Hoofdstuk 1

• Drempelwaarde


  Minimale sterkte van een prikkel die effect heeft
• Antropomorfisme


  Toeschrijven van menselijke gevoelens en beweegredenen aan dieren
• Inwendige factoren


  Motiverende factoren die de kans bepalen dat een bepaald gedrag wordt uitgevoerd. Voorbeeld: honger en dorst
• Supranormale prikkel / supernormale prikkel


  Prikkel die effectiever is bij het veroorzaken van een bepaald gedrag dan de normale sleutelprikkel. Voorbeeld: Een potlood met een rode vlek veroorzaakt een sterke pikgedrag bij meeuwenjongen dan de rode snavelvlek van een ouder
• Sleutelprikkel


  Prikkel die een doorslaggevende rol speelt bij het veroorzaken van een bepaald gedrag. De rode snavelvlek bij meeuwen is de sleutelprikkel voor het pikgedrag van de jongen
• Gevoelige periode


  Periode, waarin een bepaald gedrag gemakkelijk kan worden aangeleerd
• Respons


  Reactie van spieren of klieren
• Aangeboren


  Vanaf de geboorte aanwezig
• Aangeleerd


  Door leren verkregen
• Conflictgedrag


  Gedrag dat optreedt bij een innerlijk conflict tussen twee gedragssystemen
• Conflictgedrag


  • Ambivalent gedrag
  • Overspronggedrag
  • Omgericht gedrag
• Ambivalent gedrag


  Een voorbeeld van conflictgedrag. Gedrag dat is samengesteld uit handelingen van twee of meer gedragssystemen. Voorbeeld: De dreighouding van een stekelbaarsmannetje (aanvallen en vluchten)
• Overspronggedrag


  Een voorbeeld van conflictgedrag. Bij een conflict tussen twee gedragssystemen wordt gedrag uit een derde gedragssysteem vertoond. Voorbeeld: Zandhappen (nestbouwgedrag) door een stekelbaarsmannetje bij het dreigen
• Omgericht gedrag


  Een voorbeeld van conflictgedrag. Conflictgedrag waarbij de agressie wordt gericht op iets anders dan de soortgenoot. Grastrekken door een zilvermeeuw bij het verdedigen van zijn territorium . Of een mens slaat met zijn vuist op tafel i.p.v. tegen een tegenstander
• Leervormen


  • Klassieke conditionering
  • Operant conditionering
  • Inprenting
  • Gewenning (habituatie)
  • Imitatie (nabootsing)
  • Inzicht
  • Trial and Error
  • Spelen
• Klassieke conditionering


  Leren door een toevallige prikkel te koppelen aan een andere prikkel
• Operant conditionering


  Een leerprocestype. Een bepaald gedrag wordt geleerd door 'beloning' of 'straf'. Voorbeelden: Trial and error, Dresseren, Geconditioneerde reflex
• Inprenting


  Een leerprocestype. Iets kan alleen worden geleerd in een bepaalde, korte levensperiode (de gevoelige periode). Bij mensen is deze periode tot 1 1/2 jaar. Voorbeeld: Het leren herkennen van ouders of soortgenoten bij veel diersoorten
• Gewenning (habituatie)


  Een leerprocestype. Een bepaalde reactie op een prikkel wordt afgeleerd bij herhaling van die prikkel. Voorbeeld: Een muis reageert niet meer op een hard geluid na herhaaldelijke toediening van dat geluid
• Imitatie (nabootsing)


  Een leerprocestype. Leren door het gedrag van soortgenoten na te doen. Voorbeeld: Jonge vogels leren de soortspecifieke zang van oudere soortgenoten
• Inzicht


  Een leerprocestype. In een onbekende situatie wordt de oplossing van een probleem gevonden door verschillende vroeger opgedane ervaringen te combineren. Voorbeeld: Een aap leert kisten op elkaar te stapelen om bij hoog hangende bananen te kunnen komen
• Trial and Error


  Een leerprocestype. Een vorm van conditionering waarbij een dier proefondervindelijk leert. Voorbeeld: Een insectenetende vogel vermijdt alle zwart-oranje gekleurde rupsen, na enkele keren de vieze smaak van een zwart-oranje rups te hebben geproefd
• Spelen


  Leren door te spelen met bijv. soortgenoten