2 - WPŁYW FILOZOFII NA POWSTANIE PSYCHOLOGII

• Czym jest mechanicyzm?

  to doktryna głosząca, że procesy przyrodnicze są zdeterminowane mechanicznie i dają się wyjaśnić za pomocą praw fizyki i chemii
• jakie założenia sformułowano w duchu mechanicyzmu?

  -wszystko co istnieje we wszechświecie składa się z cząstek materii będących w ruchu

  -fizyczny wszechświat funkcjonuje w sposób uporządkowany jak sprawny zegar/inna maszyna
• Jaki przedmiot w największym stopniu wpłynął na myśl naukowa i kierunek nowej psychologii?

  Zegar mechaniczny
• Czym jest determinizm ?

  To pogląd, mówiący o tym, że aktualne stany rzeczy są wyznaczone przez przeszłe zdarzenia
• Czym jest redukcjonizm (na czym polegał)?

  to doktryna wyjaśniająca zjawiska z jednego poziomu (np idee złożone) za pomocą zjawisk z innego poziomu (np idee proste)
• Według doktryny redukcjonizmu jak można pojąć działanie maszyn i wszechświata?

  Zasadę działania maszyn można pojąć poprzez zredukowanie ich do podstawowych składników, w podobny sposób można zrozumieć fizyczny wszechświat
• Czemu utorowały drogę automaty i zegary?

  Poglądom, że funkcjonowanie i zachowanie człowieka rządzą się prawami mechanistycznymi i że eksperymentalne i ilościowe metody mogą być zastosowane również do natury ludzkiej
• Kartezjusz i inni filozofowie uznali automaty za ..?

  Modele człowieka
• Kto wymyślił maszynę liczącą i co ona robiła?

  Babbage

  -Naśladowała działanie ludzkiego umysłu

  -systematycznie obliczała wartości funkcji matematycznych, grała w warcaby, szachy itd

  -posiadała pamięć która przechowywała rezultaty tak długo jak były potrzebne do zakończenia obliczenia

  -była przełomem w próbach symulowania ludzkiego myślenia i zbudowania mechanizmu przypominającego sztuczną inteligencję
• Co jeszcze stworzył Babbage?

  Maszynę analityczna, która była programowana za pomocą kart perforowanych, miała oddzielną pamięć i możliwość przetwarzania inf jednak projekt został zarzucony
• Kto jako pierwszy dostrzegł ograniczenia maszyny liczącej?

  Ada Lovelace, zauważyła, że nie może ona sama z siebie stworzyć czegoś nowego, może robić tylko to do czego została zaprogramowana
• Czym jest empiryzm?

  To dążenie do wiedzy na drodze obserwacji przyrody i twierdzenie że całe poznanie opiera się na doświadczeniu (dążenie do wiedzy na drodze obserwacji i eksperymentowania)
• Czego dokonał Kartezjusz dla współczesnej psychologii ?

  stworzył podwaliny współczesnej psychologii, był pierwszym uczonym który zastosował idee mechanicyzmu
• Które dzieło Kartezjusza ma największe znaczenie dla współczesnej psychologii ?

  próba rozwiązania problemu psychofizycznego - pytanie o różnice miedzy jakościami psychicznymi i fizycznymi

  >przed Kartezjuszem przyjmowano, że umysł może wywierać ogromny wpływ na ciało, ale ciało w niewielki sposób oddziałuje na umysł (oddziaływanie jednokierunkowe)
• Jak Kartezjusz zdefiniował związek między umysłem a ciałem? (problem psychofizyczny)

  Zaakceptował stanowisko że umysł i ciało to inne substancje, jednak zdefiniował na nowo związek między nimi: umysł wpływa na ciało, a ciało wywiera większy wpływ na umysł niż zakładano

  -relacja miedzy nimi polega na wzajemnym oddziaływaniu
• Jakie funkcje umysłu wykazał Kartezjusz ?

  Uważał że funkcja umysłu jest jedynie myślenie (odrzucił rozumowanie, rozmnażanie, spostrzeganie i ruch)
• Na czym polegała koncepcja ciała Kartezjusza?

  Porównywał ciało (jego części) do maszyn (figur i ich części), ruchy automatów były wywoływane czynnikami zew = ruchy ciała często następują bez świadomej intencji człowieka
• na czym polegała teoria działania odruchowego Kartezjusza?

  To pogląd że zewnętrzny przedmiot (bodziec) może wywoływać mimowolną reakcje
• Czym była teoria działania odruchowego Kartezjusza?

  Prekursorem współczesnej behawioralnej psychologii bodźca-reakcji
• Co wsparła teoria działania odruchowego?

  Coraz silniejsza tendencję w nauce do ujmowania ludzkiego zachowania jako przewidywalnego (porównanie kontroli ruchu mięśni do mechanistycznego funkcjonowania organów kościelnych)
• Czym jest oddziaływanie psychofizyczne wg Kartezjusza?

  Umyśl jest niematerialny ale ma zdolność myślenia, odbierania bodźców zew (pobudzane ciało przez gorąco) i określania odpowiedniej reakcji na nie
• Czym jest szyszynka wg Kartezjusza?

