PWW4 3VWO

Cards (71)

  • Export en import Nederland zou graag software aan de opkomende Arabische landen willen verkopen. Deze verkoop van software is een voorbeeld van Nederlandse export (uitvoer) van goederen en diensten. Net als de uitvoer van cd's van Jan Smit naar België en de uitvoer van Nederlandse aardappels naar de VS. Andersom zijn een optreden van Niall Horan in Amsterdam en de aankoop van Spaanse sinaasappels voorbeelden van Nederlandse import (invoer).
  • Voordelen van exporteren van goederen en diensten

    • Het levert werkgelegenheid en inkomen op in Nederland
    • Het werkt ook met buitenlandse valuta
    • Er komt een inkomen binnen
  • Bruto binnenlands product (bbp)

    De waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land in een jaar
  • Een groot deel van de Nederlandse productie wordt geëxporteerd naar het buitenland. Andersom importeert Nederland ook veel goederen en diensten. Nederland heeft dus een open economie en is erg afhankelijk van de handel met het buitenland
  • Exportquote
    De waarde van de export als percentage van het bbp
  • Importquote
    De waarde van de import als percentage van het bbp
  • Afspraken tussen landen van de Europese Unie (EU)

    • Er is vrij verkeer van goederen en diensten
    • Er is vrij verkeer van arbeid en kapitaal
  • Voordelen van de interne markt van de EU voor Europese bedrijven

    • Geen belemmeringen aan de grens
    • Grote afzetmarkt
    • Kunnen profiteren van schaalvoordelen
  • De EU stimuleert de vrije handel binnen haar grenzen, maar ten opzichte van de rest van de wereld is dat minder het geval. De EU heft bijvoorbeeld invoerrechten om sommige import van buiten de EU te beperken. Ook kan zij de export van haar eigen producten naar landen buiten de EU stimuleren door de prijs met subsidie kunstmatig te verlagen
  • Protectie
    Invoerrechten en exportsubsidies
  • Aanbod van arbeid
    Iedere persoon die betaald werk doet of wil doen (vanaf twaalf uur in de week)
  • Vraag naar arbeid
    Bedrijven zoeken personeel om het werk uit te voeren
  • Loon
    De prijs van arbeid
  • Mensen die hun arbeid aanbieden, verschillen enorm wat opleiding, ervaring en talenten betreft. Er is dus sprake van een heterogeen product. En miljoenen mensen bieden hun arbeid aan. De arbeidsmarkt is dus een markt van monopolistische concurrentie
  • Vraag en aanbod is een belangrijke factor die de hoogte van het loon bepaalt. Daarnaast spelen factoren als opleiding, ervaring, leeftijd, verantwoordelijkheid en risico een rol bij de hoogte van het loon
  • Collectieve arbeidsovereenkomst (cao)

    Een arbeidsovereenkomst voor alle werknemers van een (groot) bedrijf of van een hele bedrijfstak
  • In Nederland wordt ongeveer 85% van alle lonen geregeld via het opstellen van een cao
  • In een tijd met hoge werkloosheid is het aanbod van arbeid groter dan de vraag. Een deel van de mensen die hun arbeid aanbieden, kan geen baan vinden en is werkloos
  • Op de meeste markten met een aanbodoverschot zal de prijs van het goed of de dienst dalen. Bij werkloosheid verwacht je dus een daling van het loon. Maar in Nederland is dit nauwelijks het geval. Een van de oorzaken is het bestaan van collectieve arbeidsovereenkomsten
  • Bij een vraagoverschot (werkgevers kunnen moeilijk aan personeel komen, er is bijna geen werkloosheid) slagen de vakbonden er meestal in om hogere lonen met de werkgevers af te spreken
  • Een extra aanbod van (Poolse) arbeiders verlaagt de prijs op de arbeidsmarkt
  • Als de werkloosheid oploopt
    Liggen de meeste lonen vast in cao's
  • Na het aflopen van een cao, bij het onderhandelen over een nieuwe cao
    Kunnen lagere lonen worden afgesproken
  • Bij een vraagoverschot (werkgevers kunnen moeilijk aan personeel komen, er is bijna geen werkloosheid)

    Slagen de vakbonden er meestal in om hogere lonen met de werkgevers af te spreken
  • Een extra aanbod van (Poolse) arbeiders
    Verlaagt de prijs op de markt
  • Een tweede reden waarom de lonen op de arbeidsmarkt niet vrij kunnen dalen en stijgen als gevolg van vraag en aanbod, is het minimumloon
  • In Nederland heeft de overheid een minimumloon ingesteld
  • Ook bij hoge werkloosheid kan het loon niet onder het minimumloon zakken
  • Minimumloon
    De overheid wil werknemers beschermen tegen uitbuiting met te lage lonen
  • Nederland kent ook een minimumjeugdloon
  • Vanaf 15 jaar worden werkende jongeren per leeftijdsgroep met een percentage van het volwassen minimumloon beschermd tegen een te lage beloning
  • Het minimum(jeugd)loon staat regelmatig ter discussie in Nederland, omdat het minimumloon naast bovengenoemd voordeel ook nadelen heeft
  • Verzonken kosten
    Kosten van een investering die niet terugverdiend kunnen worden als het oorspronkelijke doel van de investering mislukt
  • Zelfbinding
    Je laat met je gedrag zien dat je betrouwbaar bent bij een afspraak
  • Gevangenenprobleem
    Het probleem waarbij twee partijen in hun eigen belang een keuze maken die voor beide niet het beste resultaat geeft
  • Het gevangenenprobleem komt in de economie vaak voor
  • De kans dat het gevangenenprobleem ervoor zorgt dat men zijn eigen belang nastreeft, is groot
  • Kans op goede samenwerking
    • Het grootst als de onderlinge partijen veel vertrouwen hebben in elkaar
    • Sociale controle, waarbij mensen elkaar aanspreken op 'fout gedrag', vergroot de kans
    • Contracten kunnen mensen dwingen om goed samen te werken met de andere partij(en)
  • Arbeidsongeschiktheidsverzekering
    Als de sterren door bijvoorbeeld een ongeval niet meer kunnen werken, raken ze hun hoge inkomen kwijt. Maar dankzij de arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen zij dan een uitkering, zodat ze hun luxe leventje toch min of meer kunnen voortzetten
  • Risicospreiding
    Verzekerde scooterrijders die geen ongeluk krijgen, betalen wel premie, maar krijgen geen uitkering. Een scooterrijder die een gloednieuwe scooter in de prak rijdt, krijgt een hoge uitkering, terwijl er nog niet veel premie is betaald. Een groot deel van het premiegeld van de vele scooterrijders zonder schade gaat als uitkering naar de scooterrijders met schade