Quốc gia - chủ thể đặc biệt TPQT

• Quốc gia và bên tranh chấp có thể chọn trọng tài giải quyết (thẩm quyền trọng tài rất hạn chế)
• Không cho phép một TA của QG chủ quyền nào được quyền giải quyết vụ việc mà quốc gia là bị đơn, trừ khi quốc gia đồng ý
• Thẩm quyền của TA chỉ có thể phát sinh khi QG đồng ý
• Theo Công ước LHQ, chủ thể được hưởng quyền miễn trừ:

  • quốc gia và các cơ quan của chính phủ
  • bang của một quốc gia liên bang/ đơn vị hành chính
  • Cơ quan được trao thẩm quyền thuộc chủ quyền
  • đại diện của quốc gia có tư cách PL
• Vn không quy định trực tiếp quyền miễn trừ, cơ quan nhà nước VN có khả năng tham gia vụ kiện đầu tư QT
• CƠ SỞ XÂY DỰNG QUY CHẾ ĐẶC BIỆT

  • Xuất phát từ nguyên tắc lâu đời trong luật La Mã
  • Người ngang hàng nhau không có quyền lực gì với nhau
  • thuộc tính chủ quyền quốc gia
• Miễn trừ tuyệt đối

  • tính chủ quyền mặc nhiên tồn tại và không thể tách rời
  • mọi quan hệ không phân biệt bản chất
• miễn trừ tương đối

  • tính chất dân sự
  • tránh phần thiệt thòi của chủ thể yếu thế hơn
• Quyền miễn trừ xét xử

  • không được sự đồng ý của QG: không TAQG nào được quyền giải quyết và thụ lý mà QG là bị đơn
  • Kể cả đồng ý xem xét: không đồng nghĩa chấp nhận phán quyết
  • TH là nguyên đơn: không áp dụng miễn trừ vì đã đồng ý
• Quyền miễn trừ các biện pháp đảm bảo cho vụ kiện

  • miễn bị tịch thu, kê biên, niêm phong tài sản
  • trừ TH QG đồng ý
• Quyền miễn trừ biện pháp cưỡng chế thi hành án

  • Ngay cả khi đồng ý xem xét và ra phán quyết khi QG là bị đơn, đồng ý biện pháp đảm bảo sơ bộ
  • Cơ quan thi hành án cũng không thể áp dụng cưỡng chế thi hành cùng như với tài sản QG
• Quyền miễn trừ tài sản thuộc sở hữu của QG

  • không áp dụng theo nguyên tắc nơi có tài sản cho QG