geo

• Il baħar hu importanti għaliex:


  nieħdu ikel, ilma, minerali u riżorsi naturali oħra ukoll għal merkanzija, tiswija ta vapuri, turiżmu u Akkwakultura.
• Għal ikel, ilma u transport:

  Ikel - ħut, melħ, frott tal-baħar, ħaxix

  Ilma - reverse osmosis

  Transport - mezz ta transport (gozo channel, merkanzija)
• Akkwakultura tfisser:


  t-trobbija tal-ħut f'gaġeġ kbar fuq l art jew ġol baħar u dawn insibuhom f'San Pawl il Baħar, Munxar Reef u Marsaxlokk Bay
• L-irziezet fuq l art u dawk ta ġol-baħar

  Tal art - il-ħut ma jaħrabx tifranka l-ispejjeż tat-transport u tnaqqas it-tniġġiż. Ta barra mix-xatt - għandek spejjeż għola, fil-maltemp il-ħut jaħrab u n-nies ma jkunux jistgħu jgħumu f'dawk in-naħħat.
• Vantaġġi u Żvantaġġi fuq dawn l-irziezet.


  Vantaġġi huma li hemm inqas 'carbon footprint', ħut frisk u n-nies xogħol ikollhom. Żvantaġġi: iniġġeż l-ambjent, n-nies ma tibqax tagħlim u tkerrah l-ambjent.
• Il-proċess ta kif jitkabbru dawn il-ħut.


  Tibda bit-tfaqqis tal-bajd u xħin jagħlaq l-120 ġurnata jittieħed f'gaġeġ akbar. Wara ħmistax-il xhar dawn jinbiegħu lokalment jew jiġu esplorati.
• Il-mewġ tal-baħar 


  Dan il-mewġ kapaċi jħawwar u jiekol il-blat bil-proċess tal-erożjoni. Meta il-baħar jidħol bil-qawwa fix-xquq tal-blat, l-arja li jkun hemm fihom tingħafas u toħloq pressjoni kbira fuq il-blat.

  
• Postijiet fejn issib:


  Taqtigħa: l-Għarb (funfus rock) Tieqa/Ħnejja: Wied il-Mielaħ, Għarb

  
• Din hi:


  Blataforma

  
• 1. It-Tifsiriet ta:

  Transpirazzjoni: l-ilma jinbidel f'gass Kondensjazzjoni: meta l-fwar isir sħab
• 2) It-Tifsiriet ta:



  Preċipitazzjoni: meta l-ilma jaqa fl-art f'forma ta xita/borra/silġ Evaporazzjoni: meta l-ilma jinbidel f'gass
• Il-proċess taċ-ċiklu tal-ilma:


  Jibda billi jevapora fi fwar, jikkondensa biex jifforma sħab u jippreċipita lura lejn l-art f'forma tax-xita u borra.
• Tifsiriet ta:


  Blat Poruż: fih ħafna pori u għalekk minnhu jgħaddi l ilma (eż: Franka) Permeabbli: blat li jixrob u jħallu l-ilma jgħaddi minnu (eż: żonqor) Impermeabbli: blat li ma jħallix ilma jgħaddi minnu bħat-tafal.
• Tifsira tar Reverse Osmosis:


  Dan hu meta tbiddel l-ilma baħar f'ilma tajjeb għax-xorb. Dawn issibhon iċ-Ċirkewwa, Pembroke u Għar Lapsi.
• Vantaġġi u Żvantaġġi fuq ir-Reverse Osmosis:

  Vantaġġi: Ilma tajjeb għax-xorb Żvantaġġi: għali għall-konsumatur
• Ta taħt l-art:


  Dan jissejjaħ il-Ħażna tal-Pjan.

  
• Xini u il-funzjoni tagħha:

  Din hi għargħar: għandha l-pendil tal-art u s-saħħa tal-ilma miexi fil-kanal prinċipali. Dawn il-liwijiet huma eżempji ta erożjoni fix-xmajjar. Dawn ix-xmajjar jistgħu ifuru u jikkawżaw għargħar (bit-terremoti, tsunami)
• It-tneħħija tas-siġar, il-kawża tagħha:


