Zenuwstelsel en algemene zintuigen

• Centraal zenuwstelsel (CZS)


  • Hersenen en ruggenmerg
  • Verwerkt sensorische informatie
  • Geeft Impulsen aan spieren
  • Hogere functies (intelligentie, geheugen & emoties)

  
• Perifeer zenuwstelsel


  • Afferente gedeelte
  • Efferente gedeelte

  
• Onderdelen perifeer zenuwstelsel


  • Somatische zenuwstelsel (skeletspieren)
  • Autonoom zenuwstelsel (parasympathisch)

  
• • Van organen naar CZS
  • Van CZS naar doelorganen
  • Onwillekeurig
• • Centraal & perifeer zenuwstelsel
  • Continu vraag welke van de twee overheerst

  
• Hersen- en ruggenmerg vliezen


  • Stabiliteit CZS
  • Absorberen schokken
  • Voeding & O2
  • Bekleden de hersenzenuwen en ruggenmergszenuwen

  
• Lagen hersen- en ruggenmerg vliezen

  • Epidurale ruimte (alleen bij het ruggenmerg)
  • Dura mater = buitenste deklaag CZS / 2 lagen
  • Subdurale ruimte
  • Arachnoïdea
  • Subarachnoïdale ruimte (cerebrospinale vloeistof)
  • Pia mater, bloedvoorziening hersenschors

  
• • Van buiten naar binnen
  • Extra, zit vetweefsel, wordt ruggenmergprik gegeven
  • Niet op het niveau van de hersenen
  • Zorgt voor bloeding bij harde klap (scheuren)
  • Vult met bloed als dura mater scheurt, zorgt voor enorme druk waardoor hersenen via hersenstam naar ruggenmerg
  • Patiënten moeten ook direct geopereerd worden (gaatje waar bloed uit kan waardoor druk niet oploopt)
• Foramen vertebrale


  • Cranium
  • Ruggenmerg
  • 31 segmenten ~ 45 cm
  • Dorsale wortels (sensorisch)
  • Ventrale wortels (motorische neuronen)
  • Foramina intervertebrale
  • Cauda equina

  
• Functionele organisatie cellen in de witte stof


  • Communicatie CZS & PZS / organen
  • Sensibele en motorische banen in het ruggenmerg en de hersenen

  
• Onderdelen hersenen


  • Cerebrum (grote hersenen)
  • Diencephalon
  • Middenhersenen
  • Pons
  • Cerebellum
  • Medulla oblongata

  
• Diencephalon


  • Integratie bewuste & onbewuste sensorische en motorische impulsen
  • Thalamus ~ schakelcentrum sensorische info
  • Hypothalamus (hypofyse) ~ emoties, autonome functies en hormoonproductie
  • Epithalamus (epifyse) ~ endocrien systeem
• Hersenstam (truncus cerebri)


  • Middenhersenen (mesencephalon) ~ verwerken info oren en ogen
  • Pons ~ brug tussen cerebellum en hersenstam
  • Medulla oblongata (verlengde merg) ~ doorgifte sensorische info aan thalamus, regulatie autonoom zenuwstelsel (RR, ademhaling, GI)

  
• Ventrikels van de hersenen


  • 4 interne holten
  • 2 laterale (hemisferen)
  • 3e ventrikel (diencephalon)
  • 4e ventrikel pons / medulla obl.
  • Gevuld met vloeistof
  • Nog boven hersenstam
  • Verbinding 3 & 4
  • Liquor ~ schokbreker, voeding/afval/hormonen
  • Plexus choreoïdus (3e & 4e ventrikel)
  • Circuleert ventrikels & subarachnoïdaal
  • Overtollig liquor in veneuze circulatie
• Cerebrum (grote hersenen)


  • Gedachten/intellectuele functies
  • Cortex cerberi (grijze stof) – gyri
  • Centrale + laterale sulcus
  • Kwabben
  • Fissura longitudinalis

