h1-3

• Afwijken van de norm


  • Individuele persoon: Afwijkend gedrag, Afwijkende gedachten, Afwijkende belevingen
  • In relatie met andere mensen: Overbezorgde moeder, Agressieve man, Angstig en paranoïde persoon
• Afwijkend gedrag, gedachten en beleving hangen vaak samen
• Aspecten van 'abnormaal' gedrag/pathologie


  • Persoonlijk lijden
  • De (dis)functionaliteit van het gedrag
  • Irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
  • Onvoorspelbaarheid en controleverlies
• Geen één van de factoren maakt gedrag per definitie deel van een psychische stoornis
• Kritiek op het medisch model van psychische stoornissen


  • Er is niet altijd sprake van 'genezing', aangezien er voor veel stoornissen nog geen onderliggend mechanisme is vastgesteld dat aangepast kan worden
  • Er worden psychosociale en ethische normen gebruikt voor diagnose, terwijl er medische termen worden gebruikt voor de behandeling
  • Termen 'ziekte' en 'therapie' brengen stigma
• Het reductionisme is een wezenskenmerk van wetenschap: een wetenschapper zal zoeken naar één of beperkt aantal mechanismen om abnormaal gedrag te verklaren
• Het kan gevaarlijk zijn een biologische verklaring te zoeken achter psychopathologisch gedrag, denk aan frontale lobotomie
• Aan de andere kant zijn er ook goede bevindingen door opgedaan, denk aan Broca's afasie
• Griesinger zag in dat de biologie op dat moment nog niet goed genoeg was om alle psychopathologie te verklaren, en dat ook psychologie en antropologie bv nog nodig waren
• Er werd ontdekt dat dementia paralytica veroorzaakt wordt door syfilis (biologische oorzaak), waarna een stof werd gevonden die syfilis kan bestrijden
• Adoptiestudies


  Er wordt gekeken naar de vatbaarheid binnen de biologische familie van een adoptiekind met een stoornis (delen genen) en de vatbaarheid binnen zijn adoptiefamilie (delen omgeving)
• Voorbeelden afwijkende fenotypes


  • Afwijking in temperament bij gedragsstoornissen
  • Vatbaarheid depressie zelfde tussen man en vrouw, maar depressie komt eerder tot uiting bij vrouw
• Er is altijd een interactie tussen omgeving en predispositie
• Prefrontale cortex


  Initiëren en inhibiteren van doelgericht gedrag (emotieregulatie)
• Emotionele respons wordt vanuit amygdala naar prefrontale cortex gestuurd
• Mensen met laesies in prefrontale cortex kunnen leiden aan pseudodepressief syndroom
• Gedragsstoornissen die beginnen voor het 10e jaar, komen vaker dood biologische factoren en houden langer aan
• Operante conditionering


  Belonende uitkomst van gedrag leidt tot acquisitie van dat gedrag
• Klassieke conditionering


  Stimulus-stimulus leren: Leggen van een verbinding tussen de geconditioneerde prikkel en de ongeconditioneerde prikkel, waardoor het eenzelfde respons oplevert

  
• Appetitieve conditionering


  Instrumenteel leren dat een respons tot een aangename consequentie leidt, en klassieke conditionering waarbij bepaalde stimuli geassocieerd worden met de aangename consequentie

  
• Aversieve conditionering


  Aanbieden van een onaangename prikkel direct na een neutrale prikkel, leidt tot acquisitie van angst voor de neutrale prikkel
• Extinctie


  Wanneer een ongeconditioneerde prikkel plots niet meer volgt op een geconditioneerde prikkel, leidt dit tot uitdoving van de respons
• Exposure therapie


  Individu herhaaldelijk blootstellen aan angstprikkel (geconditioneerde prikkel), zonder dat de ongeconditioneerde prikkel volgt. De respons 'bang zijn' wordt dan uitgedoofd
• Partiële bekrachtiging tijdens het aanleren van iets zorgt later voor een tragere uitdoving, aangezien je dan gewend bent niet altijd de ongeconditioneerde prikkel te krijgen na de geconditioneerde prikkel
• Bij evaluatieve conditionering krijgt de prikkel die de angstsituatie voorspelt zelf al een negatieve valentie, en wordt deze veel minder uitgedoofd door extinctie
• Spontaan herstel


  Het opnieuw optreden van een respons na extinctie
• Het uitvoeren van de extinctie in meerdere contexten, of het meenemen van een 'souvenir' als geheugensteun kan de context-afhankelijkheid tegengaan
• Het aanleren van een associatie tussen een andere geconditioneerde prikkel en de ongeconditioneerde prikkel, en het vervolgens afleren van beide geconditioneerde prikkels, kan het extinctiegeheugen ook versterken
• Amygdala deactiveren na angstconditionering