelang en collectief belang, omdat het gezamenlijk belang een beter resultaat voor een ieder oplevert dan de dominante strategie aangeeft.
• Er kunnen zich situaties voordoen waarin er géén sprake is van een dominante strategie; er zijn dan meerdere Nash-evenwichten.