§6.2

• Steden in opkomst


  Steden die ontstonden en groeiden in de Lage Landen
• Waarom ontstonden en groeiden steden in de Lage Landen?


  1. Europa wordt warmer

  2. Europa wordt veiliger

  3. Meer handel en landbouw
• In de 11e eeuw werd het klimaat warmer
• Zeewater warmt op

  Zet uit en daardoor stijgt het zeeniveau
• Stijgend zeeniveau in de Lage Landen

  Zorgde voor overstromingen en landafbraak, maar ook positieve gevolgen
• In Vlaanderen werd het Zwin breder, waardoor Brugse schippers rechtstreeks naar de Noordzee konden varen
• In het noorden veranderde een meer in een nieuwe binnenzee: de Zuiderzee
• Hogere temperaturen in het Alpengebied maakten het voor kooplui gemakkelijker om de bergpassen over te steken
• Kooplui ontmoetten elkaar op de jaarmarkten in de Champagnestreek in Oost-Frankrijk
• Tegelijk met de klimaatsverandering kwam er ook meer rust in West-Europa, de Vikingen en de Moren staakten hun aanvallen
• De pausen organiseerden de Godsvredebeweging, waardoor edelen, bisschoppen en vorsten hun conflicten op een vreedzame manier oplosten
• Combinatie van oorzaken


  Bracht de internationale handel op gang, het economisch ging goed en het optimisme over de toekomst nam toe
• De bevolking van de Lage Landen nam toe
• Om al die mensen te voeden, moest de landbouw meer produceren


  1. Edelen en vorsten stimuleerden de invoering van het drieslagstelsel

  2. Moerassen werden drooggelegd en met dijken en windmolentjes omringd

  3. Duingebieden werden geschikt gemaakt voor landbouw

  4. Kloosterlingen en horigen hielpen mee aan deze grootschalige ondernemingen
• Rond het jaar 1000 woonde vijf procent van de inwoners in een stad, in 1500 was dat al tussen de dertig en veertig procent
• Stadsrechten


  Het recht op zelfbestuur, een eigen rechtbank, markt, wallen of muren en vrijstelling van tol
• Edelen en vorsten moesten met de macht van de nieuwe steden leren leven, in ruil voor geld en troepen voor het adellijke of koninklijke leger eisten de steden ook inspraak over politieke zaken
• Steden die al bestonden

  • Utrecht, Maastricht, Gent, Brugge
• Nieuwe nederzettingen


  • Aan een rivier, aan de kust of op een kruispunt van een landweg en een waterweg
• Zo ontstonden in de Lage Landen zo'n tweehonderd nieuwe steden
• Transport over water was tot ver na de Middeleeuwen gemakkelijker en goedkoper dan over land