AARD

• Bewegingen van de Aarde


  Ons zonnestelsel
• Kenmerken van de bewegingen

  • Vorm van de beweging rond de Zon: ellips
  • Verste punt: aphelium (152 miljoen km)
  • Dichtste punt: perihelium (147 miljoen km)
  • Vlak gevormd door Aarde: eclipticavlak
  • Baan van de aarde rond de Zon: aardrevolutie
  • Draaiing van Aarde om eigen as: aardrotatie
• Noteer


  • aphelium
  • perihelium
• Duid aan


  • eclipticavlak
  • aardrevolutie
  • aardrotatie
• Seizoenen


  • Hoek van 23°27'
  • Halfronden wisselend gekeerd naar Zon
• Impact op


  • Invalshoek zonnestralen
  • Verwarmde oppervlakte
  • Temperatuur
• Seizoenen: 23°27'
• Zonnewende (21/6)
• Zonnewende (21/6)


  1. Hoe lang schijnt de Zon tijdens de zonnewende in juni in de Noordpoolcirkel? 24u

  2. Hoe lang schijnt de Zon tijdens de zonnewende in juni in de Zuidpoolcirkel? 0u

  3. Hoe evolueren de dagen in het noordelijk halfrond verder vanaf dit punt? De dagen worden korter.

  4. Hoe evolueren de dagen in het zuidelijk halfrond verder vanaf dit punt? De dagen worden langer.
• Zonnewende (22/12)


  1. Hoe lang schijnt de Zon tijdens de zonnewende in december in de Noordpoolcirkel? 0u

  2. Hoe lang schijnt de Zon tijdens de zonnewende in december in de Zuidpoolcirkel? 24u

  3. Hoe evolueren de dagen in het noordelijk halfrond verder vanaf dit punt? De dagen worden langer.

  4. Hoe evolueren de dagen in het zuidelijk halfrond verder vanaf dit punt? De dagen worden korter.
• Kenmerken van de bewegingen

  • zonnewende (21/6)
  • zonnewende (22/12)
  • equinox van lente (21/3) en herfst (23/9)
• Equinox


  1. Hoe lang schijnt de Zon tijdens de equinox in de Noordpoolcirkel? 12u

  2. Hoe lang schijnt de Zon tijdens de equinox in de Zuidpoolcirkel? 12u

  3. Hoe lang schijnt de Zon tijdens de equinox aan de evenaar? 12u
• Hoe dichter bij de evenaar, hoe kleiner/groter de schommelingen in temperatuur doorheen het jaar.
• Regio van evenaar: geen seizoenen op basis van temperatuur, maar op basis van neerslag (regenseizoen en droog seizoen).
• Duid volgende zaken aan op de figuur

  • evenaar
  • Noordpoolcirkel
  • aardas
  • Zuidpoolcirkel
• 21 juni of zonnewende in juni


  1. Welk seizoen is het dan in het noordelijk halfrond? Zomer

  2. Welke seizoen is het dan in het zuidelijk halfrond? Winter
• Schijnbeweging


  Zon lijkt zich te verplaatsen
• Dagboog


  Schijnbeweging overdag
• Culmineert


  Zon op hoogste punt
• Hoe verder van de evenaar, hoe groter de verandering in de dagboog in de loop van het jaar.
• Op welke twee kalenderdagen zijn dag en nacht overal op Aarde ongeveer even lang?
• Welke seizoenen beginnen op deze dagen?
• Op welke dag is de dagboog het kleinst in het Noordelijk halfrond?

  22 december
• Welk seizoen begint er op die dag in het NH?
• Op welke dag is de dagboog het grootst in het Noordelijk halfrond?

  21 juni
• Culminatiehoogte


  Afhankelijk van twee factoren: Breedteligging en Periode in het jaar
• Bereken de culminatiehoogte van Brussel op de verschillende data.


  1. Breedteligging van Brussel: 51° N

  2. 21/6: 90° - (51° - 23°27') = 62°27'

  3. 21/3: 90° - 51° = 39°

  4. 22/12: 90° - (51° + 23°27') = 15°33'
• Bewegingen van de Maan

  • Afstand t.o.v. de Aarde: 380 000 km
  • Straal: ¼ van Aarde (3 456 km)
  • Zwaartekracht 6x kleiner geen dampkring vasthouden
  • Groot temperatuurverschil: Dag: 100 °C, Nacht: -150 °C
  • Stenen aan oppervlakte verweren en worden stof
• Mare


  Donkere plaatsen op Maan: Lage gebieden die minder zonlicht weerkaatsen
• Terrae


  Lichte plaatsen op Maan: Hoge gebieden die meer zonlicht weerkaatsen
• Steeds dezelfde kant van de Maan zichtbaar.
• Ontstaan van de Maan

  1. Jonge Aarde gebotst met ander hemellichaam (4,5 miljard jaar geleden)

  2. Aarde en hemellichaam versmolten samen

  3. Ook materiaal weggeslingerd

  4. Afgekoeld en bleef in baan
• Namen


  • Nieuwe maan
  • Eerste kwartier
  • Volle maan
  • Laatste kwartier
• Steeds dezelfde kant van de Maan zichtbaar

  Maan draait even snel rond de Aarde als om eigen as
• Achterkant van de Maan: bezaaid met kraters
• Namen


  • Nieuwe maan
  • Eerste kwartier
  • Volle maan
  • Laatste kwartier
• Zoneclips


  • Maan is 400x kleiner dan de Zon
  • Afstand Maan-Aarde is 400x kleiner dan Maan-Zon
  • Zon en Maan lijken even groot
  • Geen uitzonderlijk fenomeen: 2x per jaar
• Kernschaduw of umbra


  slechts paar 100 km² groot
• Halfschaduw of penumbra


  1000-en km² groot
• Volledige zoneclips is uniek voor een specifiek gebied: Laatste zoneclips in België: 11/8/1999 Volgende zoneclips in België: 23/9/2090