De middelen voor de overheid binnen het strafprocesrecht
Rechtsbescherming
Ook (juist) binnen strafrecht dient de verdachte beschermd te worden
Hiertussen is dus een strijd in elke casus, er wordt geprobeerd bewijs etc. te vinden om verdachte te straffen, maar aan de andere kant moet hij beschermd worden (en is hij in principe onschuldig- onschuldpresumptie)
Hoe kan een opsporing starten
Controle
Aangifte
Verdenking
Sfeerovergang
Uitoefening van toezichts- of controlebevoegdheid geeft aanleiding tot opsporing
Sfeercummulatie
Er worden bevoegdheden aangewend uit een bijzondere wet (bestuursrecht bijvoorbeeld) met het oog op de opsporing van gedragingen niet in de desbetreffende zijn gesteld
Voortgezette toepassing
De bevoegdheden uit de ene wet legt per toeval een feit bloot uit een andere wet en geeft aanleiding voor toepassing van opsporingsbevoegdheden
Twee toetsingen van nemo-teneteur beginsel
Criminal charge
Verdachte (cautie moet gegeven zijn)
Nemo teneteur beginsel
Een verdachte heeft zwijgrecht, als hij niet wil verklaren mag het er niet uitgetrokken willen
Nemo teneteur beginsel heeft alleen toepassing op wilsAFhankelijk bewijs
Wilsonafhankelijk materiaal
Het bewijs bestaat al denk aan: bloed, urine, dna of bepaalde documenten
Uitzonderingen wilsonafhankelijk materiaal
Als het in strijd is met foltering, 3 EVRM
Als er wordt gevist naar documenten
De Drie domeinen van opsporing
Klassieke opsporing
Vroegsporing
Aanwijzing tot terrorisme
Verdachte
Redelijk vermoeden van schuld
Aan een strafbaar feit
Feiten en omstandigheden
Voor technische hulpmiddelen bij observatie is aparte toestemming nodig OvJ (126g lid 3)
Binnentreden
Je mag rondkijken in hoe je het huis aantreft, maar een kast of la mag niet opengemaakt worden
Doorzoeken
De opsporingsambtenaar mag elke la en kast openmaken
AWBI beschermt het huisrecht en is enkel en alleen van toepassing op woningen
Relevant uit AWBI
Mededelen en legitimatieplicht (politie roepen voor AT)
Toestemming moet worden gevraagd
Voor noodgevallen
Als er niemand thuis is kan op basis hiervan dus niet binnengetreden worden
Als de politie zonder toestemming van bewoner naar binnen wil is er een AWBI-machtiging nodig
Hulpofficieren moeten toestemming van Rechte-commissaris, een OvJ heeft dit niet nodig
Woning
Materieel criterium: speelt iemands persoonlijke leven zich grotendeels af in de ruimte(s) (Of er een bed staat is ook een mogelijke eis)
Stappenplan: Welke bevoegdheid + welk doel
1. Gaat het om binnentreden of doorzoeken
2. Welk doel (aanhouding of inbeslagneming)
3. Let op uitzonderingen uit Opiumwet of wet wapen munitie
Stappenplan: Is aan de voorwaarde van bevoegdheid voldaan
Zijn voorwaarden wettelijke bepaling voldaan
Stappenplan: Indien nodig AWBI
1. Is er sprake van een woning
2. Doel mededelen en legitimeren (iedereen en altijd, behalve 1 AWBI)
3. Politie wil zelfstandig en zonder toestemming bewoner binnentreden
Stappenplan 55 uitwerken (aanhouding)
1. Bevoegdheid aanhouding
2. Strafbaar feit
3. Verdachte 27 sv
Als je van Wetboek strafvordering over gaat op Opiumwet of Wet Wapen Munitie is er voortgezette toepassing
Op basis van 148 is officier opsporingsambtenaar, hij mag een grotere inbreuk doen op privacy
Een rechter-commersaris op basis van 104 lid 1 mag nog grotere inbreuk doen
Vrijheidsbeneming/ van aanhouding tot voorlopige hechtenis
Aanhouding
Ophouden ter onderzoek
Inverzekerstelling
Bewaring
Gevangenhouding
Uitwerken vrijheidsbeneming
1. Aanhouding
2. Ophouden voor onderzoek (56a)
3. Inverzekerstelling (57 sv)
4. Bewaring (63- 64sv)
5. Gevagenhouding en -neming (65- 66sv)
Voorlopige Hechtenis
Geval (67 lid 1)
Grond (67a lid 1 of 2)
Moet blijven voor belang onderzoek
Voorlopige hechtenis
Bewaring (63- 64sv)
Gevagenhouding en -neming (65- 66sv)
Bewaring
1. De rechter-commirssaris moet dit toezeggen, wel op vordering van de officier van justitie
2. De officier geeft de melding mondeling of schriftelijk
3. Dit is ten hoogste veertien dagen
Gevagenhouding en -neming
1. Hiervoor is rechtbank bevoegd
2. Ook op vorderig van de officier van justitie
3. Gevangenhouding en neming mag wel maximaal 90 dagen duren
Voorwaarden voor Voorlopige Hechtenis
Verlopig hechtenis feit (67 lid 1 en 2)
Grond (67a lid 1 of 2)
Ernstige bezwaren (67 lid 3)
Anticapatiegebod (67a lid 3)
Nederland krijgt veel kritiek van EHRM als het gaat om de hoeveelheid VH
Kritiek van EHRM op Nederland
Nederland motiveert de gevallen niet genoeg
De gronden zijn vaak te algemeen en ook onvoldoende gemotiveerd
De schokgrond wordt verkeerd toegepast, ze benoemen de ernst van het feit maar niet de geschokte rechtsorde in geval van vrijlating
Niet vaak genoeg een verwijzing naar de anticipatietoets
Verzoek om schorsing (om dus herenigd te worden met 3 w's) wordt op algemene gronden afgewezen, wij vinden dus het strafproces belangrijker dan het persoonlijke belang