Ενότητα 5

• Ο νεοελληνικός διαφωτισμός

  Ήταν ένα πνευματικό- ιδεολογικό κίνημα που επεδίωκε τη διάδοση των διαφωτιστικών ιδεών μεταξύ των Ελλήνων με σκοπό την ιδεολογική προετοιμασία για τον αγώνα της ελευθερίας. Το κίνημα διαμορφώθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα και αναπτύχθηκε αρχικά στις παροικίες και σε μεγάλα εμπορικά κέντρα του Ελληνισμού (Σμύρνη, Ιωάννινα, Χίος)
• Οι Έλληνες υποστηρικτές του Διαφωτισμού:

  • Θαύμαζαν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και τον συνέδεαν με την ελευθερία
  • Πίστευαν ότι η εκπαίδευση θα έπρεπε: να θεμελιώνεται στην ενασχόληση με τις θετικές επιστήμες , να γίνεται στη λαϊκή γλώσσα και να υπηρετεί την προοπτική του αγώνα για ελευθερία
• Ορισμένοι Έλληνες συντηρητικοί:

  • Απέρριπταν τις διαφωτιστικές ιδέες
  • Έκριναν ότι η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται σε εκκλησιαστικά κείμενα,να περιορίζεται στη γνωριμία με τη θρησκευτική παράδοση και να γίνεται σε αρχαΐζουσα γλώσσα
• Ο Ρήγας Βελεστινλής:

  • Πρότεινε τη δημιουργία μιας Ελληνικής Δημοκρατίας που θα απλωνόταν σε όλη τη Βαλκανική αντικαθιστώντας την Οθωμανική αυτοκρατορία και εξασφαλίζοντας ισονομία και ισοπολιτεία.
  • Το έργο του Νέα Πολιτική Διοίκηση ήταν έντονα επηρεασμένο από τις ριζοσπαστικές ιδέες των Γάλλων Ιακωβίνων
  • Δοκίμασε να εφαρμόσει τα σχέδια του αλλά προδόθηκε και σκοτώθηκε
  • Το 1806 ο Ανώνυμος συγγραφέας του έργου Ελληνική Νομαρχία εμπνεόμενος από το όραμά του υποστήριξε ότι οι Έλληνες έπρεπε να αγωνιστούν μόνοι τους για την ελευθερία .
• Ο Αδαμάντιος Κοραής:

  • Θεωρούσε ότι οι Έλληνες έπρεπε πρώτα να μορφωθούν
  • Διαφωνούσε με τον εξαρχαϊσμό της γλώσσας αλλά δεν δεχόταν αυτούσια τη δημοτική, από την οποία έπρεπε να αφαιρεθούν λαϊκές και ξένες λέξεις