H4: wat we moeten kennen voor 3de trimester

• Evenwicht ecosysteem


  Belang van energie
• Wat lichaam energie nodig heeft

  • Bewegen
  • Stoffen in lichaam transporteren
  • Voeding verteren
• Waar haalt lichaam energie uit

  • Energierijke organische stoffen
  • Suikers
  • Eiwitten
  • Vetten
• Biomassa


  Overeenkomt met hoeveelheid chemische energie

  
• Hoe producenten aan energie komen

  Piramide van energie
• Verlies van biomassa

  1. Afgestorven organismen

  2. Voedsel voor reducenten

  3. Materiekringloop

  4. Anorganische stoffen
• Verlies aan energie

  1. Afgestorven organismen

  2. Voedsel voor reducenten

  3. Energiebron

  4. Energiekringloop

  5. Lichtenergie
• Koolstofkringloop

  1. Fotosynthese: koolstof wordt vastgelegd door planten in organische verbindingen

  2. Ademhaling: koolstof komt vrij als CO2

  3. Koolstof wordt als voedsel doorgegeven

  4. Planten en dieren sterven af

  5. Rotting of mineralisatie: koolstof komt vrij als CO2 reducenten

  6. Onvolledige mineralisatie: omzetting naar fossiele brandstoffen

  7. Koolstof in fossiele brandstoffen komt vrij als CO2, door verbranding van de mens

  
• Ontstaan van fossiele brandstoffen

  1. Planten worden bedolven

  2. Ze kunnen niet helemaal rotten

  3. Gassen die vrijkomen kunnen niet ontsnappen

  4. Plantenresten worden samengeperst tot fossiele brandstoffen
• Ecosysteemdiensten

  Elk positief voordeel dat een ecosysteem aan de mens biedt, direct/indirect & klein/groot, uitputtelijk
• De mens is afhankelijk van ecosysteemdiensten
• Ecosysteem moet gezond blijven om te kunnen leveren
• Producerende ecosysteemdiensten

  • Directe producten: voedsel, grondstoffen, fossiele brandstoffen
  • Indirecte producten: drinkwater, medicijnen
• Regulerende ecosysteemdiensten

  • Biologische plaagbestreiding
  • Watervoorzieningen, luchtzuivering
  • Afvalverwerking
  • Soorten in stand houden
  • Schade voor natuurgeweld
  • Klimaat bufferen
• Culturele ecosysteemdiensten

  • Groene omgeving
  • Mentale rust/welbevinden
  • Ontwikkeling van de mensen
  • Stimuleert beweging
  • Goede ontwikkeling voor kinderen
• Ondersteunende ecosysteemdiensten

  • Materiekringloop & energiestromen
  • Vruchtbare bodem

  
• Ecosystemen die verzwakt zijn door verlies van biodiversiteit kunnen minder voordelen leveren
• Hoe ecosystemen uit evenwicht raken

  • Materiekringloop: niet langer nodige biomassa kunnen doorgeven, materie die vrijkomt of verdwijnt
  • Energiestroom: niet langer voldoende energie, energie/voedselketen inbalans
  • Biodiversiteit: organismen die wegvallen/bijeenkomen, soort waarvan invloeden op elkaar belangrijk is

  
• Natuurlijke veranderingen


  1. Successie: geleidelijke opeenvolgende verandering van de levensgemeenschap

  2. Climax: uiteindelijk ontstaat er een bos, vormt finaal een ecosysteem in evenwicht

  3. Klimaatverandering: temperatuur, windrichting, gemiddelde graad bewolking, neerslag

  
• Oorzaken van natuurlijke klimaatsveranderingen


  • Veranderende zonne-intensiteit
  • Vulkanische activiteiten
  • Natuurlijke veranderingen in broeikasgas
• Verstoring van ecosystemen door de mens


  1. Verstoring van de stikstofkringloop: overbemesting, eutrofiëring

  2. Monocultuur: specialiseren in 1 gewas

  3. Beperkte levensgemeenschap: enkele soorten planteneters, beperkt aantal predatoren, kleine variatie in schuttingsmogelijkheden en nestplaatsen

  4. Gebruik van pesticiden: herbiciden, insecticiden en fungiciden

  5. Gebruik van machines: verdichting

  
• Steeds meer landbouwers beslissen om aan wisselteelt te doen
• Biologische landbouw wil rekening houden met milieueffecten en dierenwelzijn, geen gebruik van pesticiden en kunstmest
• Biologische landbouw is arbeidsintensiever en kost meer geld, maar biodiversiteit wordt gestimuleerd en schade door uitputting of verdichting wordt vermeden