Thema 5 Ecologie

• Organisatieniveaus waarop ecologisch onderzoek plaatsvindt

  • molecuul
  • cel
  • orgaan
  • organisme
  • populatie
  • ecosysteem
  • systeem aarde
• Ecologie


  De wetenschap die de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving bestudeert
• Ecosysteem


  Een min of meer begrensd gebied waarin wisselwerking plaatsvindt tussen verschillende biotische en abiotische factoren
• Biotische factoren


  Invloeden afkomstig van de levende natuur
• Abiotische factoren


  Invloeden van de levenloze natuur. De abiotische factoren in een ecosysteem vormen samen de biotoop
• Habitat


  Het leefgebied van een organisme binnen een ecosysteem
• Organisme


  Één levend wezen, individu
• Populatie


  Een groep organismen van dezelfde soort in een bepaald gebied, die zich onderling voortplanten
• Levensgemeenschap


  Alle populaties in een ecosysteem
• Systeem aarde


  Alle ecosystemen bij elkaar
• Voorbeelden van biotische factoren


  • Voedselaanbod
  • Parasitisme
  • Ziekten
  • Concurrentie
  • Predatie
  • Bescherming door vegetatie
• Voorbeelden van abiotische factoren

  • Bodem
  • Licht
  • Water
  • Temperatuur
  • Microklimaat
• Bodem: zand


  Grote bodemdeeltjes, open structuur, veel lucht en weinig water, kan water niet goed vasthouden
• Bodem: klei


  Kleine bodemdeeltjes, weinig lucht en veel water. Kan water en voedingszouten goed vasthouden
• Bodem: humus


  Mengsel van organische en anorganische stoffen en microorganismen. Humus verbetert de structuur van de bodem en gaat uitspoeling van voedingszouten tegen
• Licht


  Nodig voor fotosynthese. Zonplanten groeien het best bij een hoge lichtintensiteit en schaduwplanten bij een lage lichtintensiteit
• Licht: daglengte


  Heeft bij veel organismen invloed op het tijdstip van voortplanting
• Licht: oppervlaktewater


  Dringt alleen door in de bovenste lagen
• Water: landplanten in vochtig milieu

  Hebben zwak ontwikkelde wortelstelsels, bladeren met een dunne cuticula en veel huidmondjes
• Water: landplanten in droog milieu

  Hebben goed ontwikkelde wortelselsels, bladeren met een dikke cuticula en weinig huidmondjes
• Temperatuur


  De enzymactiviteit is afhankelijk van de temperatuur
• Microklimaat


  De abiotische factoren zijn op verschillende plaatsen in een ecosysteem anders. Elk plekje heeft daardoor zijn eigen microklimaat
• Soortensamenstelling


  De verschillende soorten planten/dieren/schimmels/prokaryoten die in het gebied voorkomen
• Tolerantie


  Het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te verdragen
• Tolerantiegrens


  De uiterste waarde van een abiotische factor waarbij organismen van de soort kunnen overleven
• Optimum


  De waarde van een abiotische factor die het gunstigst is voor het organisme
• Optimumkromme


  In een diagram wordt het aantal individuen uitgezet tegen een abiotische factor
• Beperkende factor


  Een abiotische factor die bepaalt hoe veel organismen van een soort in een gebied kunnen overleven
• Verspreidingsgebied


  Het gebied op aarde waar een soort voorkomt