begrippen

• Voedselrelaties


  Relaties tussen organismen waarbij het ene organisme als voedsel dient voor het andere
• Voedselketen


  Een aaaneenschakeling van organismen of schakels, waarbij een organisme uit de keten zich voedt met de vorige schakel en zelf voedsel is voor de volgende schakel
• Voedselweb


  Een voedselweb is opgebouwd uit verschillende voedselketens die met elkaar verbonden zijn
• Voedselkringloop


  Een gesloten voedselketen
• Voedselpiramide


  Een voorstelling in piramidevorm van de hoeveelheid voedsel per schakel in de voedselketens van een biotoop
• Planteneter of herbivoor


  Consument die zich uitsluitend voedt met plantaardig voedsel
• Planteneter of herbivoor


  • giraffe, nijlpaard
• Vleeseter of carnivoor


  Consument die zich uitsluitend voedt met dierlijk voedsel
• Vleeseter of carnivoor


  • leeuw, tijger, vos
• Alleseter of omnivoor


  Consument die zich voedt met zowel plantaardig als dierlijk voedsel
• Alleseter of omnivoor


  • varken, chimpansee, de mens
• Afvaleter of detrivoor of detrituseter

  Consument die zich uitsluitend voedt met plantaardig of dierlijk afval
• Afvaleter of detrivoor of detrituseter

  • mier, mestkever, regenworm, miljoenpoot, pissebed
• Detritus


  Plantaardig en dierlijk afval in de natuur. Dit zijn bv afgevallen bladeren en takken, afgestorven dieren, uitwerpselen
• Producenten


  Organismen die de eerste schakel vormen van een voedselketen en die zelf hun voedingsstoffen (=energierijke stoffen) uit energiearme stoffen maken zonder andere organismen op te eten, waarvan alle andere organismen in de voedselketen rechtstreeks of onrechtstreeks afhankelijk zijn. Tot de producenten behoren alle planten.
• Fotosynthese


  Het proces waarbij groene planten energierijke stoffen (glucose) en zuurstofgas aanmaken met behulp van zonlicht, koolstofdioxide en water
• Consumenten


  Het zijn organismen die zich voeden met andere organismen (bv planten, dieren, sommige zwammen) om voedingsstoffen (=energierijke stoffen) te verkrijgen. Tot de consumenten behoren de planteneters, vleeseters, afvaleters en alleseters.
• Reducenten


  Het zijn organismen die afgestorven organismen en hun afval omzetten tot bruikbare mineralen voor de planten. Tot de reducenten behoren de microscopische kleine bacteriën en de schimmels.
• Biodiversiteit


  De grote verscheidenheid aan levende wezens in een bepaald gebied
• Niet-biologisch afbreekbaar afval


  Afval dat niet door schimmels en bacteriën kan afgebroken worden
• Zure regen


  Als verzurende stoffen in regendruppels oplossen en de vervuilde regendruppels op de grond vallen spreken we van zure regen
• Natuurlijk broeikaseffect


  Temperatuurseffect als gevolg van de aanwezigheid van broeikasgassen (bv CO2, methaan) die de aarde warm genoeg houden om te leven
• Versterkt broeikaseffect


  Temperatuurseffect als gevolg van een stijging van de hoeveelheid broeikasgassen, waardoor de aarde opwarmt met onvoorspelbare klimaatveranderingen (bv langere drogere hetere periodes, overstromingen, zwaardere stormen) tot gevolg
• Ontbossing


  Kappen van heel grote oppervlakten bos met nadelige gevolgen voor milieu en biodiversiteit
• Overbevissing


  Te veel vis vangen in een bepaald gebied, waardoor vissoorten in dat gebied dreigen te verdwijnen
• Uitscheidingsstelsel


  Alle organen die samenwerken aan het verwijderen van afvalstoffen en overtollige stoffen uit het bloed en uit het lichaam
• Afvalstoffen


  Voor het lichaam schadelijke stoffen, die na stofomzettingen in de cellen ontstaan
• Overtollige stoffen


  Voor het lichaam niet-schadelijke stoffen, die in overmaat aanwezig zijn
• Uitscheidingsorganen


  Organen, zoals nieren, longen en huid, die betrokken zijn bij het verwijderen van afvalstoffen en overtollige stoffen uit het bloed en uit het lichaam
• Longen


  • Verwijderen koolstofdioxide en waterdamp uit het bloed en uit het lichaam
• Zweet


  Uitscheidingsproduct van de zweetklieren; bestaat uit water, zouten en afbraakstoffen van eiwitten
• Zweetklier


  Gekronkeld buisje, omgeven door een haarvatennetwerk, dat uitscheidingsstoffen uit het bloed haalt en die als zweet uitscheidt
• Kluwen


  De zweetklieren liggen als kronkelende buisjes opgerold in de lederhuid
• Poriën


  Opening aan het huidoppervlak waarlangs zweet wordt uitgescheiden
• Nieren


  • Uitscheidingsorganen die urine maken
  • Verwijderen afvalstoffen en overtollige stoffen uit je bloed en uit je lichaam
• Nierader


  Het bloedvat met de dunste wand. Het voert zuurstofarm bloed af waaruit de afvalstoffen en de overtollige stoffen zijn verwijderd
• Nierslagader


  Het bloedvat met de dikste wand. Het voert zuurstofrijk bloed met afvalstoffen en overtollige stoffen aan naar de nieren
• Urine


  Water met afvalstoffen en overtollige stoffen, uitgescheiden door de nieren
• Urineleider


  Dunne buis die de urine van de nier naar de urineblaas leidt

  
• Urineblaas


  Zakvormig orgaan van het uitscheidingsstelsel, waarin urine tijdelijk opgeslagen wordt