  It-tneħħija tas-siġar biex tagħmel id-djar, qed inaqqas l-ilma li jinxtorob mill-art.
• Il-bidwi li jaħdem fir-raba jkollu:

  tadam, frawli, ħass...
• Ir-raħħal jrabbi l-annimali u jkollu:

  baqar, ħalib, bajd...
• X'għandu bżonn ir-raħħal, x'jagħmel u x'jaqla:

  id-dawl elettriku, ilma għal-bhejjem u tined fejn joqgħodu l-bhejjem, hu jagħlef, jaħlef u jlaqqam u il-prodotti li jkollu huma il-bajd, ħalib..
• X'għandu bżonn il-bidwi, x'jagħmel u x'jaqla:

  l-ilma għat-tisqija, trakters, demel, hu jaħrat, ibexx.., il prodotti li jaqla huma il-patata, tadam frott, frawli..
• Iż-żewġt tipi ta 'settlements':

  Rural- (countryside, ear money from farming) Urban - (in towns & cities, they work in service)
• It-tifsira ta biedja mħallta:

  Meta il-bidwi jkabbar ħaxix u jrabbi l-annimali għal qatla.
• Il-problema u soluzzjoni:


  Riħ qawwi: ilqugħ permezz tas-siġar. Ħamrija: ħitan tas-sejjieħ. Nuqqas ta' xita: sistema ġodda ta' tisqija.
• Problema oħra:


  Mard ġdid li jidħol f'Malta ma prodotti imp. minn żmien għall-ieħor.
• X'tissejjaħ u xinu l-għan tagħha:

  Din hi serra. B'din l-prodotti jkunu protetti mix-xita u r-riħ, partijiet minn din jkunu jistgħu jinfetthu ħalli l-bidwi jkun jista jikkontrolla it-temp..

  
• Għan ieħor għal-ħażna tal-ilma.


  Minflok ma nużawha għal-ilma, nistgħu niġbru l-ilma tax-xita fil-widien wara li jinbnew apposta,
• Importanza tad-demel:


  Dan hu imp. għaliex jagħmel il-ħamrija tkun fertili.
• Differenza bejn demel naturali u fertilizzanti artifiċjali:

  Demel naturali jieħduh diretti mill-irziezet, (bhal tal-baqar, tiġieġ u tal-majjal). Fertilizzanti artifiċjali huma fertilizzanti maħduma fil-fabbriki apposta, minn kimika u sustanzi oħra.
• Biex l-ilma maħżun minn taħt l-art jiġi kkontamit bin-nitrati:


  Jibdew billi jifiltraw il-ħamrija u l-blat tal-wiċċ li jibqgħu neżlin s'isfel sa ma jaslu fl-ilma tal-pjan.
• L-użu tal-pestiċidi:


  Biex jikkontrallow u jiġġieldu kontra l-mard li jinqala minn żminn għall-ieħor.
• Biex tista tneħħi dak, xi ħlejjaq li huma involuti u minflok il-bexx x'jista jintuża ukoll:


  Il-bidwi għandu juża pestiċidi organika u jbixx biex iwqqaf dan. Xi ħlejjaq li huma involuti huma l-bebbux u l-farfett l-abjad. Minflok il-bexx jista jintużaw ukoll in-nases u flieken apposta, b'likwidi fihom.

  
• Vantaġġi ta, dawn il-bijoloġiċi fuq dawk kimiċi:

  dawn ma jħallux impatt negattiv fuq l-ambjent u ma jagħmlux ħsara lil bniedem xħin jiekolhom.
• Il-vantaġġi u żvantaġġi tagħha fuq il-biedja konvenzjonali:

  Vantaġġi: kwantita akbar u orħos fil-prezz Żvantaġġi: fihom il-bexx u inqas sustanzi
• Il-vantaġġi u żvantaġġi tagħha fuq il-biedja organika:

  Vantaġġi: prodotti aktar sustanzjużi u ma ifhomx kimiċi. Żvantaġġi: kwantita' żgħira u pgħola fil-prezz.
• Biex il-bidwi jiprattika biedja organika jista:

  izomm il-ħamrija għammiela ( jipprattika s-sistema tan-newba') iżomm l-insetti u il-mard bogġod mill-għelejjel tiegħu (juża nases) iħares l-ambjent naturali (ma jitfax pestiċidi u fetilizzanti)
• Il-ħamrija xini?


  His sors ewlieni u minnha jiddependi kull ħlejqa oħra li tgħix f'din id-dinja
• Xinu 'humus'?


  Dan hu materjal organiku ta' annimali/insetti/ħxejjex li mietu u tħassru fil-ħamrija, dan hu ikel naturali għal pjanti/siġar
• B'xiex hi magħmula il-ħamrija?

  Min frak tal-ġebel, materjal organiku, arja u ilma li dan jgħawru u jitfarrak matul is-snin.