strefowosc srodowiska na Ziemi

• Strefowość zjawisk przyrodniczych: oświetlenie Ziemi, temperatura powietrza, cyrkulacja atmosferyczna, zachmurzenie i opady, klimat, gleby, szata roślinna, świat zwierząt.
• Na wpływ strefy oświetlenia ziemi ma wpływ kulisty kształt Ziemi i jej ruch obiegowy (nachylenie osi ziemskiej).
• Strefa międzyzwrotnikowa (gorąca)


  Granica od Zwrotnika Raka do Zwrotnika Koziorożca -> kąt 90 stopni (dwa razy w roku oprócz zwrotników).
• Strefy umiarkowane (x2)


  Granice od Zwrotnika Raka do Koła Podbiegunowego Północnego i od Zwrotnika Koziorożca i Koła Podbiegunowego Północnego -> kąt od 0 do 90 stopni.
• Strefy podbiegunowe (x2) 


  Granice od Koła Podbiegunowego Północnego do Bieguna Północnego oraz od Koła Podbiegunowego Południowego do Bieguna Południowego -> dzień polarny i noc polarna.
• Komórka Hadleya


  Pasaty, które wieją z północnego lub południowego wschodu od zwrotników ku równikowi.
• Komórka Ferrela 


  Wiatry zachodnie umiarkowanych szerokości geograficznych.
• Komórka okołobiegunowa 


  Zimne i suche wiatry wschodnie.
• Cyrkulacja atmosferyczna.

  A) BN - wyż

  B) front polarny - niż

  C) ZR - wyż

  D) równik - niż

  E) ZK - wyż

  
• Strefowość zachmurzeń i opadów atmosferycznych


  s równikowa: bardzo duże opady atmosferyczne; s zwrotnikowa: niskie przez cały rok; s podzwrotnikowa: niskie latem, wysokie zimą; s umiarkowana; umiarkowane opady, latem wyższe niż zimą; s polarna: niewielkie opady.
• Okres wegetacji


  Występuje gdzie średnia temperatura wynosi +5 stopni. Opady i wilgotność ma duży wpływ na długość okresu wegetacji.
• Czynniki astrefowe: rozmieszczenie lądów i mórz; prądy morskie; rzeźba terenu i wysokość n.p.m; warunki wodne; skały podłoża.
• Prądy morskie


  Zaburzają równoleżnikowy rozkład temperatur, powietrza i sumy opadów (zimne = nieznacznie zmniejszają temp, i zmniejszają opady; ciepłe nieznacznie zwiększają temp i powodują większe opady).
• Rzeźba terenu i wysokość n.p.m


  Wraz ze wzrostem wysokości zmniejsza się temperatura (0,6 stopnia na 100 m) i ciśnienie atmosferyczne.
• Warunki wodne


  Wpływają na wilgotność na danym obszarze oraz na występowanie nietypowych dla danej strefy gleb (mad i gleb bagiennych) i formacji roślinnych.
• Skały podłoża


  Zmieniają skład chemiczny gleby i zmieniają jej właściwości mechaniczne, wpływając na szatę roślinną.
• 22 czerwca


  Słońce góruje na zwrotniku Raka. Dzień trwa wtedy najdłużej, a noc najkrócej w roku.
• 21 marca i 23 września


  Słońce góruje na zenicie na równiku. Na całej kuli ziemskiej dzień i noc trwają po 12 godzin.
• 22 grudnia


  Słońce góruje na zwrotniku Koziorożca. Najdłuższa noc i najkrótszy dzień.
• Londyn (strefa umiarkowana)


  Klimat: ciepły morski;

  Temperatura: w lipcu 18-20, w styczniu 0-+5;

  Opady: 100-35 mm, opady przez cały rok;

  Gleby: brunatne i płowe;

  Roślinność: lasy liściaste strefy umiarkowanej.
• Ateny (strefa podzwrotnikowa)

  Klimat: podzwrotnikowy morski (śródziemnomorski) i pośredni;

  Temperatura: w lipcu 25-30, w styczniu 0-10;

  Opady: 60-5 mm, latem mniej niż zimą;

  Gleby: cynamonowe, terra resa;

  Roślinność: makia - skupisko roślinne złożone z kolczastych krzewów i niskich drzew.
• Al-Kufra (strefa zwrotnikowa)


  Klimat: zwrotnikowy suchy;

  Opady: 0 mm;

  Temperatura: w lipcu 30 stopni, w styczniu 12-15;

  Gleby: szaroziemy, buroziemy;

  Roślinność: pustynie i półpustynie.
• Warszawa (strefa umiarkowana)


  Klimat: ciepły przejściowy;

  Temperatura: w lipcu 15-20, w styczniu -5-0;

  Opady: 70-20 mm, latem większe niż zimą;

  Gleby: rdzawe;

  Roślinność: lasy mieszane.
• Vuuk (strefa okołobiegunowa)


  Klimat: subpolarny;

  Temperatura: w lipcu -5-0, w styczniu -10;

  Opady: 80-30 mm;

  Gleby: glejowe, marzłociowe, tundrowe;

  Roślinność: Tundra.
• Ammunden-Scott 


  Klimat: polarny;

  Temperatura: w lipcu -60, w styczniu -30--60;

  Opady: 0 mm;

  Gleby: poligonalne, strukturalne;

  Roślinność: pionierskie obrzeża pustyń lodowych.
• Pontianak


  Klimat: równikowy wybitnie wilgotny;

  Temperatura: ok. 25 przez cały rok;

  Opady: 170-400 mm, przez cały rok;

  Gleby: czerwonożółte;

  Roślinność: wilgotne rasy równikowe.
• Niamey (strefa równikowa)


  Klimat: podrównikowy wilgotny;

  Temperatura: najwyższa kwiecień-maj 35 stopni, najmniej sierpień 25;

  Opady: od maja do pazdziernika 40-200 mm;

  Gleby: czerwone ferralitowe;

  Roślinność: suche lasy podrównikowe (miombo i mopane).