thema 5 basisstof 2

• Populatiegrootte


  Het totale aantal individuen van een soort in een bepaald gebied
• Populatiedichtheid


  Het gemiddeld aantal individuen van een soort per oppervlakte-eenheid (op het land) of volume-eenheid (in het water)
• Factoren die van invloed zijn op de populatiedichtheid

  • Dichtheidsafhankelijke factoren: predatie, parasitisme, ziekte, voedselconcurrentie
  • Dichtheidsonafhankelijke factoren: meestal veroorzaakt door het klimaat of door de mens
• Dynamiek


  Het schommelen van biotische factoren
• Dynamisch evenwicht


  Een toestand waarin de populatiedichtheid van elkke soort in een ecosysteem schommelt om een bepaalde waarde
• Factoren die de populatiegrootte kunnen veranderen

  • Geboorte
  • Sterfte
  • Migratie
• Geboortecijfer


  Aantal organismen dat per tijdseenheid door voortplanting ontstaat
• Sterftecijfer


  Aantal organismen dat per tijdseenheid sterft
• Immigratie


  Aantal binnentrekkende individuen
• Emigratie


  Aantal wegtrekkende individuen
• Als een soort zich nieuw in een ecosysteem vestigt, kan populatiegroei plaatsvinden
• Inheems


  Soort die van nature in een gebied voorkomt
• Uitheems


  Soort die van nature niet in een gebied voorkomt
• Exoot


  Soort die als gevolg van menselijk handelen terechtkomt in een gebied waar hij van oorsprong niet thuishoort
• Invasieve exoten bezitten eigenschappen waardoor ze zich in het nieuwe leefgebied kunnen vestigen en verspreiden. Het gevaar is dat ze inheemse soorten verdringen
• Populatiegroei bij nieuwe soort in ecosysteem

  1. Exponentiële groei in beginfase

  2. Biologisch evenwicht in S vormige groeicurve als hulpbronnen beperkt zijn en/of natuurlijke vijanden aanwezig zijn

  3. Exponentiële groei in J vormige groeicurve als hulpbronnen onbeperkt zijn en natuurlijke vijanden ontbreken, kan leiden tot plaag
• Draagkracht


  De maximale populatiegrootte van de verschillende populaties die over langere tijd in een ecosysteem kunnen worden gehandhaafd
• Concurrentie binnen een populatie


  Bijv. concurrentie om voedsel, ruimte, een partner, licht
• Natuurlijke selectie

  • De organismen die het best zijn aangepast aan het milieu, hebben een grotere overlevingskans
• Concurrentie tussen populaties

  Meestal minder sterk dan binnen een populatie
• Niche


  De rol die een soort speelt in het geheel van relaties in een ecosyssteem
• Coöperatie binnen een populatie

  Bijv voor voedsel, bescherming tegen vijanden, bij de voortplanting
• Coöperatie tussen populaties

  Bijv, voor voedsel, voortplanting
• Symbiose


  Het langdurige samenleving van organismen van verschillende soorten
• Vormen van symbiose

  • Mutualisme
  • Commensalisme
  • Parasitisme
• Mutualisme


  De organismen van beide soorten hebben voordeel (bijv schimmels en algen in korstmossen)
• Commensalisme


  De organismen van de ene soort hebben voordeel en de andere soort is neutraal (bijv koereigers en grote grazende zoogdieren)
• Parasitisme


  Een parasiet leeft op of in een organisme van een andere soort en onttrekt er voedsel aan (bijv vlooien, luizen, lintworm, maretak, duivelsnaaigaren)