  To miejsce wzajemnego oddziaływania mózgu i ciała
• Jak przebiegał i czym był ruch tchnień życiowych (ruch fizyczny)?

  Ruch tchnień życiowych w rurkach nerwowych odciska się w szyszynce i na tej podstawie myśl wytwarza wrażenie zmysłowe, umysł może wywoływać odcisk w szyszynce i przez nakierowanie (takie czy inne) odcisk ten może wpłynąć na przepływ tchnień życiowych do mięśni co spowoduje ruch fizyczny
• Czym jest i na czym polegała teoria idei Kartezjusza?

  Wg Kartezjusza umysł wytwarza dwa rodzaje idei :

  -ideę nabyte : powstają w wyniku bezpośredniego przyłożenia bodźca zew

  -idee wrodzone : mają swoje zródło w umyśle/świadomości, niezależnie od wrażeń zmysłowych lub bodźców zew (Bóg, jaźń, doskonałość, nieskończoność)
• Kto stworzył i na czym polegał pozytywizm?

  Auguste Comte, była to doktryna uznająca jedynie naturalne zjawiska/fakty, które dają się obiektywnie obserwować
• Co uważał Comte w kwestii nauk społecznych i wiedzy pochodzącej metafizyki oraz teologii?

  -jeśli nauki społeczne mają osiągnąć bardziej zaawansowane stadium rozwoju to muszą (podobnie jak nauki fizyczne) porzucić pytania i wyjaśnienia metafizyczne i oprzeć się jedynie na obserwowalnych faktach

  -wiedza pochodząca z metafizyki i teologii była nonsensem
• Czym jest materializm?

  -wspierał antymetafizyczny pozytywizm

  -to doktryna głosząca że zdarzenia we wszechświecie mogą być w wystarczający sposób wyjaśnione w kategoriach fizycznych na podstawie istnienia i natury materii
• Materialiści zakładali że świadomość człowieka można zrozumieć na podstawie czego?

  Zasad fizyki i chemii
• Jaką rolę odgrywali w tym wszystkim empiryści?

  Główną rolę, interesowali się sposobem nabywania wiedzy przez umysł, dowodzili że cała wiedza pochodzi z wrażeń zmysłowych
• Co stworzyły pozytywizm, materializm i empiryzm?

  Filozoficzne podstawy psychologii jako nowej nauki
• Wg Johna Locke’a w jaki sposób umysł nabywa nową wiedzę ?

  -odrzucił pogląd o istnieniu idei wrodzonych

  -dowodził, że ludzie rodzą się bez jakiejkolwiek wiedzy (podobnie jak Arystoteles: tabula rasa), a umysł nabiera wiedzę przez doświadczenie
• Jakie rodzaje doświadczeń wyróżniał Locke?

  -pochodzące z wrażenia zmysłowego: wrażenia oddziałują na umysł, który także na nie oddziałuje, czyniąc je przedmiotem refleksji i w ten sposób tworząc ideę

  -wytwarzane na drodze refleksji: oparte na wrażeniach już doświadczonych za pomocą zmysłów

  • wszystkie idee mają swój początek we wrażeniu zmysłowym i refleksji ale ostatecznym źródłem pozostają nasze doświadczenia zmysłowe
• Czym są idee proste wg Locke?

  są niepodzielne, pochodzą z wrażenia zmysłowego i refleksji

  • na drodze refleksji umysł aktywnie tworzy nowe idee łącząc ze sobą ideę prosta
• Czym są idee złożone wg Locke?

  To idee pochodne, składają się z idei prostych i dlatego mogą być poddawane analizie lub redukowane do prostszych składników
• Czym jest asocjacjonizm? (Locke)

  To pogląd mówiący, że wiedza pochodzi z łączenia lub kojarzenia prostych idei i tworzenia z nich idei złożonych <teoria asocjacji (kojarzenia) Locke’a>
• Czym są jakości pierwotne wg Locke’a?

  To takie cechy jak wielkość i kształt, które istnieją w przedmiocie niezależnie od tego czy je spostrzegamy
• Czym są jakości wtórne wg Locke’a?

  To takie cechy jak barwa i zapach które istnieją w naszej percepcji przedmiotu
• Kto wcześniej zaproponował rozróżnienie jakości wtórnych i pierwotnych?

  Galileusz i Kartezjusz
• Jakości pierwotne i wtórne Locke’a z jakim stanowiskiem są zgodne?

  Ze stanowiskiem mechanistycznym, wg którego poruszająca się materia stanowi jedyną obiektywną rzeczywistość :

  -materia= wszystko co obiektywne

  -nasze spostrzeżenia np barw, zapachów = subiektywne
• W czym George Berkeley zgadzał się z Lockiem, a z czym nie?

  Zgadzał się z Lockiem, że cala wiedza na temat zew świata pochodzi z doświadczenia, ale nie uznawał jego rozróżnienia jakości pierwotnych i wtórnych

  • Berkeley dowodził ze jakości pierwotnych nie ma, istnieją jedynie wtórne