Filipino [ Katutubong Panitikan ]

• Ano ang mga unang tao sa Pilipinas na nabanggit sa pag-aaral?

  Ita, Indonesyo, Intsik na Manggugusi, Bumbay, Arabe at Persyano, at Malay.
• Saan makikita ang mga Ita/ayta/agtas?

  Sa bulubunduking Luzon.
• Ano ang pangunahing gawain ng mga Ita/ayta/agtas?

  Sila ay abala sa paghahanap ng ikabubuhay gamit ang pana at buslo.
• Bakit hindi nagkaroon ng panahon ang mga Ita sa sining?

  Dahil sila ay palipat-lipat ng tirahan.
• Ano ang mga katangian ng mga Indonesyo sa Pilipinas?

  Sila ay may sariling pamahalaan, nagsusuot ng damit, at nagluluto ng pagkain.
• Ano ang mga nilalaman ng kultura ng mga Indonesyo?

  Mayroon silang mga alamat, epiko, pamahiin, at bulong pang mahika.
• Ano ang pananaw ng mga Espanyol sa mga tao sa Pilipinas noong sinakop nila tayo?

  Itinuring nila tayong uncivilized.
• Kailan dumating ang mga Intsik na manggugusi sa Pilipinas?

  Noong 300 hanggang 800 A.D.
• Bakit tinawag na manggugusi ang mga Intsik na ito?

  Dahil ang salitang gusi ay nangangahulugang stoneware jar/burial jar na kanilang ginagawa.
• Ano ang mga lugar na tinirahan ng mga Intsik na manggugusi?

  Sa pulo ng Batangas at Bubayanes sa hilagang tabing-dagat ng Luzon.
• Ano ang impluwensya ng mga Bumbay sa Pilipinas?

  Nagdulot sila ng impluwensya sa pananampalatayang Budismo, epiko, at mahika.
• Ano ang ikalawang impluwensya ng mga Bumbay sa Pilipinas?


  Nakapag-impluwensya sila sa pananampalatayang Braministiko, panitikang epiko, awiting bayan, at liriko.
• Ano ang pinagmulan ng salitang "Bumbay"?

  Galing ito sa Mumbai na lugar sa India.
• Ano ang mga katangian ng mga Arabe at Persyano na dumating sa Pilipinas?

  Dumating ang mga Arabe noong 890 A.D. hanggang ika-12 siglo at nagdala ng pananampalatayang Muslim.
• Ano ang kahulugan ng "Hadramaut" at "Sayyid" sa konteksto ng mga Arabe?

  Ang Hadramaut ay nangangahulugang relihiyon at ang Sayyid ay epekto ng relihiyon.
• Ilan ang uri ng mga Malay na dumating sa Pilipinas?


  May tatlong uri ng mga Malay.
• Ano ang kontribusyon ng mga Malay sa panitikan ng Pilipinas?

  Nagmula sa mga Malay ang ating mga uri ng panitikan bago dumating ang mga Kastila.
• Ano ang pananampalatayang dinala ng mga Malay sa Pilipinas?

  Nagdala sila ng pananampalatayang pagano at nagpakilala ng mga awiting panrelihiyon.
• Ano ang mga bahagi ng panahon ng kwentong-bayan?

  Kwentong bayan, Awiting-bayan, Karunungang-bayan, Bulong
• Ano ang mga uri ng kwentong bayan?

  • Mito/myth
  • Alamat/legend
  • Salaysayin/narrative
• Ano ang awiting-bayan?


  Ang awiting-bayan ay ang oral na pagpapahayag ng damdamin ng mga katutubo.
• Ano ang mga okasyong pinaggagamitan ng awiting-bayan?


  May iba't ibang uri ito batay sa iba't ibang okasyong pinaggagamitan ng mga ito.
• Ano ang saklaw ng awiting-bayan?

  Ang awiting-bayan ay may pinakamalawak na saklaw mula sa lahat ng mga katutubong panitikan.
• Ano ang mga paksa na saklaw ng awiting-bayan?


  Sinasaklaw ng awiting-bayan ang tungkol sa pag-ibig, paghahanapbuhay, pagpapakasal, pangingisda, at marami pang iba.
• Ano ang karunungang-bayan?


  Ang karunungang-bayan ay pinaniniwalaang nabuo mula sa mga naging karanasan ng matatanda noong unang panahon.
• Ano ang mga aral na mapupulot sa karunungang-bayan?

  Ang mga aral o gabay na mapupulot sa mga karunungang-bayan ay base sa mga aral na natututunan ng matatanda noon.
• Ano ang mga halimbawa ng karunungang-bayan?

  Binubuo ng mga bugtong at palaisipan, salawikain, at sawikain.
• Ano ang layunin ng mga bugtong at palaisipan sa karunungang-bayan?

  Itinuturing na libangan ang mga karunungang-bayan gaya ng mga bugtong at palaisipan.
• Ano ang bulong?


  Ang bulong ay hindi ginagamit na pangkulam o pang engkanto, kundi bilang pagbigay galang sa mga hindi natin nakikita.
• Ano ang halimbawa ng bulong?


  Halimbawa na lang ang pagsabi ng "tabi-tabi po".
• Ano ang epiko?


  Ang epiko ay isang tulang pagsasalaysay na ang karaniwang paksa ay tungkol sa pakikipagsapalaran, katapangan at kabayanihan ng mga sinaunang tao.
• Ano ang mga katangian ng mga epiko?

  Maraming hindi kapani-paniwalang mga pangyayari sa mga epiko.
• Ano ang layunin ng mga epiko sa mga tribo sa Pilipinas?

  Sa pamamagitan ng epiko ay naipakikilala ng bawat tribo ang kani-kanilang kultura at naipatatanyag din ang bayaning kanilang iniidolo.
• Ano ang mga bahagi ng epikong klasiko?

  1. Imbokasyon sa musa
  2. Layunin ng epiko
  3. Paglalarawan ng pakikidigma at pakikipaglaban
  4. Gamit ng supernatural
  5. Pagiging pormal ng pananalita ng mga tauhan
  6. Pagiging karaniwan ng pagtutulad
  7. Pagiging kagalang-galang ng kabuuan ng kwento at pagkakaroon ng magandang wika
• Ano ang mga pangkalahatang katangian ng mga epiko?

  1. Mahaba
  2. Batay sa oral na tradisyon
  3. Di makatotohanang pangyayari o supernatural na makabayaning gawain
  4. Patula
  5. Tinagulaylay
  6. Matiim o seryoso ang mga layunin, paniniwala, kaugalian, pagpapahalaga sa buhay
  7. Pagsasalaysay na panlipunan, pangkultura, makabayan at may ilang ukol sa pananampalataya