  
• Basale kernen


  • Tonus skeletspieren
  • Coördineren van bewegingen
  • Nucleus caudatus
  • Nucleus lentiformis
  • Globus pallidus
  • Putamen
  • Amygdala
• Hersenzenuwen


  • Sensibel, motorisch of gemengd
  • Autonome vezels
• Ruggenmergzenuwen


  • C1 – C8
  • T1 - T12
  • L1 – L5
  • S1 – S5
  • Co1
• Zenuwenplexussen – somatisch zenuwstelsel


  • Plexus cervicalis ~ halsspieren & diafragma
  • Plexus brachialis ~ schoudergordel & armen
  • Plexus lumbosacralis ~ bekkengordel & benen

  
• Plexus lumbalis


  • n. femoralis (quadriceps)
  • n. obturatorius: adductoren b.been
  • n. femoralis cutaneus lateralis
• Plexus lumbosacralis


  • n. ischiadicus
  • n. gluteus
• Plexus sacralis


  n. pudendus
• n. ischiadicus


  • L4-S3 (plexus lumbosacralis)
  • Splitsing superieur van de fossa poplitea
  • n. tibialis
  • n. peroneus communis
  • n. peroneus superficialis (laterale compartiment)
  • n. peroneus profundus (anterieure compartiment)
• Parasympathische zenuwstelsel


  • Preganglionaire neuronen vanuit de hersenstam (oculomotorius, fascialis glossopharyngeus en vagus) en het sacrale ruggenmerg (S1 – S4) verbonden met het doelorganen (terminaal ganglion)
  • Sommige mensen kunnen een beetje aansturen
  • Bv zwemmen in heel koud water (normaal geen controle meer wnn in koud water vallen)
• Sympathische zenuwstelsel


  Preganglionaire neuronen zijn vanuit het ruggenmerg T1 – L2 via postganglionaire (perifere ) neuronen verbonden met somatische structuren (huid) en viscerale organen

  
• • Effecten AZS
  • Niet bij stress van zenuwen
• Het oog – extrinsieke oogspieren


  6 oogspieren
• Dorsale kolom (sensibel)

  • geleidt sterk gelokaliseerde gewaarwordingen van fijne aanraking, druk, trilling en proprioceptie naar de primaire sensorische cortex
• Spinothalamische baan (sensibel)

  • geleidt slecht gelokaliseerde gewaarwordingen van aanraking, druk, kpijn en temperatuur naar de primaire sensorische cortex
• Spinocerebellaire baan (sensibel)

  • geleidt proprioceptieve info omtrent de posities van spieren, beenderen en gewrichten naar de schors van het cerebellum
• Cortispinale baan (motorisch)

  • bewuste aansturing van skeletspieren in het gehele lichaam
• Mediale en laterale banen (motorisch)

  • onbewuste regeling van tonus skeletspieren, reguleert reflectorische skeletspierreacties aan de hand van info van het evenwichtsorgaan en in reactie op sterke gezichts- of gehoorprikkels
• Longitunale fissuur

  • scheiding tussen beide hemisferen
• Intraventriculair foramen

  • verbinding tussen laterale ventrikels en 3e ventrikel
• Aquaeductus cerebri

  • verbinding tussen 3e en 4e ventrikel
• Cerebrospinale vloeistof

  • uitscheiden via granulationes arachnoideales
• Kwabben van grote hersenen

  • frontaalkwab
  • temporaalkwab
  • pariëntaalkwab
  • occipitaalkwab
• Extra onderdelen cerebrum

  • primaire motorische schors: precentrale gyrus
  • centrale sulcus
  • primaire sensorische schors: postcentrale gyrus
  • laterale sulcus
  • visuele cortex: ligt in occipitaalkwab
• N olfaxtorius (I)

  • speciaal sensibel
  • reukepitheel => ruiken
• N opticus (II)

  • speciaal sensibel
  • netvlies van oog => zien