geschiedenis examen

• Tijdlijn


  • Prehistorie: … - 3500 v.C.
  • Oude nabije oosten: 3500 v.C. - 800 v.C.
  • Klassieke oudheid: 800 v.C. – 500
  • Middeleeuwen: 500 – 1450
  • Vroegmoderne tijd: 1450 – 1750
  • Moderne tijd: 1750 – 1945
  • Hedendaagse tijd: 1945 - …
• 4 domeinen


  • Politiek
  • Economisch
  • Sociaal
  • Cultureel
• Breuk


  (Symbolisch) moment waarop belangrijke veranderingen gebeuren
• Continentaal


  Verwijst naar een werelddeel
• Continuïteit


  Historische redeneerwijze: wat wezenlijk hetzelfde blijft, niet verandert
• Evolutie


  Historische redeneerwijze: (geleidelijke) ontwikkeling in de tijd, zie verandering
• Gelijktijdigheid


  Historische redeneerwijze: kenmerken zijn dezelfde op hetzelfde moment
• Maritiem


  Aan of op zee
• Ongelijktijdigheid


  Historische redeneerwijze: kenmerken zijn verschillend op hetzelfde moment
• Revolutie


  Historische redeneerwijze: de veranderingen gebeuren snel
• Standplaatsgebondenheid


  Tijd, ruimte, maatschappelijk positie en persoonskenmerken beïnvloeden de blik op (historische) gebeurtenissen
• Perspectief


  Historische redeneerwijze: standpunt van waaruit iemand naar iets kijkt; wordt beïnvloed door de standplaatsgebondenheid
• Oorzaken van het modern imperialisme

  • Economische motieven
  • Culturele motieven
  • Politieke motieven
• Superioriteitsgevoel


  Het gevoel beter of belangrijker te zijn dan anderen
• Rubberregime


  Ook wel het terreurregime van Leopold II genoemd. In Congo-Vrijstaat worden Congolezen gedwongen om rubber te verzamelen. Als dorpen onvoldoende rubber aanleveren, leidt dat tot straffen, zoals het afhakken van handen. Privémilities van ABIR (een bedrijf die een groot gebied in concessie heeft voor het winnen van rubber) voeren ook een aanval uit op het dorp Nsala
• Kolonie


  Nederzetting van een land of volk in een ander gebied, vaak door geweld verkregen, die in dienst staat van het koloniserende land (moederland)
• Kenmerken van de Romantiek


  • Reactie op rationalisme en de industrialisatie (= verandering)
  • Natuur en landschap: onaangetast en wild
  • Historische en politieke gebeurtenissen: wisselwerking met liberalisme en nationalisme
  • Hevige emoties, passie, dood en verval
  • Exotisme/ oriëntalisme (= interculturele contacten)
• Kenmerken van het Realisme

  • Reactie op romantiek (= verandering)
  • Realistische weergave
  • Onderwerpen: alledaagse leven/ de hardwerkende mens
• Kenmerken van het Impressionisme

  • Reactie op realisme en fotografie (= verandering)
  • Individuele indruk van het moment vastleggen: sfeer, lichtinval
  • Losse toetsen in complementaire kleuren, weinig lijnen en vormen
  • Onderwerpen: natuur, industrie, gewone mensen
• Kunst verandert sneller dan in eerdere periodes. / Ook evolutie en verschillen binnen één kunstenaarsleven
• Neostijlen


  • Neoromaans
  • Neogotiek
  • Neorenaissance
  • Neobarok
• Art nouveau


  Wil iets nieuws creëren, gebruikt zichtbaar nieuwe materialen: ijzer/ glas in ijzer, motieven: planten: zweepslag, totaalkunst: exterieur/ interieur: meubels, verlichting, decoratie
• Romantiek


  Liberalisme en nationalisme
• Realisme


  Aanklacht tegen ellendige leef- en werkomstandigheden van de werkende klasse in de moderne tijd
• Impressionisme


  Uitvinding van verf in tubes
• Verschillen tussen China en West-Europa


  • Keizer = alleenheerser in China
  • Ambtenaren = mandarijnen in China
  • Landbouwstaat met primitieve landbouwtechnieken in China
  • Godsdienst in China: verschillende gebruiken, geloof in beschermgoden en verering voorouders, laten vreemde godsdiensten toe, tegen bekeringspogingen
  • China = centrum van de wereld
  • Scheiding der machten in West-Europa
  • Moderne administratie: voor hun functie opgeleide ambtenaren in West-Europa
  • Industriële revolutie geeft een technologische voorsprong in West-Europa
  • Christendom: missionering in West-Europa
  • West-Europa=beschaafd
• Westen: recht op vrijhandel + opiumhandel, Chinese overheid: handel en nijverheid aan banden + strijd tegen opiumhandel, Opiumoorlogen gewonnen door het Westen
• Ongelijke Verdagen


  Andere landen krijgen havens, onderdanen mogen vrij reizen en handeldrijven, lage tol, missionering mag niet gehinderd worden
• Ongelijke Verdagen zorgen voor opstanden tegen de keizer, in het buitenland opgeleide Chinezen willen het land moderniseren, Keizerlijk hof weigert te moderniseren en steunt Bokseropstand tegen alle westerlingen, Westerse legereenheden overwinnen Boksers, Macht van de keizer is gebroken
• Revolutie 1912 Chinese Republiek
• Scheiding der machten


  De uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht zijn verdeeld over verschillende personen of politieke instellingen
• Opium


  Slaapverwekkende en sterk verslavende drug die gemaakt wordt uit het sap van het zaad van een papaverplant
• Boksers


  Populaire naam voor her geheime genootschap van de 'rechtvaardige harmonieuze vuist', waarvan de leden gevechtsporten zoals kungfu beoefenen
• Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

  • Toenemende bewapening
  • Spanningen tussen Frankrijk en Duitsland
  • Conflicten op de Balkan
  • Het ontstaan van bondgenootschappen
• Frans Ferdinand wordt in Bosnië doodgeschoten door een Bosnische Serviër omdat hij Bosnië wil aanhechten bij Servië. OH geeft de schuld aan Servië
• Schlieffenplan


  Duitsland zal via het neutrale België, Frankrijk aanvallen en Parijs veroveren. Om daarna naar het oostfront te gaan om tegen de Russen te vechten
• België weigert om Duitsland doorgang naar Frankrijk te geven. In augustus 1914 valt Duitsland België binnen
• Nieuwe wapens ontwikkeld tijdens de Eerste Wereldoorlog

  • Vlammenwerpers
  • Gevechtsvliegtuigen
  • Gifgas
  • Gasgranaten
  • Tanks
• De Duitse duikboten laten op de Atlantische Oceaan ook Amerikaanse schepen zinken, de Duisters proberen Mexico op te zetten tegen de VS, gevolg: de VS verklaart de oorlog aan Duitsland in 1917
• Eren wil naar het oostfront gaan om tegen de Russen te vechten