Unang Markahan-Modyul 16: Pagpapaliwanag sa mga Salitang may Higit sa Isa ang Kahulugan
May-akda: Jhoan U. Dionog
Tagaguhit: Paolo N. Tardecilla
Department of Education, National Capital Region, SCHOOLS DIVISION OFFICE, MARIKINA CITY
Salitang may higit sa isang kahulugan
Salita na may iba't ibang kahulugan
Salitang may higit sa isang kahulugan
Buong kasabikan
Sanaysay
Lumuwag
Pormal
Itali
Sanaysay na di-pormal
Personal na sanaysay
Sanaysay na impersonal
Pormal
Speaker: 'Liham ng isang Javanese mula sa Indonesia'
Ako'y may anim na kapatid na lalaki at babae
Ang lolo kong si Pangeran Ario Tjondronegoro ng Demak ay isang kilalang lider ng kilusang progresibo noong kapanahunan niya
Lahat ng mga anak niya'y may edukasyong European
Karamihan sa mga pinsan ko't nakatatandang kapatid na lalaki ay nag-aral sa Hoogere-Burger School
Ang bunso sa tatlong nakatatandang kapatid kong lalaki'y tatlong taon na ngayong nag-aaral sa Netherlands
Ang dalawa pa ay naglilingkod bilang sundalo sa Netherlands
Kaming mga babae'y bahagya ng magkaroon ng pagkakataong makapag-aral dahil na rin sa kahigpitan ng aming mga lumang tradisyon at kumbensiyon
Ipinagbabawal ng aming kaugalian na lumabas man lamang ng bahay ang babae
Nang tumuntong ako ng ikalabindalawang taong gulang, ako ay itinali sa bahay – kinailangang "ikahon" ako
Apat na mahahabang taon ang tinagal ko sa pagitan ng makakapal na pader, at hindi ko nasilayan minsan man ang mundong nasa labas
Ang tanging kaligayahang naiwan sa aki'y ang pagbabasa ng mga librong Dutch at ang pakikipagsulatan sa mga kaibigang Dutch na hindi naman ipinagbawal
Dumating ang kaibigan ko't tagapagligtas – ang Diwa ng Panahon
alaking ipinagkasundo sa akin nang di ko namamalayan
Noong bandang huli, nalaman kong tinangka ng mga kaibigan kong European na mabago ang pasyang ito ng mga magulang ko para sa akin, isang musmos pa na nagmamahal sa buhay, subalit wala silang nagawa
Hindi nahikayat ang mga magulang ko; nakulong ako nang tuluyan
Hindi ko alam kung paano ko pinalipas ang mga oras
Dumating ang kaibigan ko't tagapagligtas – ang Diwa ng Panahon; umalingawngaw sa lahat ng dako ang mga yabag niya
Nabuksan ang mga pintong mahigpit na nakasara, kusa ang iba, ang iba nama'y pilit at bahagya lamang ngunit bumukas pa rin at pinapasok ang mga di-inanyayahang panauhin
Sa wakas, nakita kong muli ang mundo sa labas nang ako'y maglabing-anim na taon
Malalabasan ko ang aking kulungan nang malaya at hindi nakatali sa isang kung sinong bridegroom
Nang sumunod na taon, sa oras ng pagtatalaga sa poder ng bata pang Prinsesa (bilang Reyna Wilhemina ng Netherlands), "opisyal" na inihandog sa amin ng mga magulang namin ang aming kalayaan
Sa kauna-unahang pagkakataon sa aming buhay, pinayagan kaming umalis sa bayan namin at pumunta sa siyudad na pinagdarausan ng pagdiriwang para sa okasyong iyon
Nasindak ang "mundo"; naging usap-usapan ang "krimeng" iyon na rito'y wala pang nakagagawa
Nagsaya ang aming mga kaibigang European, at para naman sa amin, walang reynang yayaman pa sa amin
Lagi, ibig kong makarating sa malayo, mas malayo. Wala akong hangaring makipamista, o malibang. Hindi iyon ang dahilan ng paghahangad kong magkaroon ng kalayaan
Ibig kong lumaya upang makatayong mag-isa, mag-aral, hindi para mapailalim sa sinuman, at higit sa lahat, hindi para pag-asawahin nang sapilitan
Ang hindi pag-aasawa ang pinakamalaking kasalanang magagawa ng isang babaeng Muslim; ito ang pinakamalaking kahihiyang maipagkakaloob ng isang katutubong babae sa kaniyang pamilya
At ang pag-aasawa para sa amin – mababaw pa ngang ekspresyon ang sabihing miserable
At paano nga ba hindi magkakaganoon, kung tila ginawa lamang para sa lalaki ang mga batas, kung pabor para sa lalaki at hindi para sa babae ang batas at kumbensyon; kung ang lahat ng kaluwaga'y para sa kaniya lang?