16eg a 17eg Ganrif

• Beth oedd rôl yr Ynadon Heddwch?

  Arestio, cosbi a holi rhai o dan amheuaeth / Rhoi cymorth i’r tlodion / sicrhau bod deddfau yn cael eu dilyn
• Faint o Ynadon Heddwch oedd yn bob sir?

  Tua 20
• Beth oedd amlinellad swydd yr Ynadon Heddwch?

  Ddim yn derbyn cyflog / Gwneud y gwaith er mwyn statws / Cael eu penodi yn flynyddol
• Pam roedd yr Ynadon Heddwch yn effeithiol?

  Roeddent yn derbyn parch y bobl / Ceisio gwneud gwaith da er mwyn cael ei dewis eto
• Pam nad oedd yr Ynadon Heddwch yn effeithiol?

  Dechreuodd rhai Ynadon fod yn llwgr (corrupt) a chamddefnyddio eu swyddi / Pwysau gwaith trwm yn faich arnynt
• Beth oedd rôl Cwnstabliaid y Plwyf?

  Chwilio am grwydriaid / Cadw trefn ar dafarndai a gwestai
• Pam roedd Cwnstabliaid y Plwyf yn effeithiol?

  Roeddent yn adnabod y bobl leol yn dda / Parch tuag at y gymuned leol
• Pam nad oedd y Cwnstabliaid y Plwyf yn effeithiol?

  Doedd dim hyfforddiant / Ddim yn hoff o orfod cadw llygad ar ffrindiau a theulu
• Beth oedd amlinelliad swydd Cwnstabliaid y Plwyf?

  Gwirfoddoli am y swydd / Ychwanegol at waith arferol / Dim tâl
• Beth roedd rôl y Gwylwyr?

  Helpu meddwon fynd adref / Arestio troseddwyr / Cyhoeddi’r tywydd a’r amser
• Pam roedd y Gwylwyr yn effeithiol?

  Rhoi sicrwydd i bobl y dref / Cael cyflog
• Pam nad oedd y Gwylwyr yn effeithiol?

  Llawer ohonynt yn hen bobl - llai effeithiol / Plant yn ceisio ei pryfocio
• Beth oedd amlinellad o swydd y Gwylwyr?

  Cawsant yr enw ‘Charlies’ ar ôl i Siarl II sefydlu y Gwarchodwyr yn 1663 / Helpu’r Cwnstabliaid Plwyf gyda’i swyddi
• Sut oedd y gymuned yn mynd ati i ddal troseddwyr?

  Gwaedd ac Ymlid, Posse Comitatus a Degymiadau
• Beth oedd Gwaedd ac Ymlid a Posse Comitatus?

  Galwad ar bob dyn iach yr ardal ymuno i ddal troseddwr
• Beth oedd y degymiadau?

  Dynion yn cael eu rhoi mewn grwpiau o 10. Oes oedd un o’r dynion yn torri’r gyfraith, roedd cyfrifoldeb ar y dynion eraill i‘w ddal