AP 8

• Mesopotamia

  Lupain Sa Pagitan Ng Dalawang Ilog
• Meso

  Pagitan
• Potamos


  Ilog
• Mahahalagang lungsod sa Sumer

  • Ur
  • Uruk
  • Eridu
  • Lagash
  • Nippur
  • Kish
• Sumerian


  • Isang nomadikong pangkat na unang namalagi sa ilog-lambakng Mesopotamia
  • Pari at hari ang pinakamataas sa hirarkiya ng lipunan, kasunod dito ang mga mayayamang mangangalakal at angmga ordinaryong taong nagsasaka
  • Ang pinakamababang antas sa lipunang Sumer ay ang mga alipin
  • Naniniwala sila sa maraming diyos at diyosa na anthropomorphic (may katangian at pag-uugaling tao)
  • Tinatayang mayroong 3,000 diyos at diyosa ang mga Sumer
• Ziggurat


  Matatagpuan sa bawat lungsod-estado at nagsisilbing tahanan at templo ng patron o diyos ng isang lungsod
• Patesi


  Punong Ispiritwal at Politikal na lider, tagapamagitan ng tao sa diyos
• An


  Kalangitan
• Enlil


  Hangin
• Ninhursag

  Lupa
• Cuneiform


  Sistema ng pagsusulat
• Epic of Gilgamesh


  Itinuturing na kaunaunahang akdang pampanitikan sa larangang ng literatura sa buong daigdig, kuwento ni Haring Gilgamesh ng lungsod-estado ng Uruk sa Sumeria noong ikatlong siglo BCE na kahalintulad sa kuwentong The Great Flood ng Bibliya
• Akkad ay nagmula sa hilagang bahagi ng Mesopotamia
• Sargon I


  Nagmula sa lungsod-estado ng Akkad o Agade
• Naram Sin


  Isa sa pinakahuling mahusay na pinuno ng Akkadia bago ito bumagsak
• Bumagsak ang Dinastiyang Ur sa pagsalakay ng mga Amorita at Hurrian sa Mesopotamia
• Sa loob ng sumunod na tatlong siglo, ang mga lungsod-estado sa katimugan, partikular angIsin at Larsa, ay nagtunggalian upang makontrol ang rehiyon
• Shamshi-Adad I


  Nakontrol niya ang Hilagang Mesopotamia
• Hammurabi


  Nakontrol niya ang Timog Mesopotamia, ika-anim na hari ng Imperyong Babylonian na may-akda ng Code of Hammurabi
• Code of Hammurabi

  282 na batas na isinulat ni Hammurabi na sinusunod ng mga Babylonian sa pang araw-araw nilang pamumuhay
• Naitatag ang Imperyo ng Assyria sa pamumuno ni Tiglath Pileser I ng kanyang magapi ang mga Hittite
• Sa isang pag-aalsa laban sa Assyria noong 612 BCE ay naitatag ang bagong imperyo ng Babylonia sa pamumuno ni Nabopolassar
• Nebuchadnezzar II

  Anak ni Nabopolassar na nagtayo ng Hanging Garden of Babylon at Etemenanki
• 539 BCE - bumagsak ang Chaldea sa hukbo ni Cyrus the Great ng Persia
• Cyrus The Great


  Nagsimulang manakop ang mga Persian, napasailalim nila ang mga Medes at Chaldean ng Mesopotamia at Asia Minor
• Darius The Great


  Ang pamumuno niya ay umabot hanggang India
• Kabihasnang Indus


  Sumibol sa pagitan ng mga lambak-ilog ng Mohenjo-Daro at Harappa na matatagpuan sa sinaunang India sa rehiyon ng Timog Asya
• Mga Dravidian


  • Unang naninirahan sa mga lungsod ng Kabihasnang Indus, maiitim na tao na naninirahan sa isang maliit napamayanan, malinaw ang pagpapangkat-pangkat ng mga tao sa lipunang Indus
• Mga Aryan


  • Matatangkad at mapuputing tao na naninirahan din sa Indus, dumating sila sa panahong mahina na ang kabihasnang Indus, napapaloob sa kanilang Vedas ang tinipong akda ng mga himnong pandigma, mga sagradong ritwal, mga sawikain at mga salaysay
• Arthasastra


  Kauna-unahang akda o treatise tungkol sa pamahalaan at ekonomiya, isinulat ni Kautilya noong ikatlong siglo B.C.E.
• Ayurveda


  Binibigyang diin ang mahalagang kaisipang pangmedisina sa India, nagpanatili ng kalusugan at kaligtasan ng mga tao
• Ramayana


  Epikong pamana sa larangan ng panitikan sa India, umiikot sa buhay pagibig nina Prinsipe Rama at Prinsesa Sita
• Mahabharata


  Epikong pamana sa larangan ng panitikan sa India, umiikot sa dalawang magkakamag-anak na pamilyang Pandava na kumakatawan sa kasamaan at kaguluhan
• Kabihasnang Huang Ho


  Umusbong malapit sa tabing-ilog ng Yellow River o Huang Ho, itinuturing itong isa sa pinakamatandang kabihasnang sa buong mundo
• Kapag umaapaw ang Huang Ho, ito ay nag-iiwanng banlik na nagsisilbing pataba sa lupa, ito ang dahilan kung bakit nakapamumuhayang mga sinaunang Tsino bilang mga magsasaka na siyang sanhi ng kanilangpamamalagi na nagdulot ng pagkakatatag ng unang dinastiya ng Xia
• Xia


  Kauna-unahang Dinastiyang gumusbong sa Huang Ho, hindi pa ito lubusang napatutunayan dahil sa kawalanng matibay na ebidensiyang arkeolohiya
• Shang


  Gumagamit na ng bronse, may naiwang pinakalumangkasulatan na nakaukit sa mga Oracle Bones, kadalasang isinagawa ang pagsasakripisyo ng mga taolalo na sa tuwing namamatay ang kanilang pinuno
• Pinatalsik ang Shang ng mga Chou noong 1045 BCE
• Zhou o Chou


  Mga tao sa panahon ng dinastiyang ito ay naniwala sa Mandate of Heaven o "Basbas ng Kalangitan", umusbong sa panahong ito ang mga mahalagang kaisipang pilosopikal na humubog sa kamalayang Tsino tulad ng Confucianismo, Taoismo, at Legalismo
• Confucianismo


  Layuning magkaroon ng isang tahimik at organisadong lipunan sa pamamagitan ngpagpapabuti sa sarili at pagpapahalaga sa ugnayanng mga tao sa lipunan