Values Ed.

• Isip


  Ang kakayahan ng tao na mag-isip at magdesisyon
• Kilos-loob


  Ang kakayahan ng tao na kumilos ayon sa kanyang mga desisyon
• Hindi perpekto ang isip ng tao kaya nakadarama siya ng kakulangan
• Ang kilos-loob ay isang makatuwirang pagkagusto (rational appetency) na naakit sa mabuti at lumalayo sa masama
• Mga paraan upang malinang at magamit sa tamang paraan ang isip ayon sa tunguhin nito

  • Pagsasaliksik at pagtatanong
  • Pagsusuri ng sanhi at epekto ng mga pasiya at pag-uugali
  • Paglutas ng problema ng may katwiran
• 2 Uri ng Pandamdam

  • PANLABAS-paningin, pandinig, pandama, pang-amoy at panlasa
  • PANLOOB-kamalayan, memorya, imahinasyon at instinct
• Mga paraan upang malinang at magamit sa tamang paraan ang kilos-loob ayon sa tunguhin nito

  • Pagkilos tungo sa isang maingat at mabuting pasiya
  • Pagsanay sa disiplina sa sarili
  • Pagkontrol ng mga emosyon
• Natural Moral Law


  Ipinakilala ni St. Thomas Aquinas; nagsasaad na ang "natural moral light" ay nagbibigay ng wastong pang-unawa upang makagawa ng isang moral na desisyon
• Ang konsensiya ay ang pangunahing kamalayan kung ang isang pasya o kilos ay mabuti o masama
• Utilitarianismo


  Prinsipyo ng "an action is good if it produces the greatest happiness for the greatest number of people"
• Etika ng Birtud


  Ang pagsasagawa ng iba't ibang birtud ay etikal o moral
• 4 na moral na balangkas na ginagamit ng mga kabataang Pilipino

  • Likas na Batas Moral
  • Kantian Ethical Theory
  • Utilitarianism
  • Virtue Ethics
• Ang Likas na Batas Moral ay inukit ng Diyos sa puso ng mga tao mula ng sila'y nilikha
• Genesis 1:26 "Then God said: Let us make man in our image, after our likeness."
• Rason


  Logical reasoning through facts (lohikal na pangangatwiran sa pamamagitan ng mga katotohanan)
• Experiences


  Kaalaman sa pamamagitan ng pandama (knowledge through the senses)
• 3 Katangian ng Batas Moral

  • OBHEKTIBO (Objective)
  • PANGKALAHATAN (Universal)
  • WALANG HANGGAN (Eternal)
  • HINDI NAGBABAGO (Immutable)
• 3 Uri ng Batas Moral

  • BAGO ANG KILOS (Antecedent)
  • HABANG ISINASAGAWA ANG KILOS (Concomitant)
  • PAGKATAPOS GAWIN ANG KILOS (Consequent)
• Ang puso ng mga tao ay ipinagkaloob sa kanila sapagkat nakikibahagi ang mga tao sa Kanyang karunungan at kabutihan
• Genesis 1:26: '"Then God said: Let us make man in our image, after our likeness."'
• Ang isang gawa ay mabuti kung ito ay nagbunga ng pinakamalaking kaligayahan para sa pinakamaraming bilang ng mga tao
• Ang patuloy na pagsasagawa ng mga birtud ay mahalaga dahil ito ay nagreresulta sa kung anong karakter makikilala ang isang tao
• Ang karakter ay ang pagkatao o pag-uugali ng isang tao na nagpapakita ng kanyang mga pagpapahalaga, paniniwala at moralidad
• Ang mga birtud ay kinakailangang mabuo nang maaga upang maging bahagi ang mga ito ng iyong pagkatao
• Kapag ang tao ay matanda na at nasanay na sa ilang mga gawi na hindi katanggap-tanggap, mahirap nang baguhin
• Walang huli para sa taong gustong magbago, mag-isip at kumilos ng etikal o moral lalo na kung mula sa puso ang nais na pagsabuhay sa mga birtud
• Mga birtud na maaaring isabuhay

  • PAGKAMATATAG
  • PAGMAMAHAL
  • PAG-ASA
  • PAGPAPATAWAD
  • PAGKAKAWANGGAWA
  • PAGMAMAHAL SA SARILI
  • KALINISAN
  • PAGKAKAISA
  • PAGMAMALASAKIT
  • PAGKAMAGALANG
  • PAGKAMATAPAT
  • PAGKAMASUNURIN
• Kantian Moral Theory


  Isang deontological theory na batay sa intensyon ng tao na gawin o tuparin ang kaniyang duty o obligation
• Ang moral na ahente ay kumikilos ayon sa kanyang intension na tupdin ang kanyang tungkulin na gumawa ng kabutihan
• Ang intensyon ng moral na ahente


  Mahalaga dahil ito ang batayan ng pagiging moral ng aksyon at hindi kailanman sa kahihinatnan o resulta ng gawa
• Ang isang gawa ay mabuti o tama kung nagpapakita ito ng unibersal na batas na maaaring sundin ng bawat rational na indibidwal
• Categorical imperative


  Paggawa ng isang kilos nang walang pag-aapinlangan
• Hindi pwedeng magpatungkol ng moral na paghatol sa isang gawain na nakabase sa pansariling kasiyahan lamang
• Ang Kantian Theory ay kumikilala sa katauhan (identity) at dignidad (dignity) ng tao
• Ang tao ay hindi dapat gamitin bilang "means" kundi bilang "end with absolute value"