H2 Maw

• Sociale ongelijkheid


  Een situatie waarin verschillen tussen mensen, in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling
• Soorten verschillen


  • Aangeboren verschillen: bijvoorbeeld geslacht en huidskleur
  • Niet-aangeboren verschillen: werk, woonplaats, normen en waarden
• Gevolgen van sociale ongelijkheid


  Er is sprake van sociale ongelijkheid als de verschillen tussen mensen consequenties hebben voor hun waardering en behandeling
• Gevolgen van sociale ongelijkheid

  • Mannen en ouderen krijgen over het algemeen meer betaald dan vrouwen en jongeren
• Sociale ongelijkheid betekent niet per se dat er sprake is van discriminatie, dat is namelijk ongelijke behandeling in gelijke gevallen
• Soorten sociale ongelijkheid


  • Ongelijke verdeling van economische hulpbronnen: geld en bezit
  • Ongelijke verdeling van sociale hulpbronnen: contacten met mensen
  • Ongelijke verdeling van symbolische hulpbronnen: status en aanzien
  • Ongelijke verdeling van politieke hulpbronnen: macht en gezag
• Sociale stratificatie


  De verdeling van de maatschappij in groepen waartussen sociale ongelijkheid bestaat
• Sociale laag


  Een groep mensen met dezelfde maatschappelijke positie
• Maatschappelijke ladder


  Een indeling waarbij mensen met meer bezit of status hoger staan dan anderen
• Beroepsprestigeladder


  Als mensen vergeleken worden op basis van de status van hun beroep
• Sociale mobiliteit


  Het stijgen of dalen op de maatschappelijke ladder
• Positietoewijzing


  Maatschappelijke oorzaken waardoor een persoon of groep op een bepaalde positie terechtkomt, waarbij de betrokken personen geen invloed op hebben
• Positieverwerving


  Mensen verkrijgen een maatschappelijke positie door hun eigen bijdrage of de groep waartoe ze behoren, waarbij de betrokken personen wel invloed op hebben
• Open samenleving


  Veel kansen om sociaal mobiel te zijn
• Gesloten samenleving


  Nauwelijks mogelijkheid tot sociale mobiliteit
• In elke samenleving is er sprake van sociale ongelijkheid, maar de mogelijkheid om daar wat aan te doen verschilt per samenleving
• Soorten kapitaal


  • Economisch kapitaal: bezit en inkomen
  • Sociaal kapitaal: connecties, netwerk, mate van respect
  • Cultureel kapitaal: culturele competenties die kenmerkend zijn voor hoge posities. Bijvoorbeeld: etiquette
• Verzorgingsstaat


  Een institutie met als doel solidariteit te reguleren. Mensen betalen belasting, waardoor er bijvoorbeeld voorzieningen en de zorg betaald worden. Door de verzorgingsstaat ontstaat er minder sociale ongelijkheid
• Collectieve goederen


  Goederen zijn voor iedereen toegankelijk
• Private goederen


  Goederen waar mensen voor moeten betalen. Deze goederen zijn niet voor iedereen toegankelijk
• Collectieve actie


  Als een groep samen collectieve goederen tot stand wil brengen
• Het dilemma van de collectieve actie is dat het voor iedere actor voordeliger is om niet mee te werken, maar wel te profiteren van het collectieve goed (Freeriders)
• Dwang


  De oplossing voor het dilemma van collectieve actie
• Macht


  Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de handelingsmogelijkheden van anderen te beperken of vergroten
• Soorten machtsbronnen


  • Affectieve machtsbronnen: gevoel of emoties
  • Cognitieve machtsbronnen: invloed op basis van kennis
  • Economische machtsbronnen: geld of bezit
  • Politieke machtsbronnen: invloed van de overheid of politieke machtsdragers
• Asymmetrische macht


  Bij macht is er sprake van een asymmetrische relatie tussen actoren. Je kunt pas macht hebben over een ander als je meer macht hebt dan de ander
• Formele macht


  Macht die vastgelegd is in regels of wetten
• Informele macht


  Macht die niet officieel vastgelegd is
• Hegemonie


  Wanneer een groep in de samenleving machtsoverwicht krijgt, kan zij haar wil opleggen aan groepen met minder macht
• Machtsvacuüm


  Als een machtige groep of staat haar macht verliest en er nog geen nieuwe groep haar plaats heeft ingenomen
• Machtsevenwicht


  Weinig machtsverschillen bestaan tussen groepen of staten
• Gezag


  Macht die als legitiem wordt beschouwd. Legitiem betekent dat de macht geaccepteerd wordt en als rechtvaardig wordt gezien
• Bronnen van gezag


  • Kwaliteiten: kennis, charisma, kracht
  • Positie of functie
  • Geleverde prestaties
• Gezag is relatief. Gezag kan in de ene groep heel groot zijn, terwijl het in de andere groep helemaal niet wordt geaccepteerd
• Politiek gezag


  Het duurt een lange tijd voordat gezag is opgebouwd, maar dit kan ook weer snel verloren gaan als mensen vertrouwen in de persoon of instelling verliezen. Politici streven naar meer gezag, daarmee wordt hun invloed erkend. Als macht wordt omgezet in gezag, wordt de positie van de politicus sterker. Hierdoor wordt ook de positie van een regering of land sterker
• Er zijn 3 niveaus waarop we gezag en andere maatschappelijke verschijnselen bestuderen
• Gezag


  Positie of functie
• Gezag


  Geleverde prestaties
• Niveaus waarop we gezag en andere maatschappelijke verschijnselen bestuderen

  • Politiek
  • Maatschappelijk
  • Individueel
• Politiek gezag


  Het duurt een lange tijd voordat gezag is opgebouwd, maar dit kan ook weer snel verloren gaan als mensen vertrouwen in de persoon of instelling verliezen