Wereldoorlog 1

• Lesonderwerpen


  • Les 1: Start en aanvang van de oorlog
  • Les 2: Ieper en omgeving
  • Les 3: Frankrijk
  • Les 4: De rest van de wereld
• De toets bevat één vraag per les
• Studenten moeten gedichten en hun symboliek kennen
• Studenten moeten een gedicht meebrengen dat niet tijdens de les is behandeld en de symboliek daarvan kunnen uitleggen
• Belangrijke Trends en Gebeurtenissen


  • Nationalisme
  • Imperialisme en Kolonialisme
  • Industriële Revolutie
• Nationalisme


  • De groei van nationale trots en de vorming van natiestaten
• Imperialisme en Kolonialisme


  • Kolonialisme (1500-1800): Europese landen breidden hun invloed en controle uit over de wereld
  • Imperialisme (1800-1960): Verdere uitbreiding van Europese macht en invloed, leidend tot conflicten en rivaliteiten
• Industriële Revolutie


  • Technologische vooruitgang en nieuwe wapens zoals kanonnen en machinegeweren veranderden de oorlogsvoering
  • Introductie van stoommachines verhoogde mobiliteit met stoomschepen en stoomtreinen
  • Innovaties zoals telegrafie en fotografie verbeterden communicatie en documentatie
• Technologische Vooruitgang


  • Wapens
  • Transport
  • Communicatie
• Wapens


  • Nieuwe types kanonnen en machinegeweren verbeterden de vuurkracht en veranderden de oorlogsvoering
• Transport


  • Stoomschepen en stoomtreinen verhoogden de mobiliteit van troepen en materieel
• Communicatie


  • Telegraaf maakte snelle communicatie mogelijk, fotografie documenteerde de oorlog
• Krimoorlog (1853-1856) was de eerste moderne oorlog met gebruik van telegraaf, fotografie, spoorwegen
• Florence Nightingale


  • Tilte de verpleging naar een hoger niveau
  • Zorgde voor gewonden in de Krimoorlog en introduceerde verbeterde hygiënische praktijken
• Otto von Bismarck speelde een cruciale rol in de Duitse eenwording door de overwinning op Frankrijk in de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871)
• Allianties


  • Entente Cordiale (1904): Verdrag tussen Engeland en Frankrijk
  • Triple Entente (1907): Rusland sloot zich aan bij de Entente Cordiale, waardoor een alliantie tussen Engeland, Frankrijk en Rusland ontstond
• De moord op Franz Ferdinand (28 juni 1914) leidde tot een kettingreactie van oorlogsverklaringen tussen de grote mogendheden
• Oorlogsverklaringen


  • 28 juli 1914: Oostenrijk-Hongarije verklaart oorlog aan Servië
  • 1 augustus 1914: Duitsland verklaart oorlog aan Rusland
  • 3 augustus 1914: Duitsland verklaart oorlog aan Frankrijk
  • 4 augustus 1914: Engeland verklaart oorlog aan Duitsland vanwege de schending van de Belgische neutraliteit
• Centralen


  • Oostenrijk-Hongarije
  • Duitsland
  • Ottomaanse Rijk
• Geallieerden


  • Rusland
  • Groot-Brittannië
  • Frankrijk
• Von Schlieffenplan


  • Duits plan om Frankrijk snel te verslaan via een aanval door België
  • Redenen voor mislukking: Snelle Russische Mobilisatie, Belgische Weerstand, Britse Tussenkomst
• De slag bij de Marne (5-12 september 1914) stopte de snelle Duitse opmars, wat leidde tot een patstelling en de beginfase van de loopgravenoorlog
• Slag bij de Marne


  • Beide zijden onderschatten de impact van moderne wapens
  • De cavalerie werd nutteloos door machinegeweer- en artillerievuur
  • Duitse troepen moesten zich terugtrekken naar een verdedigende positie, resulterend in een langdurige loopgravenoorlog
• Kenmerken van de Oorlog

  • Totale Oorlog
  • Dienstplicht
  • Censuur
  • Abnormale Oorlog
• Totale Oorlog


  • Betrokkenheid van gehele samenlevingen, inclusief vrouwen in nieuwe rollen en koloniale bijdragen in grondstoffen en troepen
• Vrouwen kregen nieuwe rollen, zoals werken in fabrieken en als verpleegsters, wat bijdroeg aan hun emancipatie
• Koloniën leverden grondstoffen en troepen om de oorlogsvoering te ondersteunen
• Invoering van dienstplicht in Engeland en Frankrijk in 1916 om voldoende troepen te waarborgen
• Strikte controle van informatie en propaganda om de moraal hoog te houden en het publiek te informeren volgens de overheidsperspectieven
• Abnormale Oorlog


  • Grootschalige gevechten, enorme aantallen slachtoffers en ongekende vuurkracht
  • Grote aantallen vluchtelingen, zoals 1 miljoen Belgische vluchtelingen naar Nederland
• Geopolitieke Veranderingen na de Oorlog

  • Einde van Drie Keizerrijken
  • Vrede van Versailles
• Het Duitse, Oostenrijks-Hongaarse, en Ottomaanse Rijk vielen uiteen na de oorlog
• Het Russische tsarenrijk werd in 1917 communistisch
• Vrede van Versailles


  • Herstelbetalingen: Duitsland moest zware herstelbetalingen doen
  • Schuldvraag: Duitsland kreeg de volledige schuld voor de oorlog
  • Geopolitieke Herstructurering: Nieuwe landen en grenzen werden gevormd, wat leidde tot langdurige politieke instabiliteit in Europa
• Propaganda en Realiteit


  • Oorlogspropaganda
  • Realiteit van de Oorlog
• Oorlogspropaganda


  • Gebruikt om de steun van de bevolking te winnen en te behouden
  • Voorbeelden zoals posters en films benadrukten heldenmoed en nationale trots
• Rugby poster als voorbeeld van propaganda die werkelijkheid verfraaide
• Soldaten werden geconfronteerd met de gruwelijke realiteit van de loopgravenoorlog, met zware verliezen en ontberingen
• Realistische weergave van de oorlog in films en documentaires bracht de verschrikkingen en impact op de samenleving naar voren
• Onontplofte munitie uit WOI vormt nog steeds een groot gevaar, met bijvoorbeeld twee doden in 2014 door een ontplofte granaat